Uitgever
tin.
Munckhof, Venray.
Zaterdag 13 Februari 10O0.
oOste Jaargang
No. 7
Dit nummer
bestaat uit
TWEE BLADEN.
De Kölnische Volkszeitung.
Feuilleton.
Villa Rustoord.
PEEL
Abonnementsprijs per kwartaal
voor Venray 50 c.
franco per post 65 c.
voor het buitenland by vooruitbetaling 85 c.
afzonderlijke nummers 6 c.
MAAS
Prijs der Advertentién:
van 1 4 regels
elke regel meer
letters en vignetten naar plaatsruimte.
Advertentiën, 3maal geplaatst worden 2maal berekend.
20 c.
5 c.
Do Burgemeester van Venray
Gelet op de artikelen 11 12 en 13 der
Kieswet,
Noodigt de mannelijke inwoners dezer
gemeente uit, die krachtens de kieswet
aanspraak meonen te kunnen maken om op
de kiezerslijst geplaatst te worden, daar»
voor aangifte te doen voor 15 Februari a.
8. ter gemeentesecretarie alhier.
Wie tot deze aangifte bevoegd zijn
blykt uit de artikelen 1 en 2 der kieswet
welke zyn aangeplakt ten raadhuize en aan
de scholen op de gehuchten.
Venray den 22 Januari 1909.
De Burgemeester van Venray,
H. ESSER.
Burgemeester en Wethouders
van Venray
Brengen ingevolge art. 15 der wet op
de grondbelasting van den 25 Mei 1870
(Stbl. no. 82) ter algetneene keunis, dat
de staat aanwijzende uitkomsten der ge
bouwde en ongebouwde eigendommen
in deze gemeente,
1 der meting naar de artikelen 9
10.
2 der schatting naar de artikelen 11
en 13.
3 der afschrijving van de belastbare
opbrengst naar artikel 6.
4 der verbetering naar artikel 23 en
5 der regeling van den aanvang der
termynen, naar artikel 42,
is ontvangen, en te rekenen van heden
gedurende 30 dagen ter secretarie dezer
gemeente nedergelegd er. dat binnen dien
tijd eenieder zijno bezwaren bij verzoek
schrift aan H.H. Ged. Staten van dit
gewest kan inbrengen.
Venray, 6 Februari 1909.
Burgemeester en Wethouders voorn.
H. ESSER.
De Secretaris,
STOOT
Maar niet minder belangrijk was
het, op 't algemeen redactiebureau
Oorspronkelijke novelle van F. De Sinclair
II.
'n Doodsche stilte volgde op die woorden
van Mevrouw Ekko.
Pine zag Aurelia, Aurelia Pine aan en
de doove keek het geheele gezelschap rond
durfde niet meer te vragen naar de out-
vangen snauw maar begreep er geen jota
van. De heer Ekko bromde iets onduide
lijks tu8schen z'n tanden Clau zag terzyde
naar baar moeder.
Eindelyk knikte Aurelia met bet hoofd.
Ik geloof dat dit voorloopig
De beste oplossing is, vulde Pine
aao.
Nietwaar triompheerde mevrouw
Ekko.
Maar wat zegt meneer vroeg Aurelia
met 'n blik op den heer Ekko.
In Godsnaam mompelde deze.
Inderdaad er schoot niet veel anders
over nu geen der partijen wijken wou en
elkaar vriendschappelijk verdragen zoolang
bet lot hen te zaraen zou houden, dat was
zeker de wijste partij die gekozen kon
worden.
Mevrouw Ekko had dit dadelijk begrepen
en ook in de hersenen van Aurelia en
Pine rFong druppelsgewijs» dit besef door.
Een dozijn schrijfmachines typen
dat rusteloos werken gade te slaan
hier van 's morgens tot 's avonds.
Dit vertrek is door telefoons en
spreekbuizen met alle andere ver
trekken van het huis 7erbonden.
E i zeer interessant is het. hier de
werking van de door het geheele
aangebrachte zoogenaamde buizen»
post gade te slaan.
Deze buizenpost wordt door
middel van geperste lucht gedreven
en verzendt de telefoonberichten,
brieven, kaarten, adverteotie's en
andere manuscripten in vijf seconden
van 't bureau waar zij aankomen,
naar de directie, redactiegebouwen
en zetterijen, ja, zelfs naar de
hoogste verdieping van 't verst
afgelegen gebouw.
Een busje met een manuscript
wordt in de buis gedaan, de kraan
wordt opengezet en... een, twee,
drie, vier, vijf, is "t busje op de
plaats zijner bestemming. Voor den
geregeldeu gang \an zaken komt
het weer onmiddellijk van zijn reis
terug. Op dezelfde wijze is men
onder den grond verborgen met hel
hoofdbureau van telefoon en poste
rijen te Keulen,
Verder bevinden zich op hel
algemeen redactiebureau 4 telefoon-
kamertjes. Hier wordt o. a. tijdens
de Rijksdagzittingen voortdurend
met Berlijn gesproken. Het gesprek
wordt stenografisch opgenomen en
is 16 minuten voor 't verschijnen
van elke Kölnische Volkszeitung in
den vorm van een uitgebreid verslag
kant en klaar.
Van de redactiebureau's begaven
wij ons naar de uitgebreide biblio
theek en 't archief der redactie. In
een dezer lokalen vindt men orde
lijk gerangschikt, 4 tot 20 exempl.
van elk nummer der Volkszeitung,
dat sedert hare oprichting, het jaar
1860, verschenen is Gij kunt niet
begrijpen, zeide onze geleider terecht
Mogen we 't. huis eens zien vroeg
Pine na eenige oogenblikken.
En de ons toekomende kamers,
vulde Aurelia aan.
Mevrouw Ekko was dadelijk bereid en
ging de drie dames voor.
Op de trap zei Pine fluisterend met
haar zuster.
Ja we hebben verzuimd ons aan u
voor te stellen maar nu we huisgenooten
orden wij zijn de dames Prikkel,
dochters van wijlen dominé Piikkel uit
Zaandam, alle drie ongehuwd en we wonen
igenlijk in Amsterdam maar nemen
s zomers gewoonlijk pension ergens buiten.
Hier Constance is een beetje doof.
Mevrouw Ekko glimlachte, gaf hand
drukjes ook aan de doove dame en deelde
ook op baar beurt een en ander van hun
ne omstandighedon mee.
Al pratende ontdek to Aurelia dat zo 'n
neef Slobbers had die de Ekko's weer in
Indië hadden ontmoet.
God hoe is 't mogelijk Jan Slobbers,
zoo'n lange magere
Zeker juffrouw Slobbers kwam
veel by ons 'n amusante jongen ..hij
was op Soerabaya toen ter tijd..
En het discours werd zoo levendig en
zoo vertrouwelijk, dat, ze weer naar
beneden gingen, de dames Prikkel niet
rustten voor mevrouw Ekko, beloofd had.
dat ze Aurelia, Pine en Constance zou
zeggen wat mevrouw Ekko wel wilde
doen mits de dames haar dan Jans noem-
Hus werd lachend en vroo'iilc
ÜóZ*
adrmlfïstraué
kelders
waar
rollen
tn
het
list
welk een
vereischt.
Nu bezochten wij tier votschillen
de zetterijen, eind* ooze zalen en
hallen, allemaal op dv schitterendste
wijze electrisch verlicht, in welke
zalen een geheel leger van bedienden
en arbeiders, onder Eppzicht van een
lechniscn leider, we; kzaam is. Bij
iedere zetterij bevindt zich een
bureau voor coriectfe.
Nu gingen wij d*
eindelooze doolhoven,
voorradig papier in
opgestapeld.
In deze ruimten bevinden zich ook
!e reusachtige machin s, die voor 't
boekdrukkersbedrijf :r en Kölnische
Volkszeitung vereischt zijn.
Het grootste belang boezemde ons
natuurlijk de machinehal in, waar
de zes rotatiepersen staan, 't Was
daar een leven dat hooivn en zien
erging. 70000 exemplaren der
Kölnische Volkszeitung worden hier
in één uur gedrukt. Eue pers drukt
er 10 toi 12000 in én uur. Zeer
practisck gezien, bevinden zich in de
onmiddelijke nabijbei 1 dezer ma-
chiuehalle's de ve: /.endings en
expeditie-bureau's -ra*
Niet minder dan 50 bedienden
ijn met de verzending der bladen
belast.
Van hieruit wordt de Kölnische
Volkszeitung naar de verschillende
treinen gebracht en naar 3610
erschillende plaatsen verzonden. In
dikke pakken liggen de couranten
opgestapeld voor «In und Ausland",
voor Berlijn en München, Parijs
en Amsterdam, voor 't nederigste
dorpje van het katholieke Rijnland,
i Is inderdaad een lust, dat loopen
en drijven, dat pakken verzenden
en opladen in de wagentjes gade
te slaan. Netjes in volgorde ver
schijnen ondertusschen een 95tal
courantenronddragers, en bedienden,
die voor de verspreiding der bladen
besloten.
Ondertusschen bad ('1 »u met Pietje
gedekt voor 't koffiedrinken terwijl de hoer
des huizes z'n humeur liep uit te brommen
iu het tuintje voor 't huis,
Mevrouw had Clau terloops een paai
wenken gegeven provisie was er in huis
genoeg, Clau bakte 'n d '?ijn spiegeleieien,
zette een enorme hoeveelheid koffie maak
te boterhammen klaar en toen de 7ier oude
dames dm ook gezellig babbelend in de
waarlijk vroolijke achtersuite kwamen
waar de Meizon juist vriendelijk inscheeh
ging er een kreet van voldoening op.
Wat ziet het er hier gezellig uit
riep Aurelia.
Lieve kind ik noem je o. k maar
Clan hoor want je moeder en ik totuyeeren
mekaar ook al Geef me een zoen en
Aurelia kuste Claudine. welk voorbeeld
gevolgd werd door Pine on daarna door de
doove Constance die echter lachte, alsof
teggen wou: Ik doe maar alles wat de
zusters doen, maar begrijpen doe ik niks.
Op dat oogenblik kwam de heer Ekko
uit den. tuin de kamer binnen.
Ha meneer Ekko wij zijn al de beste
vrienden niewaar Jans 1 riep Aurelia me
vrouw Ekko een oogje gevend.
De heer des huizes glimlachte 'n beetje
verbouwereerd en onnoozel.
- De domes zijn geparenteerd aan Jan
Slobbers ..je weet wel toen op Soerabaya
sprak z'n vrouw in de hoop haar echtge
noot in 't gesprek te krijgen, maar de heer
Ekl; e1' rog erg'»- n-noovj
in Keulen en voorsteden zorgen.
Nog bi achten wij een bezoek
.aan de bureau's voor boekhouding
jen administratie, waarop een 30tal
bedienden werkzaam zijn en waar-
I mede onze rondgang door de
bureaus der Kölnische Volkszeitnng
geëindigd was.
Van de ons geboden gelegenheid
om nu ook eens een blik te werpen
op de grootsche boek en kunstdruk
kerij der firma Bachem maakten w ij
natuurlijk dankbaar gebruik. Wij
overdrijven zeker niet, als wij
zeggen dat zij behoort onder grootste
inrichtingen van dezen aard, die
in Duitscbland bestaan. Toch
zullen wij van deze drukkerij geen
verdere beschrijving gaan geven,
uit vrees te ver af te wijken van
liet doel van dit weekblad. Want
noodzakelij kei wijze zouden wij ons
moeten gaan wagen aan een betoog
over kunst en techniek zien wij
daarom liever eens wat op sociaal
gebied bij de firma Bachem voor
't personeel gedaan is.
Op de eerste plaats heeft men er
bij de firma Bachem steeds naar
gestreefd, dé 'vakkennis -an hei
personeel te verhoogen. Dit ge
schiedt vooral door het merkwaar»
dige museum, dat in een der groot
ste zalen van de gebouwen der
Kölnische Volkszeitung is onder
gebracht, en waarin alles, wat op
boekdrukkunst en dagbladtechniek
betrekking heeft, is tentsongesteld.
Wij hebben lang in dit museum
verwijld. Maar toch nog te kort,
w ant er zijn hierin zooveel beziens-
waardigheden, dat men, om alles
nauwkeurig te zien en na te gaan,
uren en uren in deze zaal kan
doorbrengen. Sterke staaltjes van
vakkenis werden ons hier getoond.
Om slechts een enkel voorbeeld te
noemen.
en zei:
Slobbers 't Ken ik i.i' t.
Och jawel denk miar es na oj>
Soerabaya.
I>e lieer Ekko peinsde scbuddo zijn
hoofd.
Men had zich aan tafel gezet.
Cl «u geef de dames de spiegeleieren
eens aan zoo dan za't ik de koffie
Aurelia wil je zuster Constance veel suiker?
o. gewoon net als wy, bes*.
Langzaam kwam ook meneer Ekko 'nu
't discours; Pioe bleek veel tact te
hebben om heeren aan 't prateu ie krijgen
en zelf braoh t ze 't zoover dat de eenige
mannelijke bewoner van Rustoord de doove
Constance in 't oor schreeuwde of ze de
ham niet lekker vor,d. waarop deze vaag
glimlachte haar hoofd schudde 'n groot s'uk
harn op haar boterham legde en dan zachtjes
zei dat ze 't op 't oogenblik nogal fi iscb
vond in de kamer maar dat 't wel er
naar muskus rook.
Constance is wel's 'n beetje enfant
terrible, vergoelijkte Amelia, maar ik
geloof dat Lier Claudine nogal van odeur
houd hé tenminste Pine zei zoo ook al
tegen me maar och dat heb je meer met
Indische menschen.
Ik ben het niet riep Clau uit,
k krijg altijd de schuld van die akelige
beesten.
De heer Ekko vertelde nu gewichtig en
op 'n wetenschappelijken toon iets van de
Klaarbeeksche Moschus Moschilc. us
\W Hindus r;'-p Pnn».
In een der kasten lagen twee
stukken kant. Een stuk werkelijke
I kant en een stuk papier. Voor een
niet deskundige was het, (als men
er niet met de vingers over voelde)
onmogelijk uit te maken, welke de
eigenlijke en welke de op papier
nagemaakte kant was. En zoo was
er meer. Er hingen verschillende
kunstdrukken en gravures, die nog
door betrekkelijk jongelui vervaar
digd waren en op de tentoonstellingen
met hooge prijzen waren bekroond.
In dit museum nu wordt geregeld
aan de leerlingen eu werklieden
atis les gegeven in moderne
talen, boekhouden,teekenen, steno
grafie en de resultaten die deze
regeling van het leerlingwezen voor
belanghebbenden afwerpt, zijn over
't algemeen uiterst bevredigend.
Verder beeft de firma Bachem
voor behoud en bevordering der
gezondheid van haar personeel tal
van instellingen in bet leven geroe
pen, zooals o. a. e< ne ziekteverzek
ring, die reeds vanaf *l jaar 1824
bestaat en die een van de eerst»
ziekeuverzekeringen is, die iu
Duitschlaud werden opgericht.
Verder bestaat sedert 1873 ren
oedi ijtsziekenkas, benevens dn»
dersteuningskas in geval va. be
drijfsongevallen. Bij gelegen If id v n
het 75jarig jubileum der firm». 4
Mei 1893. werd een invaliden en
ouderdomsverzekering in 't leven
geioepen, terw ijl de firma tevens een
paarkas ten dienste van haar
personeel heeft opgericht. Ook
beschikt het personeel over eene
huisbibliotheek, waarin zich 7ooral
voor de jongelui gepaste boeken en
brochures bevinden. Verder wordt
aan alle bedienden, die vijf jaar in do
zaak zijn, jaarlijks vrijaf gegeven
met behoud van loon, terwijl allo
ai beidsovereenkomsten betreffende
loon arbeidsduur etc. door ren
collectief .arbeidscontract geregeld
M ig ik nog er-u spiegelei vroeg
Aurelia.
Giaag ki* d snij nog eens wot brood
spr«k mevrouw Ekko.
Ik vind dat we hier dolgezellig zit«en
liep Pine hehsgeijk in haar kopj<» roerend
zoo echt huiselijk.
Och wel ji ar.twoorJe mevrouw
E<ko en bovendien...
Maar ze hield eensklaps op meende
gerucht te iiooren in de gang.
Ik dacht dat ik hoorde spreken
Ze stond op wilJe naar de deur
gaan, maar deze werd plotseling geopend
en voor een der aanwezigen gelegenheid
had een woord te zeggen trad 'n lange
magere meneer gevolgd door 'n dame met
'n kind op den arm waarachter zich onroid*
delijk *ier menj-s van zes tot veertien
jaar aansloot het vertrek binnen
I)e meneer rukte den hoed van z'n
hoofd vloog op den heer Ekko aan greep
diens band, schudde die krachtig en riep:
Dag roeneer Stroopman doel roe
allemachtig veel genoegen u te zien
hoe vaart u u heeft ro'n postwissel
met de buur zeker al ontvangen
Pardon, begon de heer Ekko op
staande maar roet 'n gezicht of hij suf
zou worden.
Nee nee geen pardon 1 't
heeft immers niets te beteekeoen, waarde
heer ik respecteer bet geheim van die
respectable familie ten volle of dat ik
nu betaal of later 't spijt me vreeselijk
u j*:V y.-.o 1. u" 'u ch &U
