voor
T en
UitgeverW. A,
Van den
Munckhof, Venray.
Volksgezondheid.
Het Touwtje.
Zaterdag 19 October 1907.
2 Bete Jaargang.
No. 42.
Mengel werk
iÉll «««1
Abonnementsprijs per kwartaal
Prijs der Advertentiën:
m QT
20 e.
5 c.
W. M
II.
Besmettelijke ziekten.
Vraagt men, lioo hot gedurende
1906 in onze provincie gesteld was
met het voorkomen van ziekten en
de vanwege het Staatstoezicht op do
Volksgezondheid daartegen aange
wende bestrijdingsmaatregelen, zoo
hebben we in de torste plaats onze
aandacht te wijden aan de ten
onzen! inheemsche vormen van
besmettelijke ziekte.
Van deze laatste behoefde geluk
kig geen enkele als epidemisch
heerschende> to worden verklaard.
In totaal kwamen voor van
typhus en februs lyphoïdea 65
gevallen
pokken 1 geval,
roodvonk 178 gevallen,
diphiheritis 108 gevallen.
Het cijfer der roodvonk en
diphtheritisgevallen is tamelijk on»
gunstig, wat uit vergelijking met
Noordbrabant kan blijken, waar
door .die twee ziekten resp. 109 en
78 personen werden aangetast.
Zoodra een der hierboven genoem
de ziekten in de eene of andere
plaats of binnen een gebouw, voor
huisvesting van meerdere personen
bestemd, als onderwijsinrichtingen
enz., hare tegenwoordigheid door
een in 't oog loopend aantal geval»
len had kenbaar gemaakt, werden
vanwege het staatstoezicht geregeld
zoodanige maatregelen getroffen, als
het meest geschikt konden worden
geacht, om verdoro verspreiding
der ziekte te kceron.
Middelen ter bestrijding.
De Medische Inspecteur stelde in
zoodanige gevallen ter plaatse
een onderzoek naar den aard en
den graad van de hevigheid dei-
ziekte in.
Soms, doch niet steeds, kon het
uitgangspunt dor ziekte worden vast»
gesteld, wat dan het nemen van bij
zondere beveiligingsmaatregelen mo»
gelijk maakte. In elk geval werden
de bekende maatregelen om in 't
algemeen uitbreiding van besmetting
te voorkomen, steeds zonder verwijl
in toepassing gebracht. Afzondering
en verpleging, zoo mogelijk, van de
lijders in eene ziekeninrichting,
observatie van met de lijders in moor
on middel ijk contact geweest zijnde
personen, het voorkomen van ver
breiding der besmetting door do
schoolbevolking, hetzij door lijdelijke
sluiting der scholen, hetzij door
niet toelating althans tot de school
van kinderen uit besmette gezinnen,
degelijke ontsmetting eindelijk van
de woningen, waarin de ziekte had
geheerscht, en van door de lijders
gebruikt lijf en heddegoed, al deze
punten worden door gemeen overleg
tusscnen do Inspecteurs en de
gemeentelijke en schoolauioriteiten
op het zorgvuldigst goregeld.
Daar het voldoende bekend is,
dat typhusgovallen veelal hun
oorsprong vinden in het ge' ruik van
hesmet drinkwater en besmette melk
werden deze beide artikelen, voot
zoover bekend was, dat de lijder er
gebruik van had gemaakt, aan een
nader onderzoek onderworpen, waar
door de aanwezigheid van thermophi
Ie colibacilien door de prof. Dijkman
meermalen kon worden aangetooiu
en de oorsprong der ziekte daarmede
aangewezen.
Met het oog op het gevaar voor
kteverbreiding door levering van
melk uit een besmet gezin aan
zuivelfabrieken zijn door een Gel-
dorsehe Gezondheidscommissie met
goedon uitslag bij de Directie eener
zuivelfabriek pogingen aangewend,
om geen molk, herkomstig uit een
hesmet gezin, ter vorwerking aan to
nemen. Het ware zeer te wenschen,
dat, dit loffelijk voorbeeld ook in
onze provincie navolging mocht
vinden.
Nog dient in dit verband te
worden vermeld, dat van de
Hoofdinspectie uit eene krachtige
en voor een deel althans geslaagde
actie is uitgegaan, om tot uitbreiding
van het aantal der in de Epidemiewet
bedoelde inrichtingen tot afzondering
en verpleging van lijders aan
besmettelijke ziekten en tot verhoo
ging van de bruikbaarheid der
bestaande te geraken.
Overeenkomst met het Buiten
land.
Een belangrijke regceringsmaat-
regel op het gebied der bestrijding
van besmettelijke ziekten is ook deze
geweest, dat met de Belgische en de
)uitsche regeering eene overeen
komst is gesloten tot, onderlinge
tennisgeving van dein wodeizijdsche
grensgebieden meer veelvuldig
voorkomende gevallen van de eene
of andere besmettelijke ziekte.
Tegen mogelijke insleeping binnen
de grenzen van ons land van de
Aziatische cholera, die in den zomer
van het voiige jaar velschillende
streken van Duitschland ernstig
teisterde, werden ook in deze
loofdinspectie de meest krachtige
voorzorgsmaatregelen genomen waar
jij het natuurlijk in de allereerste
daats op de beveiliging der twee
grensprovinciën, Limburg en Gel
derland aankwam. Gelukkig bleef
ons land voor de vreesolijke ziekte
gespaard. Van een onkel verdacht
*oval te Apeldoorn, waarbij voor
zichtigheidshalve d noodige voor»)
zorgsmaatregelen werden in acht
genomen, bleef de diagnose zeer
twijfelachtig.
Genickstarre.
Zoodra hier te lande was vernomen
10e een andere besmettelijke ziekte,
de meningitis cerebro-spinalis opide»
mica, in Duitschland Genickstarre,
hier te lande hersenruggemei'gs-
vliesontsteking of ook wel nekkramp
geheeten, bij onze Oosterburen
woedde, werd door het Staatstoezicht
de meest mogelijke waakzaamheid
betracht, om, mochten gevallen van
genoemdo ziekte binnen onze grenzen
voorkomen, onverwijld maatregelen
te treffen tegen
besmetting
Wat deze provincie betreft,
werden twijfelachtige gevallen
waargenomen te Weert, Hulsberg
Spekholzerheide en Hunsol.
Voor zoover uit de diagnose niet
bleek, dat men met een geval van
gewone of tuberculeuse meningitis
te doen had, werd spinaal vocht of
neusslijm van den patiënt voor
bacteriologisch ondei zoek opgezonden
naar het labatorium van prof.
Spronck te Utrecht, dia zich voor
dat onderzoek welwillend bereid had
verklaard. Bij geene dier onderzee»
kingen mocht het gelukken do
aanwezigheid van den meningococcus
van Jaeger Weichselbaam, den
verwekker der epidemische meningi
tis, aan te toonen.
Toch worden ook in die twijfel»
aehtige gevallen de noodige voor»
zorgsmaatregelen niet verzuimd.
Met voldoening mag worden
geconstateerd, dat eene meningitus
besmetting, waarvoor een oogenblik
was gevreesd, met de m< gelijkheid
waarvan althans rekt was
gehouden, ons land, GoO rij dank,
bespaardis gebleven.
Andere gevaarlijke ziekten.
In het kort zij nog de aandacht
gevestigd op de bemoeiingen van
het staatstoezicht met een drietal
ziekten, welke, hoewel zij niet onder
de bij de wet aangewezen besmette»
ijke ziekten voorkomen, (och in
maatschappelijken zin lang niet
ongevaarlijk zijn.
De bedoelde drie ziekten zijn lepra
melaatschheid) kraamvrouwenkoorts
en tuberculose (teringj
Gevallen van lepra komen in ons
and slechts zeer sporadisch voor,
doch die enkele lijders leveren, door
dat zij zich vrij in het openbaar
mogen bewegen, en zelfs waren te
loop aanbieden, toch altijd eenig
jesmettingsgevaar voor hunne mede-
jurgers op, gezwegen nog van het
weerzinwekkend gevoel, dat men bij
iPt zien van een lijder aan deze
ziekte pleegt te ondervinden.
Daar nu een leprapatiënt niet
wettelijk kan worden gedwongen,
bm zich in eene ziekeninrichting te
doen verplegen, is het streven van
iet Staatstoezicht hierop gericht, om
aem te overreden vijwillig in
zoodanige verpleging toe te stemmen.
Die weg is overigens vergemakke»
ijkt door de toeschietelijke houding
der regeering, die zich bereid heeft
verklaard, om onder bepaalde voor»
waarden voor een deel bij te dragen
in de verplegingskosten van onver»
mogende lepralijders.
Zoo dikwijls gevallen van kraam
vrouwenkoorts ter kennis kwamen
van den medischen inspecteur, stelde
deze pogingen in het werk om do
vermoedelijke oorzaak dier ziekte te
achterhalen.
Bracht zoo'danig onderzoek aan
iet licht, wat nogal eens gebeurde,
dat overdracht van besmetting door
do assisteerende vroedvrouw kon
worden vermoed, dan werden krach»
ige maatregelen genomen tegen
verbreiding der [verdere verbreiding van besmetting Baas Haue.hecorne schaamde zich een
door aan de betrokken vroedvrouw ȕat door zijn vijand gezien word,
gedurende geruimen tijd 't, verieenen
van verloskundigen bijstand te
verbieden en haar te \erplichten
radicale ontsmettingsmaatregelen toe
te passen op haar persoon,
enz.
kleeding
PEEL
EN
MAAS
I JÜJI 11',
voor Vknray
franco per post
voor het huitenland bij vooruitbetaling
afzonderlijke nummers
50 c.
65 c.
85 c.
6 o.
van 1 4 regels
elke regel meer
letters en vignetten naar plaatsruimte.
Advertentiën, 3maal geplaatst worden 2maal berekend.
hoe hij ui! hot slik een eindje tou-jr op-
Op allo wegen rondom liet Fransch
provincie-stadje Godervitle verdrqngen ich
de boeren en hoerinnpn op weg daarheen,
want het was j varmark t.
De mannen liepen met rustige schreden,
liet geheele lichaam vooiuitstekend hij
iedere beweging hunner lange, kromme
boenen, misvormd door zware werkzaam-
hsden, door het drukken op den ploeg,
wat terzelfder tijd den linkorschonder
omhoog duwt en het lichaam uitbuigt, door
het korenmaaien, waarbij de knieën wor
den kromgebogen om een vaste stevigheid
van stand te bekomen, door a! die lang
zame en zware arbeid, welke het veld
veroorzaakt. Hun kiel, blauw, stijf, schit
terend als gevernisd, aan hals en polsen
met een booro,-, van wit garen versierd,
golvend om hun knokigen romp, geleek
wel een ballon op punt van op te stijgen
en waaruit een hoofd en twee armen en
twee beenen staken.
Sommigen trokken aan een eind touw
een koei, een kalf. En achter het dier
zweepten hun vrouwen de lendenen der
dieren om ze voort te drijven met een tak,
waaraan nog enkele bladereu zaten,
Aan den arm droegen zij zwaar beladen
manden, waaruit hier een kippenkop, ginds
de kop van een eend stak. En die vrouwen
liepen voort met korter en levendiger stap
pen dan hunne mannen, hunne gestalie was
droog, recht en gewikkeld in een kleine
nauwe sjaal, vastgespeld op de effen borst.,
het hoofd omwonden met een witten doek,
die was vastgeplekt om Je haren en gedekt
door een kap.
Dan kwam daar langs een Mankkar
(char a bancs,) in schokkenden draf vooi t-
getrokken, op de vreemdste wijze door el
kander schuddend twee mannen, die aan
de kanten zaten. en een vrouw die achter
in liet voertuig zat. teiwijl zij zich daaraan
vasthield om de vreeselijke schokken te
doorstaan.
Op de markt van üodeiviile w is hei vol.
een opeenhooping van mensctien en dieren
door elkander. De hoornen der milderen,
de hooge hoed n van ruw haar der r ijk e
boeren en de mutsen der boerinnen dieven
aan de oppervlakte van die mengeling. E'
de sclireeuweiige, scherpe, krijscln n
stemmen vormden een aanhoudend en wii 1
lawaai, dat nu en dan overstemd werd
door een harde uitbarsting eener sterko
borst van een vroolijken boer, of door het
aanhoudend geloei van een rund, dat aan
de muur van een huis was vastgebonden.
Dat alles riekte naar den stal, de mest,
het hooi en het zweet, wasemde dien
scherpen, naren inenscholijken en dierlijken
geur uit, zoo eigen aan buitenlui.
Baas Haucliecorne uit Bréautó, kwam
juist te Goderville en ging naar de markt,
toen hij eon klein eindje touw zag liggen.
Baas Haucliecorne, als echt Normandiër
zuinig, meende dat alles wat eenigszins
dienen kon moest worden opgeraapt.. Met
moeite hukte hij zich, want hij was rheu-
raatisch.
Hij nam van den grond het klein eindje
touw open wilde het zorgvuldig oprollen,
toen hij aan de deur van diens huis haas
Malandain, zadelmaker bemerkte, die naar
hem keek. Zij hadden samen eens ruzie
gehad, naar aanleiding van een hal.-ter,
en waren sin Is di'n kw,ud gebleven, daar
zij beiden haatdragend waren.
raapte. Hij verborg haastig zijn vondst
onder zijn kiel en vervolgens in de zak
van zijn broek, alsof hij nog iets op den
grond zocht en ging toen verder naar de
markt, het hoofd vooiuit en door zijne
pijnen gebogen.
Hij verdween spoedig tusschen d+e
schreeuwende langzame menigte, die bezig
was met eindelooze verhandelingen.
De boeren bevoelden de dieren, gingen
heen. kwamen terug, besluiteloos, altijd
hang er in te loopon, nimmer durvende
besluiten, het oog van den kooper beglu
rend en eindeloos 11achtend te ontdekken
do listigheid des raenschen of het gebrek
in het dier.
Nadat de vrouwen hare manden op den
grond hadden gezet, pakten zij hun ge-
vogrlle donruit, legden ze op den grond
mot saamgebonden poofen, onthutste rogen
en scharlaken kammen.
Zij luisterde naar het bieden, bidden
vast aan hare prijzen in drooge houding,
onbewegelijk gelaat, of we! plotseling
ingaande op het bod, riepen zij den klant
die langzaam verder ging, na
-Allo pak maar Ik geef het-"
Eindelyk langzamerhand werd de markt
ontvolkt, het klepte raiddag. Zij, die wat
veraf woonden, gingen naar de herberg.
Byi Jourdain was de groote zaal vol
..'are h»* -.r.iine 'ol.karroo
en kanen en karretjes van allerlei soort,
die achterover geworpen hunne tomoenen
als twee armen omhoog staken of wel
met den neus naar den grond gebogen
hun achterdeel ophieven.
Recht tegenover de aanzittende eters
wierp een ontzachelijke schouw, waarin
een heldere vlam opging, een kittelende
warmte op de ruggen der rechtszittende.
Geheel de buiten-aristocratie dineerde
bij baas Jourdain, herbergier en paarden
handelaar, een knaap, die duiten had.
De schotels gingen snel rond en werden
even snel geledigd.
Een ieder vertelde van zyn zaken, zijn
in en verkoopen, deed nieuwtjes op en
vertelde ze, toen eensklaps op het plein
voor het huis de roffel weerklonk. Allen
sprongen op, behalve een paar onverschil
ligen en vlogen naar deur of vensters,
den mond nog vol en het servet in do
hand.
Nadat de roffel geëindigd was, bracht
omroeper op schokkenden toon tot
kennis van h t publiek het volgende
-De inwoners van U<>derv.lki en allen,
,iie op de markt wai-n saruen»;-k uneu
(UOS'eii weten, dal dezen morgen op de.n
weg van üeu'.eville tusschen 0„en i." 'UK
verloren is een zwa: Ue-ren iv'tcf u l e,
bevattend 500 f.aQcs en brieven. M n
woidt verzocht by vinding haat-otimui-ii.'-
lijk te bezorgen bij dei* burgemeester<,f
bij den heer H u.b-èyue. 50. francs U-
looning"
Toen ging de man heen. Men hooide
nog eens in de verte het gerommel van
zijn inst uinent en de zwakke stem van
den omroeper.
Toen begon men te praten over het
geval, over de kansen welke de verliezer
had om zijn eigendom terug te bekomen.
Onder deze gesprekken was de maaltijd
afgeloopen en ging men kolfie drinken.
Onder dit laatste bedrtjf kwam de
brigadier der gendarmen binnen. Hij vroeg
Ts haas Haucliecorne van Brénu'é
hier
Baas Hanchecorne gezeten aan het
andore einde van de tafel antwoordde:-
-Hier ben ik."
-Wilt ge dan zoo goed zijn hernam
de brigadiereven mee te gaan i«nr het
raadhuis? M. de burgemeester wil u
sproken.
De boer verbaasd, ongerust, slurpte
zijn koffie uit stond op en nög'dieper
gebogen dan 's morgens, want de eerste
schreden na iederen roaaltyd waren bijzon»
