>n am
ia,
Let wel
GRATIS.
Uit een
Doodendal"
Wat moederliefde
ZATERDAG 9 MAART 1907
ACHT EN TWINTIGSTE JAARGANG
No. 10
Uitgever W. A. Van den Munckhof, Venray.
Landbouw.
Feuilleton.
vermag
Een verschrikkelijke nacht.
Abonnementsprijs per kwartaal
voor Venray 50 c-
franco per post 65 c.
voor het buitenland bp vooruitbetaling 85 c.
afzonderlijke nummers t> c.
der Advertentièn:
Prijs
van 1—4 regels
elke regel meer
letters en vignetten naar plaatsruimte.
Advertentièn, 3maal geplaatst worden 2maal berekend.
20 c.
5 c.
Zij, die zich voor 1 April
op „Peel en Maas" abonneeren,
ontvangen de nog voor dien
datum verschijnende nummers
)1
I)ic nog een beetje op hun beenenj skelet wordenzooals al reeds eene
konden staan, veegden den stofïigon moeder-overste daar is gestorven,
In de N. R. Cl. leest men een
coirespondentie uil den Congo Staat,
waarin een dorp beschreven wordt,
waar slechts slaapzieken wonen, die
door een zestal zusters van licl.de
worden verpleegd.
Een «doodendal'' wordt deze tus-
schen hooge heuvels gelegen plaats
genoemd.
»De menschen hier waren slechts
geraamten. Hier was 't als een kerk
hof uit een sprookjes geschiedenis,
's nachts om twaalf uur.
De schouderbladen staken scherp
uit, de armen waren 't dikst bij de
elleboog, de been et bij de knieën
't vel lag los over de beenderen
als een netwerk bolden daaronder
de ribben.
De hoofden schenen groot, omdat
het gehe'ele lichaam was verschrom»
peld, Wanglooze doodshoofden, die
je met groote oogen vreemd flauwtjes
aanzagen.
Daar lagen er op een matje of op
den grond, ginds lag er een met zijn
hoofd in de asch. daar zaten er een
paar leunend tegen een paal en
allen keken nauwelijks op als je
binnenkwam, wilden direct weer
indommelen.
'n Paar waren met kettingen aan
palen gebonden, kropen kringetjes
of zaten suffig en kraaiden dioren*
geluiden krankzinnig
De slaapziekte werkt ook, als ze
lang duurt op de heisenen.
grond slap en lust*-loos,
Eu daartusscheti liep bediijvig een
liefdezuster, 't hoofd in helderwitten
doek, de armen bloot tot aan de
ellebogen, druk stappend op plomp
schoeisel in voetvrijen rok. dat 't
crucifix bengelde op haar borst;
Die sjouwde hut in hut uit, joeg
de zieken naar buiten, steunde en
droeg de zwakken, die op hunne
dunne been en niet meer konden
staan, klopte matjes uit en draafde
heen en weer met emmers.
Dat deed je toch zoo vreemd aan
hier midden in Afrika een Euro»
peescbe vrouw onder de zusters
zijn ook twee Hofiandsche stevig
en gezond, zich te zien afbeulen voor
zieke negers.
Je wilt toespringen «zuster laat
mij die emmer dragen"; maar't gaat
alles zoo rap en vaardig, dat je maar
onhandig blijft toezien.
Met een priester, die deze dood
zieke menschen van de Genademid
delen der H. Kerk voorziet, had de
niet-katholieke en blijkbaar onge-
loovige schrijver een onderhoud.
Het slot ervan laten wij hier voi^eiK
We stopten een versche pijp en
gingen. Altijd nog draafde de zuster
op en aan. «En, die zusters, eer
waarde, gaan die nu niet eens naar
Europa om op' te knappen T vroeg
ik.
«Neen nooit. Die blijven hier hun
leven lang zullen hier sterven.
Pats, 'i was of ik een slag kreeg.
Daar in dat doodendal, waar alles
grauw en somber en akelig is
waar zelfs de anders zoo welige
tropenvegetatie schijnt te kwijnen.
Daar waar steeds een va et vient is
van treurige menschenscharminkels
daar tusschen, die levende ge
raamten, daar ploeteren hun leven
lang deze vrouwen.
Eens zal ook hun graf zijn, daar
ergens tegen de heuvelen, Wellicht
geïnfecteerd zullen ze eerst levend
Slot.
Do danseres, een nog jeugdige, slanke
verschoning, ging voor den ingang van de
kooi staan en wachtte op miju wenk om
binnen te komen. Het gelaat was bijna
geheel verborgen door een zijden halfmas-
ker met gouddraden van onder.
De muziek zette een dansmelodie in,
op myn verzoek opende liet meisje de
deur en trad binnen, De danseres bewoog
wiegend langzaam baar heupen, als aarze
lend, afwachtend, toon deed zij echter
ineens een sprong en stond midden
tusschen de eieren.
Het was merkwaardig, welk een on
rust zicli van my meester maakte. De
zaak was op zichzelf zonder gevaar wel
iswaar wierpen de dieren zonderlinge blik
ken op de indringster, maar in hun ont
zag voor my waagden ze niet de minste
beweging,
Maar deze warme teint der huid, dit
blauw-zwarte haar, deze donkere oogen.
■waarin een vreeseli^ke angst lag..,
Georgette.
De danseres kromp plotseling ineen, en
En eiken morgen sjouwt daarheen
de goedige pater, om zijn ziekjes
hemel waai ts te dirigeeren en dan
vindt hij daar de zusters werken en
ploeteren, afbeulen hun nog
frissche vrouwenleven. Nooit zullen
ze hun bekenden wederzien, nooit
weer frissche voorjaarslucht inade
men en nooit zal gezonde koude
weer un wangen rooden. En heel
natuurlijk vinden ze dat hier te
sterven.
Afgëwei kt.
Vroeg of laat wellicht vroeg, in
dit klimaat, met dit werk te
vroeg.
«Ziet ge eerwaarde ik en al de
anderen, wij zijn slechts koude en-
goïsten, hier gekomen om.geld te
verdienen en dan zoo gauw mogelijk
weer weg te gaan. Zoo'n zeifopoffe»
ring kan men zich niet indenken.
Voor een plaats in den hemel heb ik
nog nooit moeite gedaan. Maar dit
weet ik wel Als hier in dit lu»
gubre doodendal de hemel wordt
verdiend, dan is het zeker door deze
zusters."
Is, het niet ontroerend voegt hier
het Centrum aan toe deze "hulde döor
een, die ver buiten de kerk staat,
aan onze Katholieke zusters ge
bracht En moet het niet een hooge
en heilige taak zijn, waaraan die
engelen van naastenliefde hun
gansche leven met blijmoedigheid
wijden
Blijmoedigheid in zulk een omge»
ving, bij zulk een taak en met zulk
een droeven eenzamen dood in 't
verschiet
Zij zou onverklaarbaar zijn onder
het geloof.
Nu wordt zij een levend bewijs te
meer van de wonderdadige kracht
des Christendoms en van den God»
delijken oorsprong der H. Roomsche
Moederkerk.
Kort verslag van de verkregen
resultaten eener bemesting-van
aardappelen met echte opgeloste
Peru Guano van Ohlendorff
in 1906,
II
Zooals ik zei, hebben alle proef
nemers drie variëteiten gepoot een
plaatselijk soort en de President
Kruger en de Keizei skroon.
Op enkele, zeer enkele uitzonde
ringen na, kan men op alle proef
velden, bij alle variëteiten een ge
regelde stijging waarnemen van links
naar rechts, (men zal het zich her
inneren van het perceel zonder mest
naar dat met 600 kg. Peru Guano.
Het gebeurde niet zelden, dat de
lerceelen met 600 kg. twee maal
zooveel gaven als die zonder bemes
ting.
Enkele cijfers mogen de schitte
rende resultaten der Peru Guano
jemesting illustreeren
Plaatselijk soort.
3
hield c-p met dansen. Ik zag hoe haar
heele lichaam beefde.
Dus Geoigetie, myn viouw. Ik be
greep als met de snelheid van den bliksem
waarom zij hier was. De .moederliefde
had gezegevierd over haar angst. Zij
wilde geld verdienen om de schulden van
haar zoon te betalen.
Dadelijk eruit fluisterde ik haar
toe, mijn stem siste tusschen mijn tanden
heen. Ik zal alles doen. maar verlaat
dadelijk de kooi
Toen lachte zij zachtjes, ik ben
ook niet bang, als jij bij mij bent.
Ik moet dansen voor myn jongen I
Er uit
Ik beproefde baar om het middel te
grijpen en van bet tapijt te trekken.
Georgette hief afwerend de banden op.
Er ontstond eeoige onrust onder het
publiek. De directeur was verbaasd dicht
by de kooi te komen staan.
Voorzichtig, mr. Wheeler, -Pacha!"
riep mijn bediende,
Het dier, waarschijnlijk in de meening,
dal ik werd aangevallen, maakte zich
gereed en sprong naar Georgette toe, Ik
plaatste me voor mijn vrouw, stak den
linkerarm omhoog en hield in de rechter
de zweep, klaar om te slaan.
Een oogenblik later voelde ik de
scherpe tanden van het dier diep in den
opgeheven arm. Ik viel zijdelings op den
grond, maar had tegenwoordigheid van
geest genoeg, om met het staaldraad der
zweep de groei gele oogen van den grooten
leeuw tebewerken.
De ajidere dieren werden ook onrustig
doch de stalmeester cn de bediende hiel
den deze met ijzeren staven in bedwang.
Moetik -Pacha" doodschieten riep
de directeur.
Neen, ik kom wel met hem klaar
En merkwaardig, het dier scheen nu
weer mijn stem te herkennen, hij liet
langzaam mijn arm vrij, en ik stond op
voorzichtig, steeds de dieren in 't oog
houdend, ging ik achteruit naar de deur, en
een seconde later was ik gered...
Toen ik den volgenden dag uit eene
zware bewusteloosheid ontwaakte, zat
Eugenius aan myn bed, weenend en jam
merend. Naast hem zat zijn moeder, die
hardop lachend zijn blond haar streelde,
als bij een klein kind, Mijn vrouw was
krankzinnig geworden Toch werd zij,
den hemel zij dank, na een verblijf van
eenige maanden in een gesticht, volkomen
weer gezond.
Bij de geheele zaak heb ik eigenlijk
alleen schade geleden, mijn linkerarm is
stijf gebleven, en twee vingers van mijn
hand moest ik missen'.
Kunt u nu begrijpen, hoe ik ril, als ik
aan kaartspelen denk Myn zoon heeft
nooit weer een kaart aangeraakt, bij is
een flinke brave man geworden, onze
trots en onze hoop.
Maar Je moederliefde is toch iets
groots I
Keizerskroon.
President Krüger.
De hoogste opbrengst, door mij
reeds genoemd, werd verkregen op
proefveld 26 met de variëteit Kruger
waar een bemesting van 600 kg.
Peru guano 63200 kg. aardappelen
opleverde.
Laat ons ten slotte met de verslag
gevers de winst berekenen, die men
met de Peru Guano bemesting maak
te. De gemiddelde opbrengst der
plaatselijke soorten was per Hectare
op het met stalmest bemeste perceel
Wij zaten te zaïmn onderdo veiande
van liet naar tropischen maatstaf ingericht
hotel van een kleine Zuid-Amerikaansche
havenstad, dampten lustig onze sigaren on
lieten ons de sterke koffie na het avond
eten goed smaken.
In het land der onrust was de revolutie
weer uitgebroken, Geen wonder dat het
gesprek over de politiek liep.
De meeningen ondei ons waren ver
deeld eenigen namen de partij op voor
de bestaande regeering, anderen stelden
de revolutionaren in 't gelijk. Slechts één
onzer zweeg, het was een vroegere
Spaansche kapitein, die met zijn reeds
spoedig grys geworden haren, rustig en
kalm bleef te midden van het warme
twistgesprek.
Nu kapitein Legaro, waarom zoo stil.
Wat zegt gy er dan van
Kapitein Legaro trok eenige malen
sterk aan zijn sigaar en zei toen
lk zal u als antwooord een geschiedenis
vertellen, want ik heb ook eens tegen het
revolutionare leger gestreden.
Het is nu twintig jaar geleden,
Wij waren in 't algemeen toenmaals
zegevierend tegen de revolutionairen voor
uitgedrongen,
Wij dreven de ongeregelde troepen voor
ons uit en brachten hun nederlaag op
nederlaag toe.
28143 kg. op het met 400 kg. Peru
Guano bemeste perceel 44273 kg.
en op h"t met 600 kg. Peru Guano
bemeste perceel 3427 kg.
Do 400 kg. Peru guano brachten
dus 4191 kg, en de 600 kg. Peru
Guano 6130 kg. aardappelen op.
De Peru guano is, zooals we
reeds weten,'berekend tegen 22 fres
de 100 kg. en de aardappelen tegen
den geringen prijs van 4.5 fres. per
100. kg. Er is dus met 88 franco
meer ontvangen 188.60 fr. en met
132 fis 275.85 fr. respectievelijk is
dus door 400 kg. en 600 kg. Peru
guano 100,6 fr. en 143,85 fr. ge
wonnen. Van bet aan de Peru
Guano uitgegeven geld trok men
dus resp. 114.3 pet. en 109 pet.
Wanneer wij een zelfde berekening
voor de Keizerskroon maken, dan
zien wij, dat uit de gemiddelde
cijfers 26388, 30598 en 33138 volgt
dat met 400 kg. poru guano 4210
kg. en met 600 kg. peiu guano 6750
aardappelen werden verkregen.
Met een uitgave van 88 frs werd
hier meer ontvangen 168.40 fr. (de
aardappelen op 4 frs. de 100 kg.
gerekend) op 88 fres werd dus 8040
fres verdiend of 91.3 pet.
Met een uitgave van 132 frs. werd
meer ontvangen 270 fres, dus ge
wonnen 138 frncs of 104,5 pet.
Ook voor de «President Krugers'
kunnen we een dergelijke bereke-
kening maken. Deze aardappelen
zijn insgelijks op 3 fres de 100 kg.
geschat
Uit de gemiddelde opbrengsten
volgt dan, dat doör een meeruitgave
van 88 fres. en 132 fres.'resp, meer
wordt ontvangen 205 fics. en
275.76 fres. en dus gewonnen 117
fres, en 143.76 fres. *>f 133 en
108,7 pCt.
Do Anglo-Continentale is van
plan de volgende jaren hare proef
velden voort te zetten, maar reeds
nu kunnen we, dunkt me, met eenige
gerustheid zeggen,?dat een bemesting
van 400 a 600 K.G. echte opgeloste
Er had zich tieiimails, zooals altijd,
veel gepeupel, op ro<;f en bint belust, bij
de opstandlingen n'ai:cesloten.
Ons regiment was den vijand dicht na
bij.
Het was een droevige, regenac tige dag
toen ik de opdracht kreeg, een geheim
bevel aaneen verwydèriT staand regiment
te brengen.
Ik zadelde nsyn bruintje en reed door
de eindelooze vlakte.
Af en toe ging ik voorbij verwoeste
maisvelden, waar de dieren der opstan
delingen halt gehouden hadden.
De hutten, die ik voorbijreed, waren
verlaten.
Ik bemerkte dat de opstandelingen hier
eerst kort geleden hadden huisgehouden.
De avond was reeds gevallen en nog
bad ik myn doel niet bereikt, maar in
2 of 3 uren moest ik daar toch zijn. De
maan stond helder aan den hemel.
Daar zag ik eensklaps een huis in de
verte. Na kort beraad reed ik - daarheen-
Hier moesten menschen wonen, en wel
licht konden zij mij uitkomst geven.
Ik was het huis byna? genaderd, ik
Jacht aan geen gevaar toen ik plotse
ling een geiuisch in de'lucht hoorde.
Wordt vervolgd.
MAAS
3
Nummer v.h.
en 600kg
P Guano
4100 kg.
per H.A.
45400
36900
proefveld.
zouder
StalmestiStalmest pm.!
mest
alleen
400 kg. Peru
1
15600
23800
Ouano.
2800o
4Ü01H)
39000
26
12800
30800
40400
34800
9
13
23
18400
15100
23400
31000
26800
38600
36400
31400
43000
1
10
19
42900
45600
40800
26400
23800
34800
16900 I 29900 I 39000
15750 1 29400 41800
22800 31600 38000