T
Nieuwe Soterwet
Een avontuur van
Jan Vrolick.
ZATERDAG 11 AUGUSTUS 1906
ZEVEN EN TWINTIGSTE JAARGANG
No 32
Uitgever W. A. Van den Muxckiiof, Venray.
Feuilleton.
Landbouw.
Abonnementsprijs per kwartaal
voor Venray 50 c.
franco per post 65 c.
voor het buitenland bij vooruitbetaling 85 c.
afzonderlijke nummers 6 c.
I LPi V
Prijs der Advertentiën
van 1 4 regels 20 c.
elke regel meer 5 c
letters en vignetten naar plaatsruimte.
Advertentiën, 3maal geplaatst worden Smaal berekend.'
in Engeland.
Over de toenemende vervalsching
van de in Engeland verbruikte boter
vei valscliingen, gepleegd zoowel
op eigen als vreemden bodem, als
mede over de indiening van wets
bepalingen, strengei dan de reeds
bestaande, ten einde hel kwaad in
zijn verderen vooitgang le stuiten,
over dat alies en nog meer, is dezer
-dage.11 oen parlementair rapport uit
gebracht.
Met de conclusion van dit rapport
is eenparig ingestemd. Ook de Times
komt tot het besluit, d it het nemen
van doortastende maatregelen geen
langer uitstel meer gedoogt.
liet blad schrijft namelijk; Drin
gende beden om zuivere boter baten
niet mee, het vier vijlde gedeelte der
bevolking van Londen, heeft heel
haar leven lang nooit goede boter
gezien. Zij, die ze kennen, vermogen
ze slechts-m t groote moeite en in
vele gevallen zelfs tot geen prijs te
bekomen.
Wat voor zuivere boter doorgaat,
is niet anders dan vermengde en ver-
wélkte boter, en gelukkig mogen
wij ons achten, zoo niet meer dan
een zesde der massa uil water be
staat.
Ontzaglijke hoeveelheden van ge
mengde boter voeit Engeland in en
maakt Engeland ook zelf,
In beide gevallen wordt verval
sching gepleegd, en wel op zulk een
wetenschappelijke manier dat zelfs
een ervaren scheikundige, zijne zede
lijke overtuiging omtrent het gepleeg
de bedrog, hij geen mogelijkheid
rret eenig bewijs vermag te slaven.
Ter wegneming dezer moeielijkheid
zoo vervolgt het blad, zal nu worden
voorgesteld, dat registratie of wet
telijke inschrijving plaats hebbo van
alle botorfabrieken, en.deze formali
1
Jan Vio'ick is pen hakker van zijn
ambacht en lieert een druk beklante zaak
in een der Gelder«clie provinciesteden Ieder
een wil van hem gediend *i_iniet zoo
zeer omdat hij zulke uitmuntende waar
levert, maar omdat hij een levenslustige
jolige kwant is, zoo iemand, die zijn
naam nu eens recht eer aandoet.
Hy is de gevierde man in de heele
3tad, waar hij lid is van alle mogelijke
gezelschappen vau vermaak.
Van ernstige en geleerde zaken heeft
hy geen verstand en hy mist ook den
lust om daaraan te doen, maar als het
op pret maken aankomt, dan is onze
bakker erbij.
Hoe dikwijls er ook een beroep wordt
gedaan op zijn welwillendheid, altijd is
hij bereid om zijn medewerking te ver-
leenen, voor een liefdadigheids- of ander
concert, want Jan Vrolick is een goed
zanger en in bet voordragen van koddige
stukjes heeft hij zijn gelyke niet.
Gewoonlijk weet hij bij zyn optreden
de een of andere actualiteit uit de plaats
teit telken jtre worde vernieuwd oil
bestendigd.
Voor inspecteurs zal verder vrije
en onbelemmerde toegang worden
geeischt, tot elke inrichting, waar
boter wordt verwerkt, vermengd,
vervalsc' t of in voorraad is, of ge
houden wordt.
Geen olie of vet tot verwerking
der boter mag in dergelijke plaatsen
aaqwezig zijn.
Geldboeten en straffen wegens
overtreding zullen zooveel zwaarder
zijn, naarmaie de hoeveelheid bote
grooter is.
Even gestreng zal worden gehan
deld ten aanzien van builenlandsche
boter.
Onder geen onkel opzicht zal eenig
voordeel aan buitenlanders wouden
toegestaan.
Geen geringe geldboeten worde
opgelegd, wegens verschoonbare
gevallen bij invoer, zooals onlangs
plaats had ter zake van 127 pakken
boter uit Rotterdam, alles vervalscht
en toch voorzien van hetrijksmerk
uit Holland.
Neen, zegt de Times, rijksmerk o
geen rijksmerk, elk importeur van
boter, behoort aansprakelijk te
blij veil' voor de deugdelijkheid van
ii t artikel; op zijne beurt stelle hij
den buitenlandschen afzender aan
sprakelijk,
Wij zullen geene moeielijkheid in
den weg leggen aan den handel 0
verkoop van margarine, zoo die open
en eerlijk wordt uitgeoefend, doch.
zoo besluit het blad, wij verlangen,
'at hij. die zuivere boter vraagt, en
daarvoor betaalt, ook zuivere botei
bekome.
Op het in den aanhef door ons
vermelde rapport, komen wij latei
wellicht terug; in'usschen blijft het
bedroevend, dat paragraaf 39 ons
aangrijpt met de beschuldiging, hoe
bewijzen in overvloed voorhanden
zijn, dat bij do bereiding van llol-
lamlsche boter nog andere bestand-
zij in; r inwoning te pas-te brengen, en al
kan bij som* mot een lachwekkende aar
digheid den vinger eens ernstig op de
wond leggen, nooit wordt hij hatelijk, en
dat maakt hem te meer geacht en bemind.
Maar niet algemeene gelegenheden wordt
zijne medewerking gevraagd, ook wordt hij
vaak genoodigd in besloten kring, en
menig Dmilie- of vriendenfeestje dankt
zijn gulle v-rooi ij k heid aan de tegenwoor
digheid van den onnavolgbaren, onbe
taalbare» komiek, die door zijn aardige
moppen en kostelijke zetten het ernstige
voorhoofd weet te outrimpelen en den
stroefsten mond tot een lach weet te
plooien.
Evenals de meeste lieden van zijn slag
is hy een liefhebber van een stevig glas.
Hoewel hij den heelen dag door uien
weet te tappen komt hij toch eerst recht
op droef, als hij boven zijn theewater
raakt, dan is hij bepaald onuitputtelijk.
D.-ze hebbelijkheid van Jan is de heele
stad door bekend, en wie hem op een par
tijtje noodigt, 0111 er wat leven en vroolyk-
lieid te brengen, zorgt er gewoonlijk vooi
den bakker een goed plaatsje aan te wijzen,
dan is Jan al spoedig volkomen iu zyn
element.
In bet begin van dezen zomer was het
25 jaar geleden dat de heer van Rosen tot
president word gekozen van het muziek
gezelschap De Lustige Zangers" waarvan
Jan natuurlijk ook lid is.
Reeds maanden van te voren hadden
de leden onderling besproken dat deze
heugelijke dag niet ougemerkt voorby
deolen van vet worden --angeVeud',
dan dezulken, die uifslui'end getrok»
ken zijn uit melk.
Tot overmaat van ramp is ons
eveneens een duw toegediend voor
rekening van een onzer felste mede»
dingers op de markten in den vreem»
de; de te Londen verblijvende re-
geer i ngscommi ssar is yan Dene»
marken, eenigo dagen geleden dit
zelfde onderwerp behandelende
schrijft namelijk:
"Ofschoon wij Denen in menig
«opzicht de Hollanders moeten be»
«wonderen, zoo uiten wij toch ook
«den wensch, dat beide natiën goed
«uit elkander worden onderscheiden
«waar het den boterhandel betreft."
Excelsior.
Altijd hooger, Zoo dit ergens waar
is, dan is het voorzeker waar in den
landbouw.
De opbrengst van de gf.inden is in
de laatste jaren enorm veel hooger
geworden.
De grasopbrengst is kolossaal ver»
meerderd, de tjlaalopp ti v lakte van
den bodem, die thans cultuur is
neemt, ..lagen
aan, de veestapel vermeerdert, de
rijkdom, de welvaart van den land»
bouwer neemt geregeld toe.
Waardoor dit alles
Door de meerdere kennis, waar»
over de landbouwer beschikt in
vergelijking met vroeger.
Door die kennis is hij tot de
wetenschap gekomen, op welke wijze
hij do opbrengst zijner bezittingen
zooveel verhoogen kon,
't Zijn voornamelijk twee zaken
I veredeling van gewassen en land-
bouwdieren; II betere bemesting van
den bodem, en het eerste is niet
mogelijk zonder het tweede.
I11 geen enkel opzicht is er dan
ook achterlijke streken uitgezon»
derd zooveel verandering in de
Iboerderij gekomen als juist inde
bemesting.
Alles is thans kunstmest.
Daardoor heeft men de uitgestrekte
heidevelden kunnen ontginnen. Een
van onze bestbekende aardrijkskun
digen vooral door zijn werken over
Nederland zooveel naam maakte, de
heer R. Schuiling, zegt o. a. in zijn
Beknopte Aardiijkskunde van Neder
land
«Heideontginning en boschcultuur
hebben de schapenteelt (men stelt de
schapen alloen nog op prijs om de
wol en den rnestj reeds uit vele
dorpen verdreven; gaandeweg krimpt
het weidegebied der langstaarten in.
Bovendien maakt het sterke ge»
bruik van kunstmest, vooral kainLt
het schapenhouden steeds minder
noodzakelijk".
Door datzelfde kunstmestgebruik
heeft men ook steeds hoogere op»
brengsten van den bodem weten te
verkrijgen.
Daardoor echter is men ook tot
het inzicht gekomen, dat elk gewas
zijn bemesting eischt.
Dat heeft men wel eens vergeten.
Men verbouwde wel eens haver
zonder mest en ook boekweit, en als
tweede gewas zeer dikwijls de knol»
len en spurrie.
De opbrengst was wel niet zoo
groot, doch men was tevreden.
Met die tevredenheid moet het uit
zijn. Een landbouwer mag alleen
tevreden zijn roet de hoogste op»
brengst, en die kan hij krijgen, als
hij slechts bemest.
De knollen en spurriebouw staat
weer voor de deur.
Binnen enkele dagen ruimt de
rogge weer het vt-ld en voor vee
voeder behoeft menig landman ook
dezen akker om er een tweede gewas
van te krijgen.
Zal dit gewas goed worden, dan
moet er ook flink worden bemest,
want het roggewas is slechts ver»
mocht, en er werJ besloten de heer Van
Rosen als blijvende horrinneiing aan dit
onvergetelijk feest een armstoel ten ge»
schenko te geven.
De plechtige aanbieding van dit cadeau
had plaats gehad in de zaal van de zang-
vereeniging, en de plaatselijke courant
had in oen lang, klinkend bericht, verslag
gegeven van de festiviteiten, en de ver
diensten van den jubilaris werden daarin
zoo breed uitgemeten, dat de lezer wel tot
de overtuiging komen moest, dat er geen
beter, nobeler, verstandiger en waardiger
man op de wereld kan bestaan, dan de
nooit hoog genoeg geroemde president van
»De Lustige Zangers".
Dat de heer Van Rosen door de vleiende
loftuitingen, in de hoogste mate verrukt
was, laat zich begrijpen en hij meende het
aan ziju eer en goeden naam verplicht te
zijn, uit oprechte dankbaarheid voor de
honneurs hem bewezen, en uit erkeote»
lijklieid voor liet prachtige blijk van ge
negenheid, hem geschonken, allen bij zich
aan huis op een souper te inviteeren, Dat
deze uitnoodiging met welgevallen werd
aangenomen, behoeft geen betoog, en
niemand zal er aan twijfelen, of de leden
van "De Lustige Zangers" waren op den
vastgestelikn avond tegen het bepaalde uur
aanwezig ten huizo van den heer van
Rosen.
Zoouls dikwijls bij zulke gelegenheden,
heerschte er in den beginne niet het noo»
dige animo.
De aanwezigen waren niet recht in de
gewenschte feestelijke stemming en Ja„
■SP
Vrolick bepaalde er zich toe van tijd tot
tijd, een kleine aardigheid ten beste te
geven.
Zonder eeuige drukte werd de aange»
kleede boterham verorberd, en men boorde
slechts het geklikklak der vorken in do
schotels,
Deze stilte deed Jan en passant zeggen
«Als de Katjes muizen dan miauwen zij
nooit."
Aan den maaltijd werd niet meer dan de
gewone eer bewezen, want de vrienden
waren nu niet zoo zeer gekomen om te
eten dau wel om een gezelligen avond te
passeeren.
En als maar eens de tafel was afgenomen
en er niets achterbleef dan de flesch met
de glazen, dan zouden de tongen wel losser
worden, daarvan was ieder overtuigd en
daarnaar verlangden ook allen.
Onze bakker had een puik plaatsje ge»
kregen, waar or volstrekt geen nood vooi
was, dat hij over dorst zou moeten klagen
want mynheer van Rosen bad een heelen
jtapel flesschen laten binnenbrengen, dan
kon hij ongestoord met de vrienden feest
vieren en de overige liuisgenooten hadden
zich verder om niets te bekommeren. En
daar zat Jan Vrolick nu vlak bij. Kon het
nog mooier.
Mevrouw van Rosen die de lieeren wel
mede ontvangen had, om haar instemming
te betuigen met het feest, dat haar man
gaf. meende, dat haar tegenwoordigheid
niet bepaald vereischt werd bij de vroolijk-
hoid die na den maaltijd volgen zou.
kregen door middel van een roof
aan den bodem gepleegd.
Deze moet wederom worden ver»
goed en voor dezen tijd van het jaar
moet die teruggave worden gegeven
in den vorm van kunstmest, die vlug
werkt en het snelgroeiende knol of
spurriegewas van den beginne af
(want in de korrel zit heel weinig
reservavoedsei) het noodige voedsel
toevoert.
Dit kan geschieden door een ge»
zuiverd kalizout bijv, 200 a300 kg.
patentkali per H. A. te geven, be»
nevens 3 a 400 kg. thomassiakken
en 100 a 200 kg. chilisalpeter per
hectare.
Deze bemesting dun ondergeploegd
zal een goed gewas geven en zorgen
dat de bodem in niet al te zeer
uitgepulten toestand geraakt.
De kosten van zoodanige bemes»
ting zijn ongeveer 50 gulden.
Vooral op een grond, die voor
het gewas, dat den akker verlaat,
reeds een kunstbemestmg ontving,
welke meer dan een stalberaesting
door dat gewas uit den bodem is
getrokken, is een nieuwe bemes»
ting voor een nieuw gewas hoog
noodig.
Men vergete dit vooral niet.
S. S. te W.
Zij verontschuldigde zich daarom bij de
heeren, want dames waren er niet genoo»
digd, en trok zich terug na allen een recht
gezelligen avond te hebben toegewenscht
en haar echtgenoot nog eens op het hart
gedrukt te hebben, dat hij het den vrien
den aan niets mocht laten ontbreken.
En of het er vroolyk en gezellig toe»
ging
Dat behoef ik niet te vertellen aan hen,
die ooit zulk een herinneringsfeestje heb
ben meegemaakt.
Er werd gedronken en geklonken dat
het een aard had, er Word gespeecht en
getoost van belang, door de leden op hun
president en omgekeerd, er werd gezon
gen van -Lang zal hy leven 1" dat men hen
wel tien huizen ver kon hooren. en eer de
hecren een uur alloen waren bij den wijn,
begonnen de raeesteo reeds de gevolgen van
den drank te ondervinden.
Met een schel Happend geluid sprongen
de kinken van de fl esse beu, rinkelend
werden aangestooten en meer dan eene
tong begon ie*ds half dubbel te slaan.
De gezichten der aanwezigen gloeiden
als boeien, een zware tabaksdamp walmde
door de zaal. en io die drukkende atmes-
feer werd maar aanhoudend vertelt, ge*
zongen, gereciteerd, geklonken en gedron
ken.
Ieder had op zyn beurt iets ten beste
gegeven, maar als gewoonlijk gold onze
Jan voor tien en was de held van den
avond.
Menigeen benijdde hem de gelukkige
gave, om anderen op zoo kostelijke wijze
te kunnen vermaken, maar allen moesten
ze bekennen, dat de bakker eenig in
zijn soort en eeu onbetaalbaar komiekge»
nie mag heet en.
Tegen twaalf uur was het tyd van
scheiden meenden enkelen, maar. hoewel
sommigen reeds aanstalten maakten om
heen te gaan, Vrolick wist door een
luimig liedje, of een gloedvolle, koddige
voordracht hen nog tot een oogenblik
blijven te bewegen.
Maar toch zooals de Genestet zegt
-Er is een tijd van komen.
-Er is een tijd van gaan."
Wordt vervolgd.
PEEL
MAAS