m UitgeverW. A. Van den Munckhof, Venraj. Zaken gaan vogp. Zaterdag* 22 Augustus 190S. £9ste .Taargaug No. 35. Het Groot doen onder de landbouwers. Mengelwerk. Abonnementsprijs per kwartaal voor Vbnrat 50 c. franco per post 65 c. voor het buitenland by vooruitbetaling 85 c. afzonderlijke nummers 6 c. der Advertentiën Prijs van 1 4 regels elke regel meer letters en vignetten naar plaatsruimte. Advertentiën, 3maal geplaatst worden 2maal berekend. 20 c. 5 c. II. II. Processen onder de landelijke bevolking De tweede kwaal, die ontwikke ling van den landbouw tegenhoudt, is volgens den heer Kfellenaers) in De Tijd gelegen in de processen onder den boerenstand. De anecdote, die verteld wordt, van twee boeren en oen advocaat, teekent den toestand. Mogen wij zo even mededeelen Daar waren twee boeren, die ruzie hadden gekregen o»er een vogeltje. De stryd liep over de vraag voor wien bet vogeltje gezongen bad. De eene boer hield vol dat 't vogeltje voor zijn plezier, de andere zeide daaren tegen, dat 't beestje voor hem gezongen had. 't Liep zoo hoog dat 2e beiden naar een advocaat gingen, die zou uitmaken, voor wied het vogeltje gezongen had. Nadat de advocaat met de strydende boeren geaccordeerd had over de kosten van het advies en een en ander betaald was, luidde de uitspraak -We! vrienden, dat -ogoltje heeft voor geen van u beiden, dat vogeltje heeft voor my gezongen." Zoo is inderdaad de toestand. De vogeltjes der boeren zingen maar al te vaak voor heeren advocaten Ja... er zijn ons land bouwers bekend, die gehe schoon e bezittingen verprocedeerd hebben, terwijl 't geschil vaak over een kleinigheid liep De processen, zoo lezen wij in een zeer merkwaardig geschrift der Volksverein" van M. Gladbach i) verwijderen de rust uit het hart, den vrede uit de gemeente, hel geld uit de beurs. En wat geven zij er voor terug Niets dan verdriet, vijandschap en zonden. Wie dus ons volk. en in bijzonder den boerenstand, van processen tracht af te houden, bewijst zijnen medemenschen een dienst waarvan de grootheid niet is te overzien. Het eerste en voornaamste midde wat niet alleen voor den landbouw, maar ook voor 't algemeen geldt, bestaat natuurlijk in eigen eerlijk heid. Het is echter niet voldoende slechts uiterlijk eerlijk te handelen, maar het innerlijke gevoelen moet eveneens eerlijk zijn en moet zich vooral uiten in een nauwkeurige Daleving der wetten, die de hoogste Wetgever voor meer dan 3000 jaren ons iö de tien Geboden gegeven heeft. Zulk een meester werk van wetgeving heeft nog geen enkel Parlement tot stand gebracht; dat zijn wetten, die voor do eenvoudigste en de meest ingewik kelde toestanden, voor alle staten, volkeren en tijden gelden, wie deze wetten nauwkeurig naleeft, die zal niet licht in proces verwikkeld kunnen wörden. beste niet in vrede kan leven, als 't zijn buurman niet bevalt. Daarom moet iedereen trachten zich te beschermen door ordelijk huishouden en administratie. Daarin dij ven echter velen jammerlijk en geven door hun slor- aanleiding, dat zij met in twist geraken, slordigheid is veelvuldig, een houdt niet nauwkeurig te kort digheid anderen Deze De Wij zeggen «niet licht"want zonder eigen schuld kan iedereen wel eens in twist geraken, wijl (iet spreekwoord zegt dat ook de boek bijvoorbeeld een boer staat in rekening met een koopman, handwerker of arbeider. Er wordt niet alles aangeschreven, beiden meenon, dat zij 't wel goed kunnen onthouden, zij willen wel dikwijls samen afrekenen, maar 't wordt uitgesteld van 't eene jaar op 't andere. Komen zij er eindelijk toe, dan is de twist gauw klaar. Zulke geschillen laten zich toch licht vermijden als.elke partij nauw keurig met jaar en datum alles had aangeschreven, en als elk jaar minstens eenmaal de rekening vergeleken en vereffend werd. Verder ontstaan vele processen omdat geen quitanti's gegeven of bewaard worden Een boer hiiv, heefteen ïekening bij den Koopman betaald, of als zijn jongen of knecht naar de naburige -lad gaat dezen 't geld medegeven quitantie heeft hij niet voor noodig gehouden, of ze is verloren gegaan de koopman heeft ook vergeten de betaling te boeken en vordert later nog eens het geld, de gevolgen zijn overbekend, er komt twist en vijandschap en einde lijk... een proces. Waarom nu geen quitantie ver langd of deze zorgvuldig bewaard? Het moet regel worden dat voor elke betaling een quitantie gevraagd wordt, ook bij familieleden en dat deze zorgvuldig bewaard worden. Verder broeders en zusters komen dikwijls met 't gerecht in aan raking wegens de nalatenschap hunner ouders en worden voor hun geheele leven vijanden. Waaraan ligt het? Wel, de ouders hebben geen testament zij hebben 't wel altijd willen doen maar wegens de kosten is van 't eene jaar op 't andere uitge steld en op 't laatst zijn zij gestorven. De oudere kinderen, hebben een uitzet en misschien ook al geld ont vangen, maar 't is niet nauwkeurig opgeschreven en aan quitanties heeft men heelemaal niet gedacht. Na 't overlijden der ouders moet de nalatenschap toch eens verdeeld worden eu dan... begint het lieve leventje, men gaat naar den advocaat en komt op 't laatst in een ingewik keld proces. Als de ouders de weinige guldens voor een testament hadden uitgegeven en over alles nauwkeurig hadden rekening gehouden, dan waren de kinderen steeds goede vrienden gebleven en hadden honderden guldens bespaard. Ontelbare processen zijn verder onder de landbouwbevolking ont staan door... zoogenaamde grens- twisten. I)e grens tusschen de enkele bezittingen is zonder twijfel eens aangeduid geweest, men heeft bij het ploegen den steen verwijderd of de paal is verroten niet vernieuwd. Dit gebeurt 't meest bij l ezittingen die veraf liggen, bij bosschen, weiden en heidegronden. Gewoonlijk boeten de kinderen pas voor de nalatigheid der ouders en hebben zij over twijfelachtige grenzen soms lange en kostbare processen gevoerd. Dit ware toch gemakkelijk te vermijden geweest. Waarom zoude niet ieder grond eigenaar op geregelde tijden de grenzen zijner bezittingen opnieuw laten teekenen Dit is toch het beste middel om met den buurraa> bevriend te blijven. Maar helaas menig grondeigenaar kent niet eens zijn eigen bezit en is nalatig in het vaststellen van zijn bezit. Hij bemoeit er zich niet mede of wel alles goed kadastraal geboekt is. Vooral dient hier ook g< wezen te worden op de zoogenaamde servitudes Wat wordt er niet elk jaar een massa geld onder den borenstand verprocedeerd over menis onnoozel voetpaadje l Hoe ontstaan nu gt«. o« twisten hierover Wel de grondeigenaar wil niet dadelijk verbieden, dat de buurman over zijn land een weg maakt en zoo veroudert de zaak totdat op een goeden dag het twisten over den weg begint. Wat moet een boer of grondeige naar derhalve doen om dit te voor komen Hij moet een niet gerechtigd aan leggen van een weg onmiddellijk verbieden, of tenminste middelen aanwenden om zulk een weg niet tot servitude te doen worden. Als de buurman nu vraagt of hij een weg gebruiken mag, moet dit vriendelijk geweigerd worden. Als de belanghebbende een schriftelijke verklaring wil geven weigere men eveneens, want zulk een verklaring gaat licht verloren en latere erfgena men of bezitters hebben vaak geen bewijs in handen. Slechts in het uiterste geval, als de buurman bepaald in nood zit, zou hier tege moet gekomen kunnen worden, maar dan sluite men een nauwkeurig en duidelijk verdrag. En wat met het oog op de aan staande wetgeving op 't arbeidscon tract van bijzonder belang is men sluite ook met de landarbeiders en dienstboden steeds schriftelijke ver» dragen. Ook moet niet uit het oog verloren worden, dat talrijke processen onder de landelijke bevolking in de herberg en door dolle koopen en verkoopen op marktdagen ontstaan, bij welke laatste gelegenheden vaak veel te veel gedronken wordt. Sommige markten in Limburg en Noord Brabant zijn ware bierkermis» sen. Wie zich dus voor schade en processen hoeden wil, die zorge dat hij steeds nuchter zij, als koopen o" verkoopen moeten gesloten worden Vatten wij 't hierboven medege» deelde in kort samen, dan komen wij tot het volgende besluitDe land bouwer moet, om processen te vermijden, letten op goed boekhou» den, het bewaren van quitanties, hel tijdig maken van een testament, de regeling der grenzen zijner beziltin» gen, hij vermijdde verder zooveel mogelijk de servitude's, hij sluite schriftelijke verdragen volgens de wettelijke bepalingen en houde vooral in het oog, dat de matigheid en de godsdienstzin de groote middelen zijn, waardoor al de andere midde» len nog meer kracht verkrijgen. i) Wie lassen sich Prozesse unter Landbevolkerung vermeiden Rede des Seminarlehrer8 Qua de in der landwirt- S( haftichen Versammlung zu Bechta 18 Febr. 1900. In het jaar 1889 was men te Barrels- ville (Pennsylvanië) met de exploitatie van acht verschillende petroleamwerken bezig, eejie diepte van honderdlwintig metei wier inhoud met pompen naar boven ward gehaald. Barrelsville was in den lijd van aria m&andeu ontstaan en telde ongeveer tweehonderd huizen. Het plaatsje noemde zich stad, want bet bad een kerk en drie herbergen, maar stond niet in een goeden reuk, iets wat eigenlijk heel begrijpelijk is want de geheele streek rook zoo ont» zettend naar petroleum, dat de vreemde lingen, die voor het eerst te Barrelsville kwamen, niet wisten hoe ze zich houden moesten. Maar men went aan alles, zelfs aan petroleumstanktenslotte mei kt men bet niet eens meer. Een der rijkste en aanzienlijkste aan deelhouders in de bronnen was Samuel Graham, die een villa had in 't naburige plaatsje Scharpviile. Daar woonde hij met zyne vrouw en zijn dochter Florine. Mevrouw Graham was altijd ziek en Florine verveelde zich des te meer, omdat er in Scharpsville noch in Barrelsville concerten, comedies en partijen werden gegeven. Graham had in den lautaten tijd op eenigen afstand van zijne petroleumbronnen een raffinaderij aangelegd, waai in de petroleum dadelijk van onzuiverheden gereinigd weid. Daar de bijproducten eveneens een goeden afzet vonden, maakte by prachtige zakeu. Ten slotte verkochten ook de andere bron-eigenaars hunne ruwe petroleum aan hem, zoodat de raffina derij steeds vergroot moest worden. Als opzichter der raffinaderij had bij een jongen Yankee uit Connecticut laten komen, die zijn zaakjes vooi treffelijk verstond en voor handelsman in de wieg was gelegd. Hy heette Henry Walstone, was chemicus en niet alleen zeer geschikt voor zyn vak, maar ook zeer aangenaam in gezelschap sportman, waarom Graham hem dan ook dikwijls ontving, om de zich vervelende dames te amuseeren. Zoo waren Harry en Florine dikwijls bij elkaar praaiten gezellig met elkaar en het sprak bijna van zelf, dat ze op elkaar verliefd werden. Graham merkte hier niets van, want hij liet ten eerste zijn dochter geheel vry in haar doen en laten, en ten tweede bad bij 't hoofd steeds vol zorgen over zyne zaak. Juist thans waren zijne zorgen zeer groot. Te Barrelsville was plotseling een nieuwe firma gekomen, die proeven nam met boren de firma Ashton Barber, Ze hadden een adviseur meegebracht, een geoloog, die een nauwkeurig onder zoek in stelde en toen verklaarde, dat in de nabijheid van Graham's raffinaderij zich een onderaardsche petroleumbron be vond. Graham en de andere' grondbezitter lachten, want op die plaatsen was herhaal- delyk naar petroleum geboord, zonder dat men iets gevonden had. De petroleum ligt immers, zooals bekend is, ingesloten in holen in den grond en deze schenen zich daar niet te bevinden. Maar Ashton Barber hadden geld; ze schriften zich een boortoestel aan en boor den. Toen zij op eene diepte van honderd- tachtig meter gekomen waren, vertoonden zich sporen van petroleumhoudend water. Dat maakte Graham bezorgd. Er dreigde een groot nadeel voor de heele zaak te Bairel8ville wanneer Ashton <k Barber wei kelijk succes hadden. Bovendien had de advisour beweerd, dat op de plaats, waar geboord werd, zich de grootste pe» troleuravindplaats van den ganschen omtrek bevond. Het was dus niet juist op een gelukkig oogenblik, dat Harry Walstone bij Gra ham kwam met zyn huwelijks voorstel. Maar Graham scheen toch Diet verbaasd en nog minder boos te zyn, Ga zitten, zeide hy gemoedelijk, neem een sigaar en laten we in alle kalmte de zaak bt spreken U heeft dus myne dochter lief Ja antwoordde Harry, en uw dochter heeft mij ook lief. Natuurlijk wenschen we nu samen te trouwen. Heel natuu Dat voor a ook geen eieoM zaak U seu je<at eventoo gedaan hebben. Dus laat ons deze aan gelegenheid heel correct behandelen. Rond uit gezegd: U kunt myn dochter niet trouwen. Over 't geheel kan ik goed met u opschieten, u bent een goed handelsman, en het doet mij veel leed. u te moeten afwijzen, maar in onze ondernemingen steekt het kapitaal van myn vriend Good win, en er is tusschen ons vaders uitge maakt, dat de zoon van Goodwin met Florine trouwen zal. Geef ik ze aan u, dan trekt Goodwin zijn kapitaal in, en ik ben failliet. U zelf beschikt niet over veel kapitaal, al is ook uw arbeidskracht en uw bekwaamheid groot. U ziet dus, dat de zaak niet gaat. Onder deze omstandigheden zie ik dat in, zei Harry. Ik vraag u dus om mijo ontslag. Dat zult u hebben. Binnen acht dagen zal ik voor u wel een opvolger gevonden hebben, en dan kunt u heen gaan. De liefde tusschen u en Florine is nog jong. Jullie zu'len elkaar binnen korten tij J vergeten zijn. U weet hoe spoedig men anders gaat denken, wanneer men elkaar niet meer ziet. Nogmaals u zoudt me als rclioonzoon heel welkom zijn geweest, maar Goodwin heeft recht op mijne dochter voor zijn zoon en ik heb zijn kapitaal, Niet waar, de aangelegenheid is op de meest correcte wijze tusschen ons afgehandeld Zeer zeker, mynheer Graham. De mannen schudden elkaar de hand en Wallstone ging heen. Hij zag wel in, dat er niets meer te doen viel. Graham had volkomen gelijk. Het was wel is waar pijnlijk, maar als de zaken in het spel komen, dan moet al het andere wijken. Een luid gekraak schrikte hen beiden uit hunne gedachten op. Zy keken van waar bet geluid kwam. Het boortoestel der firma Ashton A Barber was gedeeltelijk ingestort en een geweldige straal petroleum schoot omhoog. Er moest een reusachtig onderaardsch petroleumbokken zyn aangeboord en de onder hoogen druk staande gassen dreven thans de petroleum in een machtige fontein de lucht in. Zooiets was te Barrelsville nog nooit vertoond. Zooals reeds gezegd, lag de petroleum, die men in andere, minder diepe schach ten had gevonden, rustig in de onder- aardsche bekkens en moest door pimp n naar boven gewerkt worden. f PEEL MAAS uau u»e;i i yi -

Peel en Maas | 1908 | | pagina 1