Windmotoren.
f
ZATERDAG 22 JANUARI 1906.
ZEVEin en twintigste jaargang
No. 3
Uitgever W. A. Van den M uxckiiok, Venray.
Feuilleton.
Xjaiidbcm v.
Iets over vlinderbloemigen.
Na de Vergadering.
V/
mi mï
Abonnementsprijs per kwartaal
Prijs der Advertentiën
(Slot)
Dikwijls beeft men in het buiten
land ook de windmotoren op houten
torens geplaatst, doch al verdient
dit in bijzondere gevallen soms aan
beveling, over het algemeen heelt
een soliede ijzeren toren de voor
keur.
In ieder geval doet men het best
en ook wal betreft de hoogte van
den loren, een deskundige te raad
plegen, daar deze laatste bijna uit
sluitend door de locale omstandig
heden wordt bepaald, als omlig
gende gebouwenbosschen etc,
I11 het buitenland gebruikt men
windmotoren voor alle doeleinden,
o. a, voor het duiven van land-
bouwwerktuigen, als dorschmachines
kafmolens, 'hakselmachines, karn
molens etc. voor besproeiing van
parken, tuinen en landerijen, het
leveren van water in particuliere en
openbare gebouwen, voor het vee
in de weide, voor koren en andere
malerijen, voor het drijven van
ventilatoren, en exhausters op fa
brieken en werkplaatsen, voor de
voorziening van drinkwater in kleine
steden en dorpen, voor de bemaling
fvan ijsbanen, en in den allerlaat
sten tijd voor electrische verlichting
van fabrieken, kerken, weeshuizen
villa's enz.
In ons land mot zijne talrijke
kleine polders en laag gelegen lan
derijen zal de windmotor we! zijn
hoofdrol blijven spelen op het ge
bied van polderbemaling, maar ook
in de hooger gelegen provinciën
kan de windmotor als drijfkracht
goede diensten bewijzen.
Juist Holland met zijn belang
rijk kleinbedrijf biedt voor den
windmotor oen ruim veld.
Voordeeligèr drijfkrachten kan
men zich moeielijk donken.
Bediening en toezicht zijn nage
noeg overbodig, de onderhouds
kosten bepalen zich slechts tot den
prijs van de olie.
Hot in en buiten bedrijf stellen
is tot het allereenvoudigste terug
gebracht en kan zonder gevaar door
oen jongen verricht worden.
Aldus resumeerende kom ik tot
do vraag «welke eigenschappen
moet nu een goede windmotor be
zitten
In de eerste plaats een groote
stabiliteit d. w. z. hij moot van
goed materiaal zoodanig gebouwd
zijn, dat hij volkomen bestand is
tegen stormschade, eenvoud van
constructie, zoo weinig mogelijk
draaipunten en wrijvende deelen,
waardoor minder slijtage en minder
reparatie, het vermogen moet be
rekend zijn naar de gegevens van
het Koninklijk Moterologisch Insti
tuut te de Bilt, lichten gang, ter
wijl de conische raderen bij voor
keur van gegoten staal vervaardigd
moeten zijn. aangezien dit in het
gebruik harder wordt en in ver
houding steeds minder zal slijten.
Met het bovenstaande heb ik ge
tracht in enkele hoofdlijnen de
moderne windturbine te beschrijven
Mijn doel was de aandacht te
aandacht te vestigen op een werk
tuig dat in enkele deelen van ons
land, nog slechts weinig, in andere
deelen van ons land, nog hoege
naamd niet bekend is, en dat voor
velen misschien van groot belang
kan zijn.
Indien mij dit gelukt mag ik
mijn taak als volbracht beschouwen
Gaarne verklaar ik mij bereid aan
belangstellenden, welke meer van
nabij kennis wenschen te maken met
de constructie der moderne wind
turbine, alle gewenschte inlichtingen
te verstrekken.
J. B. v. Blanken, Werktuigkun-
n wist me,, dat de
digo, Nieuwe Binnenweg 386, Rot
terdam.
Reeds lang
vlinderbloemige ge wasset ten op
zichte der bemesting andue cischen
stelden dan de overige cuituurge-
wa8sen.
De bouwgrond kwam bij ver
bouw \an klaver-wikken of andere
legumtnosen in gunstiger conditie.
Lang heeft men naar een verklaring
gezocht, totdat het Hellriegel in
1886 gelukte hol raadsel, door zoo-
velen reeds beproefd, op t - lossen.
Uit tal van proeven bleek het. dat
de vlinderbloemigen met behulp van
bacteriën, voorkomende in knol
vormige verdikkingen aan den wortel
de vrije stikstof der lucht konden
opnemen.
Nu zijn die wortelknolletjes bij
alle vlinderbloemige planten niet
even groot. Zoo vindt men ze bij
serradella ter grootte van een rogge-
korrel, terwijl ze bij lupinen soms
een grootte bereiken van kleine
aardappelknolen; de werking blijft
echter gelijk.
Zoolang de knolletjes ontbreken,
zijn in den grond geen wortelbacte
riën aanwezig. Is dit bet geval, dan
is het zaak den grond te hulp te
komen.
Het eenvoudigste en zeer aan te
raden is, grond van een akker, waar
op een goed vlinderbloemig gewas
gekweekt is te nemen en hiervan
iets over het bacterievrije veld te
strooien. Dit noemt men eDten.
Bij gemis aan die wortelknolletjes
gedragen de leguminosen zich als alle
andere planten; ze hebben voor voe
ding de salpeter stikstof noodig.
De ontdekking van Hellriegel was
voor den landbouw van groot ge
wicht, daar de onkosten voor een
salpeterzuur bemesting in vele ge-
.allen geheel of gedeeltelijk konden
bespaard worden.
om zooveel mogelijk nut van deze)raken de tongen eerst goed les.
ontdekking te trekken moest men ntVg I Man praat over het vee. over defi
nagaan welke' leguminosen in staat den oogst, over den marktprijs,
waien de grootste hoeveelheid stik
stof te verzamelen.
En zoo moeten we in do eerste
plaats de lupine noemen, die het op»
nemen der vrije stikstof in hooge
mate bezit, vandaar dat deze plant
voor- groenbemesting in 't algemeen
genomen wordt zoo de groenbemes»
tings planthoofdvrucht is.
Klavers en wikken ziju in opname
voor stikstof iets zwakker dan de
lupine en het minst geschikt voor
stikstofvastleggiog is wel de paarde»
boon en de bruine boon.
Bij verbouwing van dit gewas kan
een opzettelijke stikstofbemesting dan
ook niet achter wogo blijven.
Dit blijkt zeer duidelijk uit een
proef genomen door den Heer Hankon
directeur van de Wilhelminapokier.
op dit proefveld bruine booneu
werd gegeven.
Perceel I 500 K.G. super per H.A.
Opbrengst 3465 KG.
Perceel II 250 K.G. chili per H.A.
Opbrengst 44 12i/2 K.G,
Perceel III (500 K.G.super) per HA.
(250 K.G. chili)
Opbrengst 4362I/VKW.
Perceel IIIÏ onbemest. Opbrengst
3762i/2 K,G.
Het H.L. gewicht der boonen be»
droeg 84 K,G. en werden verkocht
voor f 10 de H.L. Een kleine bere»
kening leert ons, dat perceel II een
voordeelige opbrengst gaf.
W.
De vergadering was afgeloopen.
De opkomst was erg druk geweest,
Er was heel wat veevoeder gekocht
en vele baaltjes mest waren besteld,
maar, al had de voorzitter den hamei-
neergelegd, de boeren gingen nog
niet naar huis.
Er waren nog heel wat landbou
wers, die bleven napraten. Eu dan
bestuur gedaan
over alles, wat met Je boerderij in
betrekking slaat.
Doch, ditmaal was er nog eon
ander onderwerp, dat de gesprek
ken nog waf levendiger maakte dan
ge woon lijk,
Er waren leden, die geklaagd
hadden.
En dit gebeurde niet gauw, daf
men in de vergadering iets durfde
afkeuren, wat liet
had.
liet beleid van het bestuur werd
gewoonlijk algonieen goedgokeurd.
Doch ditmaal was het er fcoch van
gekomen.
En het mooiste was, dat bet.
Bestuur had moeten toegeven, flat
Peer, Kees cn Ario gelijk had
den.
Peer, Kees en Ario waren de drie
klagers. Peer had het woord ge
daan en de anuere» hadden hem ge
steund.
En wat was nu de reden dier
klacht Dat zuilen we het best ver
nemen, als we eens luisteren naar
wal aan die tafel daar in den hoek
geéptOAcii wordt.
«Peer heeft gelijk.
Als we Peru-Guano bestellen moeten
we ook Peru-Guano hebben en geen
ander spul. En daar moet het Bestuur
voor zorgen. Daar is het Bestuur
voor.
En ze zeggen wel, dat ze niet alles
kunnen lalen onderzoeken, maar dat
diende toch, En de Peru-Guano in de
eerste plaats. Want, dat is mee van
het duurste.
En Arie had ook gelijk toen hij
zei dat hij niet tevreden was, als hij
wat geld terugkreeg van de boete, die
de leverancier betaald had vocfr te
weinig slrikstol en phosphorzuur,
maar dat hij dern boel terugstuurde,
als het niet volgens de bestelling
was."
»Dat zal anders moeilijk gaan,'1
PEEL
voor Vknray 50 c.
franco per post65 c.
voor het buitenland hij vooruitbetaling 85 c.
afzonderlijke nummers 6 c.
AlNTltM
MAAS
van 1 4 regels 20 c.
elke regel moer 5 c'
letters en vignetten naar plaatsruimte.
Advertentiën, 3maal geplaatst worden 2maal berekend.
10
«Eertijds huwden do koningen herde
rinnetjes, dat whs zeer democratisch on
thans nn do democratie in vollen wasdom
is, nu oogen wij op half gorenuïeerde
gravinnen en Vergelijken, die, hopende
alzoo hun wapenschild «enigszins te ver
gulden zicli gemakkelijk lalen vangen.
En zie jo, dat kan ik niet volon, dat
mag ik niet dulden, het is oen verkrach
ting der rechten van de overoude begin
selen
«Goed zoo flink gosproken
«In den goeden ouden t.ijd, toon do
koningen herderinnetjes trouwden," hernam
Aehillo, «vroogon zij zich af «Wat is mijn
beminde V' en zij handelden naar gelang
het antwoord.
Tegenwoordig echter luidt de vraag
geheel anders, in plaats van «Wat is mijn
beminde V' vraagt men, «hoeveel is zij
waard hoeveel duizenden brengt zij mede
of wat staat haar nog te wachten en
het antwoord omtrent deze vragen be
slist.
-Volstrekt niet genegen zijnde te offeren
aan de thans vereerd wordende afgoden,
heb ik de voetstappen onzer voorvaderen
gedrukt en heb geen bruidschat maar een
hart gezocht, geen liandelsvonnoote, maar
een goed, beminnelijk wezen, dat met
Iinar glimlach mijn huiselijk geluk ver
hangt, eene huisvrouw en huismoeder in
den waren zin des woords
Een donderend bravo, weei klonk dooi
de zaal, de jongelieden verdrongen zich
om hun vriend Achille, om hem hun
hesto wenschen aan t.e bieden en luidde
hoera's en bravo's lieten zich nog ver
scheidene malen hooren.
VII.
Den volgenden avond, de klok op den
toron sloeg juist het middernachtelijk uur
trad Martial Savinet den molen binnen.
Al de howonors hadden zich sinds lang
tor rusto bogoven.
Zoo stil mogelijk begaf hij zich naai
zijn knntoortjo en znt.t.e zich op een stoel
neder, in de laatste acht en veertig uren
had lig bijna niet de minste rust geno-
ton.
Nauwelijks was hij ontwaakt of Constan
ce kwam hij hem,
-Ik wist niet dat je al terug waait",
zei zij verwonderd.
«Ik ben van nacht zoo stil mogelijk
binnengekomen."
«En hoe is je reis afgeloopen?"
«Uitstekend."
«Alles is dus naar wensch gegaan
«Volgens verlangen."
«Nu veronderstel ikj toch, dat je ons
zult vertellen, wat je daar ginds zijt gaan
doen V'
-Daar hoef je niet aan te twijfelen.
Maar a propos, wij krijgen vandaag
den heer Bastin te dineeren."
J
«Vandaag
«Waarom zet je zoo'n vreemd gezicht
op 'f
Moeten wij dan niet eens praten ovei
zaken, en den datum van liet huwelijk
bepalen
Komt Achille ook mede V'
'Natuurlijk, want hij is toch de hoofd
persoon.
Toen ik eergisteren naar den trein ging
ontmoette ik zijn vader. Wij hebben een
paar woorden gewisseld hij beeft :nij de
verklaring van zijn zoon medegedeeld, en
benevens do zijne, daar hij volkomen zijn
toestemming geeft.
Ik heb liern dan ook heden uitgenoodigd
om te komen dineeren en ik heb hem
natuurlijk verzocht zijn zoon mede te
brengen."
Mejuffrouw Savinet ging aanstonds Ma-
doleine het nieuws modedeelen en moeder
en dochter zeiten zich oogenblikkelijk aan
het weik om de toebei eidselen to maken
voor het feestmaal.
Slechts eenigp uren restten haar om hot
noodige in gereedheid te brengen midde
lerwijl begaf zich Martial nan zijn gewone
bezigheden.
Nauwelyks had het dorpsklokje den
Angelus geklept of de heer Bastin en zijn
zoon kwamen op den molen.
Alles was in orde om hen te ontvangen,
Madeleine had den tijd nog gevonden haar
toilet wat te arrangeeren en verhoogde nog
meer haar aanvalligheid toen de oude
heer Bastin haar zag, kon hy dan ook
zo ui te /.eirgen
«lot er allerliefst
niet nalaten tot zy.i
«waarlijk, uw tm-i-je
ui'
M ir ial Sivinel ging zijn gisten lege
moet en oitvii.g hen niet de tnees'e
voorkomendheid en "iiJnhbelzinniglieid.
-Mejuffrouw Saviovt, Madeleine, zei de
heer Bastin -Martial he. ft mij uitgenoo
digd lieden hij u to komen dineeren en ik
heb aanstonds deze uitnoodiging, die zee'
vereerend voor mij was, aangenomen, op
do eerste plaats zal mij dit het genoegen
verschaffen een aangenaam uurtje door te
brengen, ten tweede zal iiot mij in de
gelegenheid stellen van meer nabij kennis
te maken met het lieve meisje dat Achille
mij tot dochter wil geven,"
Een zachte blos van genoegen kleurde
Madeleine's wangen bij het hooren dezer
woorden.
«Uw bezoek is ons uiterst aangenaam,-'
gaf de moeder der bruid ten antwoord
-daar het ons de gelegenheid aanbiedt,
een beslist antwoord te geven op het
verzoek, dat Achille dezer dagen uit uw
naam ons kwam doenals onze kinderen
zich geroepen gevoelen zich met elkander
door den band des huwelijks te veiecnigen
dan is hot toch passend dat wij elkander
daaromtrent eens onderhouden en ver
staan."
-Maar nu aan tafel1', riep do molenaar
in goeden luim uit, «aan 't dessert zullen
wij wel eens praten, ik heb verbazende»
honger."
De vyf personen waaruit het gezelschap
bestond, zetten zich aan tafel en i!e maal-
•yd begon.
Het onderling gesprek was zeer levendig,
de molenaar sprak over zyn mol n en de
heei Bas'in had liet zeer diuk over zijn
handelszaken zooals gewoonlijk het geval
was, ais dat onderweg ter sprake kwam.
Dj heer Oast:n eu Martial Savinet die
inmiddels da beste vrienden waien go-
worden, begaven zich na het middagmaal
naar den tuin.
De koopman, eindelijvan zijn han
delszaken afstappende, bracht het gesprek
op de groote vraag die heide families thans
bezig hield.
•Zog nu eens, wanneer zouden wij nu
onze kinderen in het huwelyk latfen tre
den?" vroeg hij.
»My dunkt," zei de molenaar «hoe
eerder hoe beier het was het beste deze
maand nog, als u er geen bezwaar tegen
hebt
-Ik voor mij heb er niets tegen. Maar
er moet natuurlijk eerst een coratract
gemaakt worden," ?ei mijnheer Bastin,
met een air alsof hij wilde zeggen hoor
eens molenaartje, ik hob er belang hij,
dus spijkers met koppen.
Martial Savinet begreep den koopman
zeer goed en antwoordde
"Ja, ja, daar sta ik ook op en men
weet niet wio hot eerste sterft en Jan
vind ik 't maar liet best dat het zaakje
geiegeld zy,"
Slot volgt.