Brief
T en
Berouw.
Uitgever
Mimckhof, Venray.
Zaterdag 3 April 1909.
30öt<> Jaargang
No. 14
PEEL
Abonnementsprij s
voor Venray
franco per post
voor het buitenland bij
afzonderlijke nummers
per kwartaal
50 c.
65 c.
vooruitbetaling 85 c.
6 c.
Dit nummer
bestaat uit
TWEE BLADEN.
van den ZeerEerw. Pater H.
Peelers, Missionaris can het II.
Hart te Tilburg, 18 October jl
vertrokken naar de Philippijnsche
eilanden.
SLOT.
Wij hebben in onze pastorie het
fijnste rio'eersysteem. Een rivier
loopt vlak onder de keuken door en
tweemaal daags komt de zee bij
hoogtij en ontruimt gratis en reuke
loos facaliën en de rest.
Baden is bier even noodzakelijk
als eten en drinken. De warmte is
niét zoo geweldig, de thermometer
stijgt zelfs niet zoo hoog als bij u in
den zomer, hier schommelt hij altijd
tuSschen da 26 en 29 graden Celsius
en daalt des nachts tot 24, 23. zelden
lager. We genietep das een vaste
en niet te hooge temperatuur, maar
juist dat vaste, dat eeuwigdurend 't
zelfde maakt een mensch maf en perst
hem 't zweet overvloedig af; kortom
een zacht, maar afmattend klimaat.
Een koud bad, een stortbad nl. knapt
u weer wat op, brengt reactie. Met
een badkuip doe je hier niets, in
eenige minuten is het water lauw.
ik sprak daar zoo even van de
rivier, die achter bet huis, soms er
onder door stroomt. Zij loopt haast
haaks uit op de bovenvernoemde
middenriviet', zoodat Higakit in een
spie ligt. Deze rivier kan men in
barote oppagaaien tot Claver, een
tweede bijstatie, op ongeveer 2 uren
bier vandaan. De kerk heeft een
tamelijk groote barote, een echt
kunstwerk, maar vier roeiers zijn
noodig om 't schoone, doch zware
ding vooruit te krijgen. Er kunnen
ook zeilen op gezet worden, doch op
de rivier, een flinke beek, doe je met
zeilen niets, en op zee, hum, hum,
misschieu te veel, Do kerk bezit ook
nog een banca, maar tamelijk ont
takeld: masten en want moet»n her-
nieuwd worden. Dus alles wel bezien
te veel voor een handdoek, te weinig
voor een bedlaken, en je kunt je met
de vingers snuiten en op den grond
slapen. De kerk is nog een vervoer
middel rijk, nl. een paard, natuurlijk
een rijpaard, want trekpaarden zijn
bier niet. Maar met dat paard kun
je nergens been, geloof ik, dan naar
Bacuag, langs net strand en dwars
door twee rivieren. Ben je goed
ruiter, wat ik misschien nog ooit
worden kan, dan kun jo den afstand
in een half uur afleggen, ventre a
terre. Een zadel is er Diet, hoe jam
mer Warm tegen warm in zoo'n
warme streek moet ook niet koud
zijn.
Een woord over het kerkgebouw,
't Is een lang, ongeevenredigd lang
gebouw; Pater de Jong heeft het
afgetreden en schat 70 meter op 17.
De buitenmuren zijn van zwaren
tufsteen ter hoogte var. 1 Meter, goed
gevoegd en goed onderhouden: ver
der planken ongeveer 4 meter hoog,
Plafond of gewelf is er geen: men
ziet tegen het nipadak aan.
Voor een Hollandschen fijnkijker
is hier nog veel te verbeteron, schoon
te maken vooral, maar do boel is
hier niet onderkomen en vergeleken
bij Bacuag en Surigao mogen wij er
op roemen een flinken tempel te
hebben. Rondom de kerk is een ruim
stuk gronds, haar eigendom, onbe
bouwd naar oude voorschriften der
Spaansche wetten, uit vrees voor
brand; het geheel kan een hectare
beslaan, maar is nergens afgezet.
Bij het pastoorsbuis is een tuin,
de helft ongeveer met ijzerdiaad en
afgediend dakzink afgezet, met een
lOtal papaya's, idem zooveel cocos-
boomen, eenige bananen en ananas*
sen; bet geheel is verwaarloosd en
een Veirrayer zou het een »broek"
schelden.
De grond is aangeslibd rivier- en
zeezand; dus al niet erg vet. Op een
goed uur varens bezit de kerk nog
een eiland met 200 cocosboomen,
waarvan de vrucht dient v-4-
en kippen te voeren, alsook om de
benoodigde olie voor de Godslamp te
maken. Een paar menschen wonen er
bewerken en bewaken het goed.
Ziedaar den meer stoffel ijken kant
mijner lieve parochie, het geschenk
dat O.L.H. mij bezorgde op den 24e
verjaardag mijner priesterwijding
Ik had Hem om werk, meer werk
gevraagd- ik ben meer dan verhoord.
Oordeelt zelf.
Higakit heeft als bijstalies, visitas
zeggen ze hier met schrikbarende
juistheid, Bacuag ten noorden, Cla
ver en Taganito ten zuiden. De pas
toor schat de totale bevolkiDg op
12400, dus tweemaal de bevolking
der" gemeente Venray. lligakit kan
evengoed 8000 als 6000 zielen sterk
zijn; Bacuag wordt door den pastoor
geschat op en om de 2500, Claver op
15002000 en Taganito, vier uren
varens van hier, op 200 zielen.
Het zal u en menig ander verwon
deren, dat de zielen hier niet éc-n
voor één geteld en opgeschreven
worden, doch enkel maar haar getal
gegist wordt. Onder de Spanjaarden
was dat anders en beter: toen werd
iedereen ingeschreven.
De Amerikanen, als echte zaken-
inenschen en dollarswaardig, schrij
ven enkel op de belastingbetalers;
onvermogenden, onmondigen worden
als katvisch behandeld.
De pastoor houdt er wel zijn doop-
en doodregister op na; maar huisbe»
zoek wordt niet of zeer onvoldoende
gedaan en kan ook bezwaarlijk ge*
daan worden wegens de bier heer-
schende begrippen, en dan kon hij
nooit met eenige juistheid weten wie
en hoevelen vertrokken, wie en hoe-
velen zich van elders uit hier kwamen
vestigen. Zoo b.v. is bier een aan»
zienlijk gedeelte der bevolking
wederom uitgeweken Bohoianen.
Alsof dit nog niet meer dan genoeg
was, is aan Higakit nog toegevoegd
heel het eiland Siargao, dat enkel
bereikt kan worden met een z -ilm-tje
MAAS
f PljS
van 1 4 régels
der Advertentiën:
elke regel meer
letters en vignetten naar plaatsruimte.
Advertentiën, 3maal geplaatst worden 2maal berekend
dat er bij gunstig w er en wind
uren voor behoeft en bij tegenwind
of strooming dagen er over kan
dobberen in de open ,.ce.
Op dat eiland z;jn zoogenaamd
twee parochies, natuurlijk zonder
pastoor: te weten Ni-mancia en Ca-
bunteg, van elkaar 8 Ken verwijderd
Numancia heeft 5 visi-as. Supao, San
Isidro. San Benito. Pamnsaigan
San Jernando; Cabun wg heelt er zes
ill. Dapa, Pilar, Ca baca, Socorro,
Mouserrai, Consuciu.
Dapa heelt een t; nelijk geregeld
verkeer per stoomboi m-t Surigao,
zoodat Siargo gemakt -lijker bediend
kan worden van (laaf dan van hieruit
Maar 't is in 't een i ;i ander geval
een wanhopig werk, e;i Siargao komt
't eerst aan de beurt a s nieuwe mis»
sionarissen herwaarts'komen.
Daar hebben de A.lipayanen vrij
en ruim velden de helft der bevol»
king tegen heug c.. meug tol zicb
overgehaald. De It:willen een
kerkelijken voorgang-r hebbenen
bij gebrek aan een echten Pare,
nemen ze er een gefabriceerde. Mijn
God wat treurige loes; .nden, en wat
bloed! mij g... b
ik met een confrater voor al die
zielen te zorgen kreeg.
Siargo telt minstens 10000 zielen
maar wie heeft ooit bet aantal met
eenige juistheid kunnen schatten 1
De arme Pater, die een paar keeren
in 't jaar die uitgestrektheden door»
jakkert I
Wat de zedelijke toestand in zulke
omstandigheden zijn moet, kan een
kind berekenen. Al wie dit leest
bidde toch voor den armen pastoor
van Higakit en zijne nog armere
kudde, opdat de Vader spoedig vele
en goede werklieden zende in dezen
uitgestrekten en braakliggenden
wijngaard.
En nu wordt door bevoegde lui
beweerd, dat ik nog een lotje uit
de loterij getrokken, heb. Dan is het
toch een kameel, en wat moeten dan
mijn confraters getrokken hebben f
Enfin wo zullen maar bidden en
hopen met David Heer, gij zult
lastdieren en menschen redden.
Voor dezen keer is het wel. Ik
heb wat anders te doen dan brieven
te schrijven en zeg niet gaarne
meer dan ik weel en goed verant»
woorden kan Mijne dierbare dorps»
genooten zullen van u, mijn beste
broer, toch iels te weten komen van
de Phillippijnen en mijn wedervaren.
Morgen verwacht ik den chinees
en zijn banea met mijn bagage,
alsmede de post, die hier slechts eens
per week aankomt. De postbode
vertrekt moederziel alleen uit Sevu»
gao in een barote, die durft 1
Morgen gaan wij weer terug en
te voet naar Bacuag, om er Zondag
eer. Mis met drie Heeren te zingen,
des avonds processie te houden ter
eere van onzen jubileerenden H.
Vader, om de Aglipayanen eens een
ferme les te geven.
Tot later dan als 't God belieft.
H. PEETERS.
Mengelwerk.
De kathedraal van Sint Patrick w;»s
schitterend verlicht en volgepropt met
volk, dat kwam hooren naar de Domini-
canen redenaar.
Hy 8lon-1 op de preekstoel in liet zwar'
en wit gewaad zijner or Je.
Hy pieekte met al zijn vuur en dei.
diepen ernst van zijn Italiaanseh natuur.
Zijn zangerige stem was de eenige klank,
die de stilte verbrak in den tempel. Zelfs
niet l et minste geritsel hoorde men onder
de toehoorders.
Buiten) was 't rumoerig. Een aanhouden
de siroom van rijtuigen rolde heen en weer
Voetgangers verdrongen elkaar op de
straat.
Een koets, kwam aangevlogen. Eeo der
paarden gleed uit en deed een zwaren val
op he4, asphalt. Een politie-agent schoot
toe en lukte het portier van bet rytuig
open. Een schoone dime, die er in zat
sprong er vlug uit. De avond was koud,
>n ofschoon een pelsmantel haar avood-
oillet bedekte, huiverde zij in de yzige
koude lucht.
De groote witte kathedraal rees op
voor haar oogen. Door een on weerstaan-
baren aandrang gedreven, ging zij de trap-
ppp or*, en trad binnao. vy
priester gewaar ward, zette zij groote I
oogen op, die van een vreemden glans
schitterden.
Pater Silvio Petroni sprak voort
bewust van haar starenden blik. Zijn
prachtig redenaarstalent drong in de harten
der menigte. Toen bij ophield knielden
allen als onder eenzelfden aandrang neder,
om zijn zegen te ontvangen.
Een oogenblik later hief het koor het
Adeste Fideles aan. De dame die zooeven
was binnengekomen stond op en zong dien
Kerstzang mede. Hoog klonk haar stem
boven alle anderen uit, helder als kristal.
De menigte luisterde met ingehoudeü
adem naar de zoetvloeiende melodie.
Bij de klank dier slem schrikte de
Dominicaan, bleef stilstaan binnen de deur
van de sacristie. Daar bleef hij luisteren,
het hoofd in gedachten gebogen.
Twintig jaren waren voorbijgegaan,
sinds hij voor 't laatst die heerlijke stem
bad gehoord, maar hij erkende ze dadelijk
Zij riep in zijn geest herinneringen terug
uit zijn jeugd. Hij aanschouwde weer als
in een droom de mot wijnstokken be
kleede heuvelen van zijn Milaanscben
geboorte-grond; en zag een processie van
jongelingen en maagden aankomen naar
kapelletje ter zij Je van den weg.
Onder deze was de verloofde van zijn broe
der. en zong dienzelfden lofzang.
Die broeder had zijn hart getieel aan dat
meisje geschonken, en meende, dat niets
ter wereld hen ooit'zou kunnen scheiden.
Maar een groot impresario had baar weg-
getroond, en tosn Rafael Patroni hoorde
dat zij een beroemde zangeres was gewor
den, beroemd onder den naam van Livia
Cappello, begreep hij, dat zy voor hem
altijd verloren was.
Na het einde van den 1 .fzaog ging de
zangeres de koorgang door en trad in de
sacristie. Zij verlangde vurig iets te verne
men van den vërloofden harer jeugd. Te
midd-n van haar zegepralen, en grillen,
had zij dikwijls en met teederheid aan hem
gedacht. Zij had niets meer van
hem gezieu nog gehoord sedert den dag
an hun scheiding, want hun wegen in het
leven waren ver uiteengegaan, maar thans
verlangden zij naar tijding van hem.
Zij hief het hoofd op en zag naar den
priester.
Hoe is het met Ralaël Maakt hy
het goed vroeg zy zenuwachtig.
Pater Petroni keek haar ernstig verwij
tend aan, en antwoordde toen: -Hij maakt
het goed hij is dood I"
D' od Wanneer wai-aan
is hij gestorven i stamelde zy.
Aan een gebroken hart, zei men.
Zij deinsde '.Cfrug, bleek.
De strenge uitdrukking verdween van
des priesteis gelaat om plaats te maken
voor melelyden, en toen zij zich omkeerde
llui»teide bij deelnemend: -Vrede zij mot
u r
Zy ijlde naar de kerk terug en
wierp zich voor het altaar neer. Oudo
rtMtinneringen oversielpten h.ftr herin
neringen aan haar blyde, schuldelooze
kindsheid, en aan den man, wiens leven
zij had verwoest.
Het geheele Opera-gebouw te Londen
was in opschudding. Do Zondag-avoi^dbe-
zoekers, weigerden vrede te nemen raat de
verontschuldigingen van den directeur
wegens de afwezigheid van de ltaliaansche
zangeres. Zij eischten hun afgod en kroten
van -Capoilo Capello klonken van alle
kanten.
Ten laatste kwam ze. Do geheele zaal
rees voor haar op maar zij nam geen
notitie van deze geestdriftvolle begroeting
Haar gelaat was koud.
Zij trad voor bet voetlicht en de orkest-
directeur hi9f zyn dirigeerstok op. Maar
met een gebiedende wijs hield zy hem terug
in het volgende oogenblik klonk de
lofzang Adeste Fideles door de zaal. Zoodra
de kristalheldere tonen weergalmden,
ontroerden de mannen .en d#,
vrouwen.
Toen zij het tooneel verliet, bewoog of
sprak niemand. Al de toehoorders waren
diep ODtroerd. In de zijgang hield de
directeur haar staande en vroeg waarom
zy niet de aria uit Faust gezongen bad,
overeenkomstig het pogramma.
«Ik zing niet meer 1" antwoordde zy
eenvoudig en verliet het gebouw.
In een met wijngaarden bedekte streek,
buiten Milaan, woonde eea statige in bet
zwart gekleede dame, aan de armen den
bijnaam hadden gegeven van «Madonna
Pensierosa''. Die naam was zeer van pas,
want nooit zag men veranderingen ia baar
droefgeestig peinzend gelaat.
Zij was de goede engel van de plaats.
De menschen wisten niet, van waar zy
kwam, maar vereerden haar.
Livia Capello, de beroemde zangeres
was voor de wereld dood. In haar plaats
leefJe «Madonna Pensierossa."
De diepe rimpels in haar gelaat spraken
van moeilijk behaalde zegepralen over de
wereld en haar verlokkingen. De stem
die millioer.en had verrukt werd niet langer
gehoord tenzij in fluisterende woorden van
hoop en voorbereiding tot den dood. De
fianden die hadden geflonkerd al9 juweeleu
wisenten nu het doodzweet van het gelaat
der 'stervenden. De schoone begaafde
vrouw, naar wier glimlachjes macniigen
der aarde hadden gehunkerd, bewoog *ich
onder de zieken, de armen en de ver
iatenen, aan allen hulp en troost bren*
gend.
En zoo gingen de jaren voorbij tot op
en zomeravond de tyding dat «Madon-
i* Pensierosa" doodelijk ziek was. van
uis tot huis ging en rouw en verslagenheid
bracht in het hart van ieder, die het ver
nam.
Zij was plotseling ziek geworden en de
weinige menschen, die tot haar huishouding
behoorden, rieden haar aan om toch niet
gelijk des avonds haar gewoonte was te
gaan bidden voor een kapelletje ter zijde
van een weg. Maar vriendelijk duwde zij
de haoden, die haar terughielden weg, en
langzaam deed zij baar tocht naar het
kapelleije, waar zij nederknielde in stil
gebed. Haar huisgenoolen volgden haar op
korten afstand.
Ten laatste stond zy op en haar stem
hief het Adeste Fidelia aan. Zy, die haar
liefhadden, weenden.
Daarna volgde een plotselinge stilte.
7.ii wanke'de' en vie! np dnn g'^nd. Toan
