HBBSÏ
omstr
UitgeverW. A.
den Munckhof, Venray.
Landbouworganisatie
Zaterdag1 25 Juli 1908.
S9ste Jaargang:
No. 31.
in binnen en buitenland
Mengelwerk.
De man met de 10.000
broeken.
Abonnementsprijs per kwartaal
Prijs
der Advertentièn:
i.
Het is een verblijdend en niet
minder merkwaardig verschijnsel,
aldus A. Keilenaers in het Kath. Soc.
Weekblad, dat in bijna alle landen,
waar de landbouworganisatie is
doorgedrongen, deze organisatie
schitterend geslaagd is.
Beginnen wij met Nederland, dan
zien wij, dat over het algemeen onze
landbouwvereenigingen bloeien.
Men behoeft slechts een blik te
werpen op de organisatie van onzen
Nederl. Boerenbond ,en men zal
spoedig overtuigd worden van de
verbazende werkkracht onzer land
bouwers op 4sociaal-oeconomisch ge
bied.
Reeds vroeger hebben wij in dit
weekblad op het ledental van den
Nederl. Boerenbond gewezen. Einde
1907 telde de bond in 470 afd.
48000 leden en men kan gerust
zonder eenige overdrijving zeggen,
dat er thans zeker meer dan 1
leden bij den Nederl. Boerenbond
zijn aangesloten.
Dat is 'n geheele boerenhand
Welk een practische arbeid door
deze georganiseerde boeren verricht
ist zien wij bijvoorbeeld als wij het
laatst verschenen jaarverslag open
slaan van twee der grootste vereeüi-
gingen, die bij den Nederl. Boeren
bond zijn aangesloten, te weten de
Noordbr. Christel. Boerenbond met
ruim 22000 leden en de Limburg-
sche Landbouwbond met .bijna 14000
leden.
De coöperatieve aankoop van
krachtvoederartikelen en hulpmest
stoffen van den Noordbrab. Chr.
Boerenbond ging over millioenen.
Ruim 41 millioen kilogram werden
door den bond aangekocht, voor een
totaal bedrag van f 1,757.369.20.
Ook de verkoopscooperatie is zeer
ontwikkeld. Eene voorname onder-
afdeeling van den Noordbrab. Chr.
Boerenbond, de Meierijscbe boeren
bond, verkocht 4118 kalveren, 49
schapen, 78 varkens, waarvoor aan
de leveranciers werd uitbetaalt!
f 250.000, terwijl aan premies f715
en voor verongelukte of afgekeurde
kalveren f722,10 werd uitgekeerd.
De exportslagerij van den bond
leverde 1568 kalveren af voor
f58.800,26 en 1221 varkens voor
f27,931,81.
Van niet minder belang is t on
derlinge verzekeringswezen in den
Noordbr. Chr. Boerenbond.
Wij noemen slechts de paarden- en
hoornveeverzekeringen. De eerste
had in 46 afdeelingen 4453 paarden
verzekerd. Aan schadevergoeding
werd uitgekeerd een bedrag van
f8,311,18. Bij de hoornveever
zekering waren ingeschreven lol2o
koeien en werd f21,842,19 aan
schadevergoeding uitgekeerd.
De cijfers van den Limburgschen
Landbouwbond luiden al even be-
ll'OC Kgend
Noemen wij er slechis enke'e.
Vooreerst de cijfers van den
coöperatieven aankoop van granen
en voederartikelen.
Er werden door de Limburgsche
ruim 34 millioen kilogram "granen
en voederartikelen aangekocht,
waarbij nog gevoegd 450,000 KG.
stalmest.
De onderlinge hagelverzekering
van dezen bond had 2615 polissen
gesloten tot een totaal bedrag van
f 1,327,245. Op 31 December 1907
had deze verzekering hot aardige
sommetje van f 65220 aan reserve
kapitaal. Ook het landbouwcredicl
ontwikkelt zich op verbazonde
wijze. In 1907 waren er alleen in
Limburg 70 boerenleenbanken, 57
banken hadden bij de centrale bank
een totaal te goed van f 689,861,
13 hadden een totale schuld van
f 65,128.
De Zuid-Nederl Zuivclbond ver
kocht in 't laatste jaar aan (1e
Maastrichtsche botermijn 2,561,200
KG. boter f 3,188,000. Er werdeu
5,312,500 stuks eieren verkocht
voor een totaal van f 211,277.
Reeds begin dezer eeuw beston
den iu Vjc.derlanrt 450 stoomz"ii'-'el-
fabrieken, die aldus over 't land
verdeeld waren Friesland 105,
Groningen 36, Drente 48, Overijsel
58, Gelderland 53, Utrecht 10,
Noord Holland 60, Zuid Holland 30
Zeeland 15. Noord Brabant 27 en
Limburg 7. In totaal bedroeg het
aantal boterfabrieken in 1907 reeds
876, waarin 839,348,100 liter melk
werden verwerkt en 25,0 millioen
KG. boter werden geproduceerd,
Van niet minder gewicht is de
landbouworganitie in België.
België is als 't ware bezaaid met
boerenbonden en hoerengilden. Vol
gens de laatst verschenen Manue
social van pater Vermeersch bestaan
in België de volgende boerenfedeia-
tie's De Belgische boerenbond, de
Landbouwersbond van Oost-Vlaan
deren, de Landbouwfederatie van
Luik, de Federatie van Henegouwen
de Landbouwliga van Luxemburg,
benevens die van Namen. Alleen do
Belgische boerenbondde grootsche
stichting van abbé Mellaei ts, Schol-
laert en IJelleputte telt meer dan
25000 leden, die allen de christe»
lijke beginselen zijn toegedaan. De
vereeniging houdt allerwege confe»
rentie's en legt zich met bijzonderen
ijver toe op het vakonderwijs. In
1902 werden 11,675,131 KG.
veevoeder, vertegenwoordigende een
waarde van 1.967,089 frs. door de
vereeniging aangekocht. In datzelfde
jaar werden 16.858,464 KG. steen*
kool en andere brandstoffen voor
een waarde van 957,473 frs, dooi
de vereeniging gekocht. Jaarlijks
worden voor 100000 fr. aan
landbouwmachines gekocht.
Een der voornaamste werken van
den Belgischen boerenbond is verder
de uitbreiding van het landbouw*
crediet.
Volgens een der laatste rapporten
had de centrale boerenleenbank
van den Belgischen Boerenbond
190 oncUrn.f'Wlipgm m-t 10,746
leden. De fondsen bedroegen meer
5,000,000 frank.
De vereeniging had 626.G/5 frs.
toevertrouwd aan de centrale kas
van België en daarvan to'-uggenomen
241,259 frs. Het lotaa- der ver»
sterkte credieten beliep 714,250 frs.
De Landbouwersborai van Oost-
Vlaanderen telt meer dan 2/5
plaatselijke afdeelingen met p. m.
30.000 leden. Ook in dezen bond
is de coöperatieve avnkóop, van
zaden, voederariikelen etc. zeer
ontwikkeld.
Ook de Landbouwliga van Luxem
burg (om nog eene organisatie te
noemen) met hare pl. m. 5000 leden
werkt zeer goed.
Daarin wordt voor meer dan
1,000,000 franken in één jaar
coöperatief aangekocht.
In Frankrijk bestonden volgens
de Bulletin de l'office travail in
Januari 1908 3553 Lndbouwver-
6eni°ëngen en syndicaten met
677J50 leden.
Op schier elk g lieil is daar de
landbouwcoöperatie oir v kkeld. De
omzet dezer coöperatie loopt over-
millioenen. Het alge,. Óenland
bouwsvmdicant zet :lFs voor
meer dan 5 millioen irar/cs om. Vijf
kleinere syndicaten ieder voor 1
millioen, elf kleinere ieder gemiddeld
500,000 frs. Daarnaast nog pl. m.
25 andere syndicaten met een totalen
omzet van 23 millioen verbazende
cijfers, die bewijzen, dat er toch nog
wel iets goeds op Roomschen bodem
groeit.
Einde 1905 hadden in Frankrijk
1355 kléine landbouwcrediethanken
aan 61,874 leden de kapitale som
van 44 millioen francs geleend.
i)o Staat geeft aan de boerenleen
banken. Raiffeisenbanken enz. geen
duizenden maar., millioanen subsidie
Er bestaau verder in Frankrijk
veiecnigingen voor alle mogelijke
vakken van den landbouw.
De Fransche zuivclbonden tellen
tienduizenden leden.
Alleen de zuiveibond van de
departementen Charente en Poitou
heeft 97 afdeelingen met 47000 leden
en 113,000 koeien. Andere departe»
inenten hebben 20 tot 30 afdeelingen
Er zijn in Frankrijk onderlinge
slachterijen, molens en bakkerijen.
Maar op dezen weg zullen wij
Frankrijk voorloopig nog maar niet
volgen.
In Duitschland, het land der
sociale ontwikkeling, is natuurlijk
ook da landbouworganisatie tot
grooten bloei gekomen. Noemen wij
slechts de Rheinische Bauernverein.
De vereeniging, aan wier Central-
stelle te Keulen wij meermalen een
bezoek mochten brengen, heeft meer
dan 50.000 leden, die in ruim 1150
plaatselijke afdeelingen of Ortsver-
bïinde vereenigd zijn. Wat de
coöperatie in deze organisatie betreft,
kan aan de hand der jaarverslagen
worden medegedeeld, dat de geza»
manlijke waarde van het coöperatief
aangekochte veevoeder jaarlijks meer
dan 5 millioen Mark beloopt (coo in
1904 M. 5,060,000, terwijl aan
zaden voor warmopzerij ter waarde
van circa 50,000 Mark werd omge»
zet.
De boeren in Rijnland hebben door
die coöperatie van veevoeder eene
winst behaald van 116,000 Mark,
die hun in den vorm van rabat
werden terugbetaald. Zij hebben in
de laatste jaren vele nieuwe instel»,
lingen in den boezem hunner ver»
eeniging opgericht zoo o. a. een
proefstation voor landbouwmachines,
eene nieuwe verzekering en daar»
naast een nieuwe verzekering voor
landarbeiders en kleine landbouwers.
PEEL
MAAS
voor Vbnrat
franco per post
voor het buitenland bij vooruitbetaling
afzonderlijke nummers
50 c.
65 c.
85 c.
6 o.
van 1 4 regels
elke regel meer
letters en vignetten naar plaatsruimte.
Advertentièn, 3maal geplaatst worden 2maal berekend.
20 c.
5 c.
Wordt vervolgd.
Ik ging mijn bureau verlaten daar het
middaguur naderde, toen de portier mij
kwam melden dat Jan Demaer verzocht
om ontvangen te worden om een dringend
geval te hespreken.
Ik kende den bezoeker. Wij waren
schoolkameraden geweest en beiden
tegelijk in de stad gekomen om eene
betrekking te zoeken. Hij bad daar nog
al last mee. Terwijl ik bijna aanstonds
OCR vaat p'-s-b-.aan ee;> d.*felrk/i
verschijnend blad, liep bij de straten op
en neer, oefende bijna alle ambachten uit,
maar kon toch niets naar zyn zin krijgen.
Daarbij leefde hij zeer armzalig van een
klein pensioen, dat zijn vader voor hem
gestort had.
Veel lust bekroop mij om te zeggen, dat
ik weg was. Nochthans, na overweging,
besloot ik hem te ontvangen.
Laat binnen komen, Mar(6n, zeide
tot den portier. Maar aangezien die heer
zonder twijfel komt om iets te leenen zie
hier een vijffrankstuk. Wanneer ik bel en
vraag mij geld te leenen, bied dan dit stuk
aan, zeggende dut gij niet meer bezit.
Meneer heefi gelijk, voorzorgen te
nemen. De bezoeker is zeer slordig gekleed
vooral zijn broek..
De portier trad naar buiten en leidde
Demear binnen.
M'jn wamde, zeide hij, voor ik den
tijd had den mond to openen, ik kom iets
leenen Maar het geld een bui" enge woon
geval zonder wee-ga. Ik vraag een
goulstuk omdat ik juist 20 frank noodig
hebE'geiflijk moest ik óén en twiii'ig
frank hebben maai ik heb nog een f aak
vijfug, het goudstun zal ik dezen avond
wee: brengen, voor gij uw arbeid neerlegt.
Indien ik dat niet doe, zijt gij voor altijd
vail mij verlost. Gy kunt mij aan de deur
werpen, als ik hier dan nog du f komen.
Ik betreur bet u niet te kunuen zeggen
wat ik met uw goudstuk ga uitrichten.
Weet dat ik een verbazende lundelsgreep
op touw zet, boort gij een ver-ba-zen-de.
De kerel deed mij lachen, ik was ont
wapend. Ik gaf hem 20 frank en zou hem
voorgesteld hebben mijn middagmaal te
deelen, maar met een dergelijke broek...
Ten zeven ure. kondigde de portier met
een zweem van eerbied aan-
=Meiieer Demaer.
Mijn woord getrouw sprak de leener
breng ik het gouivinkjo teiug. En daar ik
weet dut gij nog te werken hebt. loop ik
heen, niet zonder u oprechten dank te
betuigen.
En is de handelsgreep gelukt vroeg
ik.
Ten volle.
En hij loonde mij een biljet van vijfug
frank, zuivere winst.
Mijn gelukwenschen. Gij hebt op
de koursen gewed.
Nog zoo dom niet.
Ik bemerkte dat hy een nieuwe broek
droeg, welke hem wel twintig of vijf en
twintig frank moest gekost hebben. De
eerbied des portiers werd mij nu duidelijk.
's Anderendaags bracht hij mij een
actualiteitsartikel. Dat was belangrijk ik
nam zijn schrijven aan. Wanneer hij
vertrok, zag ik met verwondering dat bij
een nieuwe broek droeg, eene andere
broek.
Twee dagen nadien kwam hy het toon
voor zyn artikel halen. Hij drukte mij de
hand. Werktuigelijk zag ik naar zijne
broek, hij droeg een derde, sveer een
nieuwe.
De volgende dagen ontmoette ik hem
bij toeval hier of daar iederen keer
droeg hij een andere nieuwe broek. Het
zonderlingste van alles was, dat hij altijd
denzelfden tot op den draad versleten jas
om de lenden had.
Allengs deed de kerel mij de onwille
keurige gewoonte aannemen van naar de
broek der rnenschen te zien.
En na vaak, gedurende verschillende
achtereenvolgende dagen, de broeken van
't lager personeel van het dagblad in
oogenschouw te hebben genomen, bemerkte
ik tot mijne groote verbazing, dat deze
lieden, van geringe levenswijze nooit twee
dezelfde broeken droegen, daar waren er
zelfs die er twee per dag aantrokken.
Ik overtuigde mij zelf dat ik het voor
werp was geworden eeüer bijzondere
zinsbegoocheling eö ik besloot die kwaal
zorgvuldig te verbergen, zij kon mij
slechts in een belachelijk daglicht stellen.
Maar ik voelde dat ik er waarlijk onder
'eed. OuKetwiifald was 't een der vormeu
vaD vervolgingswaanzin. En de «toet van
broeken vervolgde daar waren er van
alle kleuren en alle gedaanton, eenigen
gingen als aan de beenen gegoten, bet
meerendeel echter was of te klein, of te
groot. Men zag goed dat het maar goed-
koope waar was, maar sinds de aanvang,
welke overgroote hoeveelheid broeken
meende ik door mijn zieke verbeelding te
bemerken.
Ik begaf mij in het diepste geheim naar
een specialiteit geen specialiteit ia
broeken maar een specialiteit voor
ziekten vaG den geest. Hij scheen niet
erg verrast over deze bijzondere soort van
geestes3toriog, sprak van zenuwkwalen,
van overspanning, en... van tien frank
voor de raadpleging.
Ik werJ gewaar dat ik 'c zoo niet lang
meer zou volhouden. In mijne omgeving
kreeg men lucht van mijn gezondheids
toestand, d:e vee! te wenschen o vei liet.
Eindelijk, op 't oogenblik dat ik maat
regelen nam om een lange reis te aan
vaarden. naar een land waarheen die
bmekeiinachtmerrie mij niet zou kunnen
volgen; bijvoorbeelJ naar Tnibet of
Middeti-Afnka, leidde de pareer weer
met eene nieuwe broek Jan Demaer
in mijn bureau binnen, met buigingen en
ieekens van bijzondere beleefdheid, zonder
hem zelfs vooraf aan te melden.
Bij den eersten oogopslag zag ik dat
de man weer een nieuwe broek van fijne
snede, om de beenen had. 't Was
onvermijdelyk. Maar op eens was het mij
of mijn geval verergerde, omd it Demaer
naar het mij toescheen, ook gehuld was in
een nieuwe jas. Als de jassen nu ook nog
bij de partij kwamen, kon ik niets beter
doen dan mijn pensioen te vragen.
Verwilderd wees ik hem een stoel.
Mijn waarde, zei hij, wetende dat
gij in mij belang stalt, kom ik u eene
goede tijding mededeelen. Ik treed ia dienst
aan de -Recordcourant" als fioancieele
opsteller. Wij zijn nu confraters.
Ik stamelde eenige woorden.
Ik ben u bovendien nog eene verkla
ring schuldig over mijn overvloed der vier
of vijf laatste maanden. Herinnert gy u
nog den dag waarop ik bij u een goudstuk
kwam leenen, dat ik denzelfden avond nog
terugbracht. Het gold. zeide ik u, eene
verbazende handelsgreep. Nu ik door mijn
eigen belang niet meer verplicht ben het
ambtsgeheim te bewaren kan ik u wel alles