voor
Een school des levens.
Nooit gedacht.
ZATERDAG 27 JANUART 1900.
ZEVEjn en twintigste jaargang
No. 4
Uitgever W. A. Van den Munckhof, Venray.
Feuilleton.
Landbouw.
Abonnementsprijs per kwartaal.
voor Venray 50 c.
franco per post 65 c.
voor het buitenland bij vooruitbetaling 85 c.
afzonderlijke nummers 6 c.
Prijs der A.dvertentiën:
van 1 - 4 regels 20 c.
elke regel meer 5 Ci
letters en vignetten naar plaatsruimte.
Advortentiën. 8maal geplaatst worden 2maal berekend.
De rechtszaal is oen school des
levens die dag aan dag ons geelt
de nuttigste lessen, al zijn ze dikwijls
hoogst bedroevend tegelijk.
Bedroevend, beschamend ook voor
den aangeklaagde, niet minder soma
voor de maatschappij.
Wij weten wel, de omstandigheden
welke iemand tot een ol ander mis
drijf brachten, geven nog geer.
verontschuldiging: do mensch, die
zijn volle en gezonde verstand heeft,
behoudt zijn vrijheid van handelen
wordt dus'jschuldig; als hij misdoet.
Maar diezelfde omstandigheden,
die aanieidendé oorzaken, kunnen
dikwijls van zoo krachtiger» invloed
zijn. dat de schuld tot een allerge»
ringste word teruggebracht.
't Was eergisteren dat voor de
rechtbank te Haarlem terecht stond
een zekere A,S. De man had moed»
willig zijn kinderen verlaten,
Wat een slechtaard is de gedachte
die 't eerst in ons opkomt een
vader, die zijn eigen kinderen verlaat
Eon man, die zijn vaderhart zoozeer
vergeet, dat hij wegloopt van dege
nen, die hem noemen bij den dier»
baarsten naam, aan wie God zelf en
de natuur hem gebonden had met
de heiligste banden.
Maar veroordeelen wij niet te
haastig De man was tot die daad
gekomen door een reeks van rampen
welke hem troffen kort achtereen,
Hij was los werkman.
Verdiende een gulden per dag en
onderhield daarvan zijn gezin, be»
staande uit vrouw en vier kinderen.
Zoolang allen gezond waren wist
men het molletje bij het schuurtje
te houden.
Doch vrouw en dochter werden
ziek en daar kwam het ongeluk de
deur binnen.
Voor vreemde hulp was er geen
gelu
11
-Ik geloof dat ik 't je al gezegd heb",
zei de lieer Bastin, vollen nadruk op zijn
woorden leggende, -dat ik mijn zoon
honderdduizend franks mede geef."
-Ik heb dit niet vergeten, en ik geloof
dat Madeleine er zich ook heel goed mede
zal tevreden stellen", gaf de molenaar
heel leuk ten antwoord.
--Het is een rare snuiter die Martial",
dacht de koopman bij zich zei ven, inwen
dig verheugd dat hij weer eens had kunnen
doen gevoelen welk een afstand er lag
tusschen hem, den kapitalist en den een-
voudigen molenaar-ik gooi hem een
kapitaal dat vijfduizend franks rentent
naar zijn hoofd en hy verbleekt of ver
blauwt er niet van."
-Wanneer wilt ge dat we het contract
laten in orde maken V' vroeg Savinet.
-Het is mij om het even."
Aanstaanden Donderdag. Vindt ge dat
goed
Mij goed. Wilt gij dan bij den notaris
komen 1"
-Dat is niet noodig, ik zal hem bij mij
laten komen het is immers gewoonlijk
by de ouders der bruid, dat zulks plaats
heeft, niet waar
-Zeer goed."
-Ik zal dan den notaris verzoeken Don-
Om op de zieken te passen waren
do drie jongens te klein, dus moest
hij zelf thuis blijven.
Maar een even noodzakelijk gevolg
was het uitblijven van verdiensten.
Stuk voorstuk ging hot meubilair
het huis uit en toen de beide, zieken
overleden, werd het laatste te gelde
gemaakt om hen te begraven.
De man met zijn drie kinderen nam
toen zijn intrek in een volkslogement
verkocht zijn kleeren om het logies
te betalen, doch toen er niets meer
te verknopen viel, liet hij twee
jongens in het logement achter en
ging met den derde naar het poli»
liebureau, om voor don jongen op»
name te verzoeken.
Ondersteuning was nergens te
vinden.
Zijn verhaal, zegt hel bericht,
waarvan de waarheid gecontroleerd
bleek, maakte diepen indruk, tc meer
daar de getuigen verklaarden dat hij
zich steeds een goed en liefhebbend
vader had getoond.
Toch moest er volgens de wet
straf worden geëischt de officier
van justitie requireerde een week
gevangenisstraf.
Zoo zal dan aan de wet voldaan
zijn maar de naastenliefde, do
menschenlievendheid hebben die ook
niet hare eischen
Wordt de man er beter op wanneer
hij een week gevangenisstraf heeft
ondergaan
Of zal 't hem in zijn verder leven
eerder een beletsel zijn, om een fat»
soenlijk stuk brood te verdienen
Zal 't hem geen blok zijn aan 't
been hem tegenhoudend bij eiken
stap voorwaarts
Doch de vrijwillige verlating zal
men zeggen, blijft bestaan de man
blijft schuldig.
Dat is zoo, Doch wie kent den
strijd, dien hij heeft gestreden voor
den stap te zetten
Wie denkt zich in, wie stelt zich
voor de overweldiging van rampen,
<lerd;ig voot middag tegen tien uur hij mij
te komen."
-Afgesproken, en dan kunnen wij des
middags hot contract teeltenen."
-En ik twijfel er geenszins aan, tot
heider tevredenheid," voegde de molenaar
er nog bij.
IX,
Donderdag, dc gewichtige dag, was
daar.
Verschillende vrienden zoowel van Bat tin
als van Savinet waren uitgenoodigd, de
teekeuing van het contract bij to wonen.
-Mijnheer Achille Bartin," zei de nota
ris zich tot den bruidegom wendende,
-wat brengt u mede ten huwelijk
-Ik geef mijn zoon," zei de hoer Bat tin
op een hoogdravenden toon -mijn zaak,
met al het ameublement, en daarenboven
nog een som van honderdduizend frank."
Verschillende der aanwezigen gaven hun
buitengewone en vleiende goedkeuring met
een hoofdknikje te kennen.
-En u, mijnheer Savinet, welken bruid
schat geeft u uw dochter mede
-Ik geef haar haar kleeren. meubelen
en kostbaarheden en daarenboven een som
van honderdvijftigduizend franks."
Een kreet van verwondering steeg uit
al de aanwezigen op.
-U zegt hernam de notaris.
-Ik zeg een som van honderdvijftig
duizend franks".
Aller blikken richtten zich op den
molenaar, maar met een verschillende
uitdrukking.
-Mijn waarde heer Savinet," hernam de
waaraan hij blootstond, toen ziekte/transport en worden naar evenredig
en dood zijn twee helps'órs wegna» heid in de boerderij het bost betaald.
men, toen armoede, gebrék, tie hoog
ste nood hem en zijn drie kleine
jongens wegdreven, de straat op,
zonder dak, zonder brood.
Wie durft hier nog denken aan
schuld, tenzij als eer» spoideknop zoo
groot en er toe gebracht door zoo
kolossale invloeden
Onze maatschappij, met haar
veeltallige vereenigiiigen van huma»
niteit, van aim besturen, van sociale
opvattingen, van zelfs dieren- en
vogelsbescherming, van alles en nog
wat, onze maatschappij heeft nog
leelijke leemten.
Die misschien ver voor al 't andere
moest worden aangevuh
Een woord uit de P actijk van
den landbou w.
(De raad van den ouwen.")
Het is nog in 't vorig jtar geweest,
dat ik een vergadering bijwoonde,
waarin voornamelijk 3 practischo
landbouwers het woor voerden en
uit de besprekingen bh k dan ook,
dat di« waordvoerrl werkelijk
practisch waren.
Er word natuurlijk gepraat over
alles en nog wat, inzonderheid ech
ter over vetgehalte, voeder van 't vee
het drinken en den invloed van dit
alles op de hoedanigheid en de hoe
veelheid der melk, over bemesting
der weilanden, over te verbouwen
voedergewassen enz. enz. Dit laatste
was een hoofdpunt, »want," zoo
redeneerde een oude boer, en allen
waren het met hem eens, »het doel
van den boer moet zijn, de boerderij
tot een soort van fabriek te maken,
zij het ook een heel eenvoudige,
en de opbrengst aan de markt te bren
gen als zuivel, vleesch en vet,
Dat zijn producten, die altijd geld
waard zijn, die kosten weinig aan
notaris, -er schuilt bepaald een vergissing
in uw opgaaf; ik heb liet nog niet op
het contract gezet,dus 'lis nog gemakkelijk
dat te rectificeercn.
Mijnheer Bartin heeft gezegd, dat hij
zijn zoon honderdduizend franks mede
geeft.
Nu herhaal ik u nogmaals de gestelde
vraag hoe groot is het teirag dat u aan
uw dochter als bruidschat schenkt V'
-Honderdvijftigduizend franks".
-Maar dat is dollepraal", riep de koop
man uit, -allen die hier tegenwoordig zyn
weten dat uw vermogen de veertigduizend
franks niet overschrijdt en behalve dat,
hebt ge liet mij zelf gezegd."
-Hoor eens Martial," zei zijn echtge-
noote, -ik bid je, praat verstandig het
is zooals mijnheer zegt. wij bezitten niet
zooveel als je zegt."
-Ik verhaal u voor de derde maal, dat
ik aan mijn dochter honderdvijftigduizend
franks geef," hernam de molenaar met
klem.
De verbaziug van alle steeg ten top.
Mijnheer Bartin kon het niet meer
uithouden en stond op.
Madeleine pinkte menig traantje weg
en mejuffrouw Savinet dacht dat haar
man zijn verstand begon te verliezen.
-Maar," hernam de notaris mot ernst,
het is niet genoeg te zeggen dal men
honderdvijftigduizend franks geeft maar
de andere partij heeft het recht te eischen,
dat men do stukken overlegt, waaruit
blijkt dat men waarlijk zoo'n kapitaal
bezit."
Nu is 't gewenscht den veestapel
zoo groot mogelijk te hebben, aller
lei dieren to houden en zooveel mo-
lijk al het voer zelf te verbouwen."
Sommigen meenden, dat dit be
zwaarlijk zou gaan, maar de «ouwe''
bracht ze 't wel anders aan 't ver
stand.
»Zie je, »zoo vertelde hij ongeveer,
»ik ben wel oud, maar goddank niet
ouderwetsch.
Ik heb alles geprobeerd in mijn
even, van de guano af, toen die
voor't eerst kwam, tot zelfs het al»
ernieuwsle toe, d. w. z, maar niet in
t wilde weg.
Vroeger toen ik jong was wel,
maar ik heb veel geleerd en onder»
vonden.
Er is heel wat «poespas" onder
al dat nieuwerwetsche, maar ook
aeel wat goeds, En 't allerbeste dat
ons de nieuwe tijd heeft gebracht,
is wel de kunstmest, d. w, z. de
enkelvoudige kunstmest, waarvan je
zeker weet, wat er in zit en die jo
naar omstandigheden kunt gebruiken
Die mengseltjes—ik wil niet zeggen,
dat ze niet goed zijn, maar ze zijn
duur, en, waar een boer toch ei»
genlijk maar om te doen moet wezen,
e leert er niet van; er zit van alles
in, en bij proeven weet je eigenlijk
niet, welke stof 't em gedaan heeft.
Dat moet je altijd weten dan leer
e goedkoop en verstandig kunstmest
gebruiken. Daar heb je bijv. de knal
len en mangels, dat is toch maar
n voer, dat geen mensch, die vee
wil houden, kan missen.
Vroeger heb ik ze nooit kunnen
verbouwen, d. w. z. niet zooveel als
ik wen8chte en bij toeval ben ik er
achter gekomen, waar dat aan lag.
Ik had al eens vroeger gehoord van
kalk. en besloot dat eens te probee-
reu
Ik zette den akker duchtig \n de
kalk, en gaf ook anderen mest,
-Ik had het reeds geloond, als u mij
maar niet in de rede waart gevalleo,
zei de molenaar doodkalm.
Vervolgens haalde hij een kleine lederen
portefeuille uit zijn zak, nam daaruit een
dicht gevouwen stuk papier, ontvouwde
het, gaf het den notaris en verzocht hem
het te lezen.
Deze doorlas hel aandachtig, stond zeer
verbaasd op en zei
Mijnheer, de vader van mejuffrouw
Madeleine heeft de waarheid gesproken."
-Laat hoorei), laat hooren riep men
van alle kanten.
-Welnu, luistert dan.
Stad Parijs. Leening van 1865.
64e trekking der obligatiën, betaalbaar
legen 500 franks.
-Bij deze verklaart de ondergeieekende
dat de heer Martial Savinet den 20sten
dezer maand in tegenwoordigheid van twee
getuigen ons heeft ter hand gesteld de
obligatie 110. 362,524. waarop by de
laatste trekking van 15 Juni jl. het lot
van -honderdvijftigduizend franks" is ge
vallen. Gedaau in hoedanigheid van,
enz. enz."
Onmogelijk het tooneel te beschryven,
dat zich vertoonde na het voorlezen van
dit stuk.
Aan de gelukwenschingen, handdrukken
omhelzingen en vrengdehotuigingen kwam
schier geen einde.
Martial werd met viagen overstelpt, zoo
dat hij er bijna niet op antwoorden kon.
-Gij hadt dan ongetwijfeld verscheiden
obligatiën op de stad Parijs
slakkemeel en kaïniet, elk 2000 pond
op *f» bunder. Van de kaïuiet hielu
ik, och dat heb je wel eens zoe, een
half zakje over, en da*, zaaide ik er
in een streep dwars over heen. zoo
dat die streep, zooals ik later bere
kende wel 4000 pond per bunder
kreeg.
De mangels werden goed, maar
op die streep werden ze mirakel
zwaar.
Een hoekje, dat geen kalk had
gekregen was slecht. Nu is de grond
bij mij arm aan kalk, daar moet dus
in de eerste plaats voor worden ge
zorgd, maar dan is de kali toch de
man voor mangels.
't Volgend jaar nam ik weer een
proef en 't bleek me, dat, als alles
in den grond voldoend aanwezig is,
per bunder 1000 K.G. slak (f20 gld.
360 400 K.G, Chili (plus mi
nus 50 gld.), er nog met voordeel
tot 2000 K.G. kaïn iet (40 gld. onge
veer,) kon worden gebruikt.
En met knolrapen vergeet ook de
kaïniet maar niet, en op't grasland
dat haast al te veel 9lak krijgt en
geen kali, ook maar niet.
En zoo aijn er nog meer gewassen.
Eigenlijk zou ik zeggen kali is bij
eik gewas noodig, vooral voor elk
veevoedergewas." Dat was de raad
van »den ouwen," die, dat moet ge»
zegd worden als practische boer bij
elk hoog aangeschreven staat.
S. S. te W.
-Slechts twee."
-Wat een buiteukansje dan I"
-Hoe bent ge dil te weten gekomen
vroeg mejuffrouw Savinet, nog geheel
onder den indruk van deze buitengewone,
geheel onverwachte geiukstijding.
-Ik heb bet in een dagblad gelezen,
dat ik op mijn tafel vond."
-Dat was dan zeker de oorzaak van
uw reis naar Parijs!"
-Natuurlijk." )t -■
Heb ooit zoo'n 8Gl»alk gezien, zei
mijnheer Bartin, -ik ontmoette hem des
avonds op het station en hy verzekerde
mij dat hij naar Laigle ging
-Maar ik moest toch voorzichtig zijn,
daar ik niet met zeker heid of mijn nommer
het ware was, immers de courant kon zich
vergist hebben, daarom mocht ik natuur
lijk met zeggen, zonder uitzondering aari
wien ook."
-Enfin thans hebt gij de volkomen zeker
heid dat dit bedrag u toebehoort; en dat
is het voornaamste."
Nadat men nog iu de volle vervoering
was over dit zoo ongeloofehjk vreemd
geval en er nog druk over redekavelde,
verzocht de notaris een weinig stilte en
las het contract voor.
Nadat het voorgelezen was. noodigdc
bij de betrokken en ter onder teek ening
van het contract uit, en de vrienden en
kennissen koerden huiswaarts.
Nog geen uur daarna of geheel Nonant
wist het heuglijk nieuws.
X.
Drie weken later had de voltrekking van
het huwelijk plaats tusschen Achille Bartin
en Madeleine Savinet.
Geheel de omtrek was naar Nonant
getogen om het jeugdige bruidspaar te zien
en het zijn opwachting te maken.
Toen men zich op het stadhuis bevond en
op het punt was de trouwacteto ondertee
kenen, richtte zich de heer Bartin tot den
burgemeester en zeide het was natuurlyk.
slechts om ook van zich te doen hooren
-Mijnheer de burgemeester mag ik u bij
dezen eenige duizenden overhandigen om
aau de armen uit te deelen, ter herinnering
aan den blijden dag."
Al de aanwezigen prezeu natuurlijk de
mildheid van den schenker.
MAAS
fJAlXTIER OBAI.
-WL-- J-1.1 Iil
