N ieuwj aarswenschen
LEZING
Limburgse)] Nieuws.
25 Cents per Advertentie.
Nieuws uit de Buurt.
Algemeen Nieuws.
In het nummer van Peel en
Maas, dat op 29 December a. s.
verschijnt, wordt evenals vorige
jaren de gelegenheid aangeboden
tot het uitbrengen van Nieuwjaars
wensehen, togen betaling van slechts
Zij, die hiervan gebruik wonsc-lien
te maken, gelieven hunne opgaven
zoo spoedig mogelijk ie doen, mei
vermelding of hunne namen moeten
ge-plamat worden oiidcr den b.-ken
den Algemeenen Nieuwsjaars
wensch, als «volstrekt eenige
Felécitalie" ot wel bij de afzonder
lijke wenschen.
De kosten van het Lager On
derwijs aan de Gemeentekas
te Venray.
grijpt krampachtig in de haren
Jammei en J werpt hij zich neer vour
de beds'ede.
«BeJaar man heb je spijt f
Qjj vrouw, dat je nou sterven gaat
en M.uie'je ook God, o God, ik,
ik bob 't gedaan.tlij breekt uit in
een'liaitstochtelijk geschrei.
En hij voelt dat een hand de zijne
vat
«O vrouw, bene vrouw vergiffe
nis ach në>, 't is niet meer goed te
maken nooit, nooi'. nooit f'
»Ik vergeef je, beste man met moeite
zucht de stervende vrouw de woorden uit
je hart was niet kwaad ik zal daar
boven bidden, datje
Da laatste woorden zijn niet meei te
verstaan. Nog een snik en de moeder van
Marietje is niet meer.
Huilend loopt de man naar buiten, naai
de buren.
't Is lente.
Uit T hek van 't kerkhof komen een
man en een kiein meisje langzaam bege
ven zij zich stadwaarts, zwijgend.
in $en kerktoren klingelen de klokken.
«Gaan nu hier naar 't Lof vader 1"
•Ja, Marietje. bidden voer moeder.,,
en .-denkeu.- dat jij beter bent ge
worden."
•Ja," laclit 't kind. -maar ge hebt me ook
zoo goed opgepast, toen ik ziek was."
Ze traden 't kerkgebouw binnen. Dra
was de man in vurig gebed verzonken.
Maar hoog in den hemel jubelde en
dankte een ziel, omdat 't gebed van den
Kerstavond was verhoord, wait er was
wel j immer gekomen in huis, maar vrede
was gevolgd, toch vrede.
Koos H,
Slt'd.
1 duizenden kost ons het Onderwijs alleen \H i Waarachtig wa- eert versclirikkelijko bo»
gehouden op de Onderwijzers- vergadering
te Venray op Woensdag 5 December jl.
over
Toen den 2de" Maart 1X78 het Ont
wei p der Onderwijswet van den 17<ien
Aug. 1878 S, 127 met de Memorie van
Toelichting bij Koninklijke Boodschap bij
de Tweede Kamer was ingediend, en den
SQsuh April d. a. v. het voorloopig vei slag
der Commissie van Rapporteurs verschenen
was, ging er door heel het anti-liberale
gedeelte van ons land een storm 7an
verontwaardiging op.
Duizenden handteekeniDgen werden
verzameld op requesten tegen dit Ont
werp, en door de groot9 en de kleine
Pe's werd den volke voorgerekend- hoe
schrikbarend door deze wet de lasten
stijgen zouden.
Toen reeds werd het voorgesteld, alsof
het toekomstig onderwijs alles verslinden
zou, rijks en gemeentefinanciëu. En vooral
deze laatste zouden door die gehate Wet
zoozeer worden verzwaard, dat op den
duur de draagkraeht van het Volk zou
worden overschreden, 't Is dus geen
wonder, dat er in dienzelfden toonaard
werd voortgezongen, en na 1880 de
verhooging van elke gemeentelyke belas»
ting op- rekening van het Lager Onder
wijs geschoveu is. En aan deze voorstelling
is meegedaan en wordt nog 3teeds mee
gedaan in kringen en door personen, die
beter weten konden ea zeker beter weten
moestep..
Van de daken werd het verkondigd
door autoiiieiten en niet-autoriteiten, dat
ook in Venray elke vorhooging der
Opcenten, elke vermeerdering van den
Hoofdelijken Omslag zijn ooi zaak vond in
de immer stijgende onderwijskosten, 111
de steeds hooger wordende Onderwijzers
salarissen.
En zoo gaarne, en zoo vaak hoorde
men er dan aan toevoegen-- «Zooveel
duizenden verslindt alhier Afdeeling I van
Hoofdstuk VII onzer Begrooting", «zooveel
Nog slechts een goede maand geleden
moest oadergeteekende van een zeer net
gezelschap een zelfde scheeve en valsche
voorstelling der Onderwijskosten hooren
debiteeren, en hoewel steller dezes al
protesteerde en in liet kort bewees, d it
men het heclemaal mis had, de idee van
veel en hoog in deze materie is zoozeer
ingeworteld, dat zelfs ontwikkelde per-'
son«n rich maar niet kunnen indeuken in
het feit, dot de gemeentekas betrekkelijk
weinig voor het lager onderwijs behoeft
bij te dragen en dat do verhoogingen der
gemeentelyke lasten in hoofdzaak aan
geheel andere zaken te wijten zijn.
Welnu, die nog al scherpe, maar
viiendschr.ppelijlie discussie spoorde on-
dergeteckende aan, eens na te gaan. hoe
hoog de gemeenteuitgaven voor het ltger
onderwijs dan werkelyk zijn.
Hiervoor is echter noodzakelijk eene
vergelijkende studie tusschen de uitgaven
onder de Wet van 1857 en onder die van
78—891901 en 1905, om de even ge
noemde stelling ten minste eenigszins te
kunnen bewijzen.
Allereerst daarom een stukje Geschie«
denis.
Onder de Wet vaa 1857 is het Onder»
wijs in do g'emeente Venray heel wat
vooruitgegaan. Niet alleen s' winters, ook
's zomers werd er voortaan onderwijs ge
geven en door Onderwijzers, die tenminste
de vereiechte acten van bekwaamheid
hadden.
We kunnen dan oofe gerust zeggen en
niemand zal dit tegenspreken, dat er eerst
na 1857* van opvoeding en onderwijs
alnier sprake kan zijn, dat eerst na 1857
ook de geringe man voor zijn kinderen
ontwikkelend cn beschavend ouderwijs kon
verkrijgen. En dat toén liet Onderwijs
ook door de gomeontelijke autoriteiten
wei J geapprecieerd, bewijst ons T bouwen
*an voor dien tijd (linke en degelijke
scholen te Venray (doip), Oirlo, Leunen,
Merselo en Oostrum en niet minder het
bouwen der onderwijzerswooingen te Ven»
ray, Leunen, Oostrum en Merselo.
Bovendien de minima bedroegen toen
250 en 400 ging Venray ver boven
rijn verplichting, wat de salarieëering van
het Onderwijzend Personeel betreft, en
betaalde men hier lang voor de Wet van
1878 reeds 400 en f 000 voor hulp en
hoofdonderwijzer.
't Is dus waarachtig geen al te hoogen
sprong van 1870—75 tot 1906 te klimmen
van f 400 op f 500—f 85 of van f 600 op
i 750-r-f 63.Kn zy, wien do macht in
banden "gegeven, om do 'gefoeente-
ambtenaren goed of slecht te bezoldigen,
mogen we! eens overwegen of de verhoog
de levensstandaard wettigt, dat de salaris
sen der onderwijzers in een dertigjarig
tijdperk slechts met gemiddeld 75 gulden
stegen, alsmede, of de onderwijzers-sala
rissen in al dien tijd ook in zooveel guust
mochten deelen als de toelagen voor andere
gemeenteambtenaren. Van de Sjaarlijksche
verhoogingen hoeven we niet te spreken,
want deze zijn voor Rijks-rekening, ten
minste al de verhoogingen na 15 Januari
1905, doch hierover later. Na deze zij
sprong keer ik weer tot 1857 terug.
Onder deze wet werd er in 1875 aan
salarissen der Onderwijzers betaald 1 maal
800 plus 4 maal 600 plus 3 maal 400 is
f 4100, bovendien nog oen paar honderd
gulden voor hulp van kweekelirigen, maakt
totaal f 4600, en deze som betaalde de
Gemèen'ekas alleen, zonder tegemoet-
koming van het Rijk. zoodat de onder»
wijzerssalarissen in 1S75 ongeveer f 1 per
hoofd dei geheele bevolking bedroegen.
Nu komt echter die gehate wet van 1878
met haar verhoogde minima tot 400 en 700,
Alles is nu omgedraaid; nog moer geven
dan men moet, geen cent
Men weet zelfs een overgangsbepaling
te gebruiken, om te laten zien, dat men
wel meer geeft. Toch met den allergrootsten
tegenzin. De Hoofden n.l. kregen zoo
successievelijk f700; eerst f 670. 's jaar
daarop f680, toen f690 on in 1881 de
volle glorie van, 700 Nederlandsche gulder..
T Is waar, aan do onderwijzers gaf
men in dat laatste jaar f 550, zijnde 150
gld. boven het minimum, doch niet om
dat men dit salaris noodig achtte, maar
omdat er minder geen te krij
gen waren.
In datzelfde jaar bedroegen de sala
rissen 1 x 900 -j- 4 x 700 3 x
550 4 x f 75 voorde nuttige hand
werken, maakt in ronde som met de uit
gaven voor öe kweekelingen ongeveer
f 6000.
Als we na echter in aanmerking nemen,
dat volgen» de Wet van 1878 het Rijk
30% bijdroeg in do jaarwedden de Onder
wijzers, 30% van di> vorgoeding der huis
huur van de Boofdeit, 30% van het stich
ten en verhouwen van scholen en Onder
wijzer 8woningen met nieuw schoolmeubilair
dan zal men tot da conclusie komen, dat
de gemeentelijke uitgaven in 1884 voor
het onderwijzend personeel slechts f 4000
bedroegen, dus nog beneden die van voor
1878. Per hoofd berekend is het nu geen
gulden ro^er, maar slechts 80 cent.
las'iiig is daarvoor noolig geweest
Wordt vervolgd
O. 14 12 '06.
d. P.
1 1
VENRAY, 22 December 1906.
\ieim uimraUriikie Posterijen,
I)e Directeur van hot Post- en Telegraaf-
kantoo to Venray mankt bekend, dat het
publiek, de brieven, EiHcfknaricn,
iiiciiwjnarstknnrten enz., welke het
<>p 8 •Ëituuiiri besteld wenscht te lien,
moet ter post bezorgen voor «f o|> 30
Bleeeinber a. en dat over de volle
adresz de v ,n die stukken (nee elkaar
snijdende lijnen moeien ge
trokken zijn.
Venray, December 1906.
De Directeur.
J. EGGINK Dz.
Do he >r P. H. Wijermans. Klerk der
Poster n en Telegrafie te Venray, heeft
jl. M; ftdag 17 December te 's Gravenhage
met instig gevolg liet examen in den
telegraaf!u »»t afgelegd, zoodat hij thans
in hot bezi is, zoowel van het post- als
van hei tekgrsafradtcsal.
Do heer-Wijermane, die nog geen 2
jaren by J< Posterijen cn Telegrafie werk
zaam is. brengen wij bulla voor zijn
grooten ijver.
Z-< Ir-gavond 5 uur hield Je Volks-
vergadering in de Muziekzaal.
07' heid van don President opende
P. Schol® de vergadering mot den
groet, heette allen welkom, in 't
den heer A. Keilen >er< uit M*'er-
hond
Bi; i.
de h ar
gewon i
bij '.on Jer
loo.
De st
verg;;
R J
sterrr
se i iris las de notulen der vorige
>rin voor. Tot bestuurslid (racatu
inrnens} werd hij meerderheid van
gek o'.en, de heer P, Simons,
molt tide.
"Du, a hesprak de Zeeree>w. heer
Kapelaan Lenders het doel en streven van
do vereen.ing -Voor Eer en Deugd" eD
spooi ie de ngelingen aan tot dezo schoone
vereemgiog toe te treden, waaraan dan ook
door verschillenden we d gevolg gegeven.
Vervolgens besprak de heer Schols het
koopen van jaarkaarten om mondelinge en
schriftelijke adviezen van het Secretariaat
van Arbeid tè Misstricht te verkrijgen.
Door bat ces';ur werd besloten pogingen
in het werk te stellen, om te verkrijgen dat
de Sec \t A van het Secretariaat van
Arbeid alhier maandelijks een ziidag zou
houden.
De heer J. Derksen wijst op het arbeids
contract e.i boveelt een boekje van Oostdam
aan, waarin dit contract op een duidelijk
en goed verstaanbare wijze wordt uiteen
gezet.
De heer Kellenaerg is van hetzelfde
gevoelen er. wijst op het nut dezer wet en
raad de leqen aan een spreker te laten
komen om liet arbeidscontract Ie behan
delen en uiteen te zetten en dan de boven
genoemde brochure aan ieder lid ter hand
te stellen.
De heer Bonants geeft eenige inlichtingen
over het Limb. Ondersteuningsfonds,
waarna de heer Kellenaers in boeiende
taal hot groote voordeel aantoonde van
toetreding tot het Limb. Ondersteunings
fonds.
Werd besloten een spreker te laten
komen om hieromtrent de noodige inlich
tingen te bekomen.
Ten slotte herinnert de lieer Schols de
leden er nog eens aan, veel gebruik te
maken van de Spaarkas en sluit de ver
gadering met den groet G. z. J. Chr.
De Woensdag alhier gehouden
jaarmarkt was vrij drukbezocht. Hoewel
de veeaanvoer minder was. word er zeer
veei verhandeld.
De aanvoer van biggen was groot, men
betaalde van f 4 50 tot f 7 per stuk.
De Zeereerw. Pater dr, P, J.
Vullings zoekt thans voor zijn geschokte
gezondheid herstel te Leuven.
Maandag vertrekken de Heeren
Studenten van 't Gymnasium alhier, voor
12 dagen naar huis. ten einde de Kerst-
vacantie in den schoot hunner familie door
te brengen.
Wij wenschen den Heeren eene aange
name ontspanning.
Zondagavond is in het café van
Pr. Coppens aan den Nachtegaal, eene
kaartclub opgericht, genaamd de -Heide
bloem".
Na vaststelling en goedkeuring van een
reglement, werd een bestuur gekozen,
welke zich met de verdere regeling van
het gezelschap zal Gelasten.
Als een bewijs, dat er neg al ambitie
voor het kaartspel bestaat, kan dienen,
dat deze club thans reeds 26 leden telt.
De Rechtbank te Roermond ver
oordeelde Dinsdag o. a.
M. Cl. landbouwer te Venray, tot f 15
of 15 dagen hechtenis wegens mishan
deling.
Het voor do gemeente Venray te
leveren aandeel "oor de lichting dor Nat.
M<litie voor 1997 bedraagt 20, waarvan
14 ter volledige en 6 tot korte oefeningen.
Voor Wanssnm 2 Meerlo 4, Horst 18
Bergen 20. Gennep 8, Mook 5.
OIRLO. Naar wij uit goede bron ver
nomen zal morgen Zondag na de Hoogmis
in hei café Kemmelings alhier eene ver
gadering worden gehouden, ten einde tot
de oprichting te geraken eener parochiale
afdeeling van het Limburgsch Onder»
steun ngsf. n Js.
Als spreker zal optreden de Weled. heer
A. Kellenaers te Meeilo.
Niema 'd verzuime deze vergadering bij
te wonen.
GRUBUENVORST. Zondag 23 dezer
zal door de Venlosche Bouwvakvereeni-
ging eeno propaganda vergadering gehou
den worden in de zaal van den heer
Beerkens te Gruhbenvorst. Als spreker
zal optreden do heer Ed. Pfeffer uit
Oberhausen.
Het plan bestaat om alhier eene onder-
afdeeling te stichten voor Gi ubben vorst»
Horst Lottura en omstreken. Ieder bouw
vakarbeider. welke in Duitschland werk
zaam is weet, hoe noodzakelijk hol is
dat hij zich organiseeit in een christelijke
vereeniging, om niet te vallen in handen
der vrije (alias socialistische) organisaties
Het is dan 0"k te hopen, dat deze
propaganda-vergadering druk bezocht
wordt.
VENLO. Door de heeren Julius Thy
wissen alhier en Willi. Thy wissen te Neus
is achter den M lagdeuberg een terrein
van 2r's 11. A, groot, gratis afgestaan om
daarop onder beheer dor PL E. I". P.
Jezuïten een groot retraitehui ep te rich
ten. Na Nieuwjaar reels zal men de
werkzaamheden aanvragen, D; zaak heeft
haar beslag gekregen, in een onlangs ge
houden vergadering van heeren uit de
diocesen Roerm 'nd o i 's Bosch,
ECHT. Eon Du-'sc'i ingeniiK oenrr
muasschappij zal himioiiko t alhier een be
zoek brengen, ten einde besprekingen te
houden over de oprichting eener gasfabriek
of die nl. hier mogelijk is
MAASTRICHT. Alhier is Maandag
aanbesteed het aanbrengen aan In-plantin
gen op den Rijksweg van M i istricht naar
Nijmegen in de provincie Limburg. Ra
ming f 3200. Inschrijvers de heeren
L. Niessen, aannemer te Roermond, 3480
gld., R. Spiecker, Bdxmeer. 3334 gld.
Per Deurwaarder werd Dinsdag
morgen in de Stokstraat een gezin opstraal
gezet bestaande uit man, vrouw cn /.es
kinderen. Zo brachten den k -uJen nacht
onder den blooten hemel duor.
WITTEM. O ik alhier is nu de gevrees
de ziekte mond en klauwzeer uitgebroken.
Een zeer dringend rondschrijven is inge
volge hiervan door Z. Exc. den Commis
saris der Koningin in Limburg aan de
burgemeesters der gemeenten in ons ge
west gezonden. Met den meesten klem
wordt dezen op het hart gedrukt het meest
strenge toezicht uit te oefenen op de stipte
naleving der wetsvoorschriften in deze»,
opdat door de overbe d tijdig de ziekte,
waar deze zich opoubaart, kunnen bestre
den en zoodoende de voor den handel knel
lende werking der te nemen maatregelen
in haren duur verkoit worde.
dadigofl troep een spiegelruit ingeworpen,
terwijl een persoon zijn veoge !yf voor
diverse keien moest bergen.
Het is Ie hopen, dat onze ijverige politie
in 6ez9 eens flink ingrype, opdat het niet
meer een waagstuk mag heeler., zich
's avonds op straat to begeven.
VECUEL. De varkens zijn alhier zoo
goedkoop op lut oogenblik, als ze in vele
jaren niet geweest zijn.
Ze werden verkocht a 21 cent p?r pond
bruto. Dat is een grout verschil buiten
verleden jaar, toen de marktprijs 28 a
29 cent per pond was
TILBURG. Zondagavond is zekere A.
van Gestel uit Oosterhou', tusschen
Dongen en Tilburg nabij de Heidebloem,
door den stoomtram aangeredon. Juist
toen hij door de machine werd gegrepen,
merklo de machinist lieru op en stopte met
volle kracht.
De man werd onder de machine uiige-
haald en bleek dat hy zoodanige verwon
dingen had opgeloopeu, dat hy aan (le
gevolgen is overleden.
EINDHOVEN. In het jaar 1908 zal
de alhier gevestigde zang en touneelver-
ceniging -Philodia Vriendschap en Oefe
ning'' haar 60jang bestaan herdenken.
Grootsche plannen zijn reeds gevormd
om het feest luisterrijk le vieren. O. a.
zal een groote internationale tooiieelwed-
strijd worden uitgeschreven, die beginnen
de in het najaar van 1907 in het jubel
jaar zal eindigen.
EINDHOVEN. Dinsdagmorgen is op
de succursale der firma José Tincliant.
sigarenfabrikanten te Emdiiovei. een
werkstaking uitgebroken, omvattende 70
man daarop is de gansche fabriek, waar op
ongeveer 150 mannen werkzaam zijn, stup
gezet.
In een Maandagavond gehouden verga
dering van den Intern. Bond van sigaren
makers van den N. R. K. Tabaksbewer»
kersbond werd tot deze staking besloten.
De stakers eisehen hooger loon.
OSS. Zondagavond is alhier een zekere
V. ernstig mishandeld naar men ons
mededeelt moeten de onverlaten hun slacht
offer aan den weg nabij een schuur hebben
laten liggen, alwaar men hem later hoeft
gevonden, met een messteek in het hoof-J,
en bijna ingetrapte borstkast.
OSS. In den loatsten tijd worden
onze straten 's avonds onveilig gemaakt
door personen uit Berghem, die geregeld
ui Duitschland werken, doch tijdelijk hier
vertoeven.
Ze ontzien zich niet om van woorden
desnoods daden te maken, wanneer ze met
messen dreigen zonder aanzien des persoons
dit ondervond deze week nog een meisje.
Verder werd r.og bij V. door dezen bal»
De iiieaseiiHlad
In Gioot-Oerlö te Tilburg, op dezelfJe
plaats waar voor eenige weken de dood
slag op v, de V. g pleegd werd. is Zon
dagavond woderom een gruwelijke mishan
deling voorgevallon, De politie vond daar
namelijk zekeren C. I'. in bewusteloozen
toestand, niet moer in staat eenige aanwij
zing te doen. Slechts den naam van zijn
aanvaller kon hij nog noemen.
Do ongelukkige werd naar he*- politie
bureau gebracht, aiwiur do geneesheer dr.
Rroot c mstateerde, dat lieiu vier s'eken op
het hoofd on in -Jen rug waren toegebracht
Een der steken had de longen ernstig ge
kwetst.
De verwonde, wiens toeitand ho >gst
gevaarlijk is. werd per brancard naar het
gestbuis ve. voerd.
Do dader is door de poiitie geerresteerd.
Hij is dezelfde die getuige was van den
op v. d. V. gepleegden moordaanslag
Varkens.
De invoer van lovenJe varkens uit Dene
marken, Zweden en Noorwegen i i Pruise.i
is met ingang van 20 le/er verbaden.
Bakkerij-Tentoonstelling te
Gent in I0O7.
Onder begunstiging van S'ait, Provin
cie en-Sal, zal te Gein in Maart 1907.
eene Internationale Tentoonstelling, van
Bakkerij en aanverwante nyverheden ge-
hou Ion worden.
Dr tentoonstelling wordt ingericht door
de Vereenujing der Belyische Vakpers
Er is, onder ando e, een Bescherm»
Comité voor HoLand samengesteld, onder
voorzitterschap van den Iner Fied. C:
Stalde, Voorzitter van de Broodbakkers-
Patroonsvoreeniging Ds Voorzorg, te
Amsterdam.
Te dier gelegenheid zuilen afzonderlyke
wedstrijden voor Brood. Beschuit, Koek,
Boteren Kaas worden geopend, waarvan
het omstandig programma op aanvraag,
aan alle belangstellenden kosiebos wordt
toegezonden, door liet Algemeen Coramissa.-
riaat der vreemde Sect ën, gev stigd
Coupure 15, te Gent.
(iecii beroep.
Voigt, de'pseudokapilein van Kopenick
is niet tegon hot over lib n u tgespmken
vonnis van 4 jaar gevangenisstraf in
hooger beroep gegaan.
Hij is naar da strafgevangenis 'e Tegel
overgebracht, waar hij zijn oorspronkelijk
ambacht van schommiker zal kunnen
uitoefenen.
Do Kapitein van Köpe.iick zal zich, na
zijne straf uitgeboet te hebben nal ij Hagen
metterwoon vestigen.
Vo;gt heeft zich, luidens een brief aan
zijn verdediger, bereid verklaard eeno hem
aangeboden betrekking als opzichter in
eene pannenfabi iek aao te nemen.
afgrijselijk £eval.
Een dame, mevrouw L. s'aat op 't
punt aan liet station (e Walmer, in België
uit de coupé te stappen. Zij heeft een me
nigte pakjes naar buiten te sleepen.
-Mag ik u eventjes helpen vraagt
beleefd een juff-'ouw. die met haar gereisd
had, maar naar niet kende en zij ontving
van mevrouw L. twee of drie pakjes.
-Pas op met het vierde pak Zachtjes I
Zachtjes 1 zegt plots mevrouw L Dat
is 't been van mijn goeden man.
De trein vertrekt, meevoerende c-en
bleeke juffiouw die eeist in Deal moet af
stappen en onderweg sidderend peinst over
de afgrijselijke verirouwelykheid van hair
medereizigster. Ongetwijfeld bevatten al
die pakjes de bloederige restjes van ecu
gedobbelzaagde man.
Te Deal uitgestegen, galoppeert de
juffrouw naar den commissaris om hem
haar ontzettende vermoedens mede te dee
len en hem het signalement van do mon
sterachtige dame te geven.
Onmiddelyk ijlen de beste speurneuzen
