ar
Weekblad voor flIBAY
en omstreken.
Vooruitgang.
Let wel
GRATIS.
Het huwelijk
zaterdag 17 september 1904. vijf en twintigste jaargang.
No. :w.
Uitgever W A. Van den Munckhof, Ven ray.
Onderhoudsbemesting.
van een Bloodaard.
PEEL
Abonnementsprijs per kwartaal,
voor Vsnrat 50 0.
franco per poet 65 c.
raar bat buitenland by vooruitbetaling 85 c.
afwnderlyke nummars 6 c.
MAAS
Prijs der Advertentiön:
van 1 4 regels
elke regel racer
letters en vignetten naar plaatsruimte.
Advertentlën, 3raaal geplaatst worden 2roaal berekend
W c.
5 c.
Zij, die zioh voor 1 October
op „Peel en Maas" abonneeren,
ontvangen de nog deze maand
verschijnende nummers
Knndeo onze voorouders eens herrij
zen uit 't grat, wat zouden ze verbaasd
staan ovgr onzen hedendaagschen
vooruitgang.
In baast alle vakken. Machines en
toepassingen der nieuwste uitvindingen
op allerhande gebied.
Schijnt het geen werk van duivels
kunstenaars, dat op eenen afstand
zondbr eenige bemiddeling van lus-
schenstof, alleen gedragen door de
wonderbare golven der eleetriciteit ons
de telegrammen bereiken
Neem de wetenschap in al haar
breede vertakkingen, maar overal den
mensch haast te hulp komend.
Hoe ver gaan de dokters in hun
kennen en kunnen
Hoe bespiedt het duizendvoudig
vergrootglas van den microscoop de
allerkleinste vijanden van menschen
en dieren
En dan wijst de uitspraak dei ge
leerden de middelen van voorbehoeding
aan o( tot genezing.
De handel rtiet minder geniet van
den vooruitgang, de industrie in gelijke
mate, zij bereiken het onmogelijke,
werken met reuzenkrachten, zijn ten
volle haast meester over de stof.
Of om te blijven bij hetgeen voor
velen onzer levenskwestie is, de vee
teelt, dc tuin en landbouw, de
zuivelbereiding, ja alles haast waarmee
de boer zijn brood moet verdienen,
deelea evenzeer in de zegeningen van
den vooruitgang.
Men leert de tekortkomingen aan
vullen. Wil de akker niet geven, wat
bij geven kan, de wetenschap treedt
op en doet uitspraak, dat deze of die
noodzakelijke stof er ontbreekt.
Dan komt het proefondervindinglijk
bewijs, hetwelk meestal het gevelde
oordeel rechtvaardigt.
üaat de zuivelbereiding niet naar
wensch voor die hooron wil spreekt
de duidelijke raadgevende stem en de
beterschap treedt onmiddelijk in, nadat
aan de vermaning is gevolg gegeven.
Van den eenen kant staat men ver
wonderd cn vraagt men zich ai hoe
vroegere geslachten zich hebben moeten
behelpen, hoe ze in staat waren het
noodige te doen en te produceeren.
Van den anderen kant gelooft men
gekomen te zijn aan de grenzen van
bet mogelijke, om dan telkens in deze
opvatting weer beschaamd te worden,
als nieuwe uitvindingen de oude over
treffen.
Vooruitgang is niet meer het sim
pele woord, ueen 't is daad, de
praktijk, bet leven in zijn volheid.!
Zonder deelnemen aan dien vooruit
gang. is er aan de tafel des levens
geen plaats te veroveren, zonder mee
gaan met zijn tijd, verzinkt mer. niet
tien of twintig jaren, maar een halve
eeaw soms terug in de onbeholpenheid
van 't verleden.
Zoo brengt hot heerlijke genie, het
onuitputtelijke vernuft, de groote
denkkracht van den mensch steeds
rijkere vruchten voort cn huldigt ook
zoodoende de koning der schepping in
zijne werken den Schepper zelf.
Als (en minste de geloovige Chris
tengeest gezond blijft, en zelf zich
niet laat aansteken door de veirader-
lijke en doodende baecillen van den
geest des ongeloofs, die ook heden
meer dan ooit rondwaart over de aarde.
De mensch die zooveel kan, zooveel
weet. zooveel doet, overschat zich zelf
wel eens en denkt dan heer en mees
ter te zijn,' ook over datgene, wat
hem niet toekomt te beheerschen.
Hij weet dat de machines, die hij
uitdenkt, werken en draaien naar
vaste wetten hij vergeet dat het
groote werk der schepping ook van
hem eischt dat hij blijve opzijn plaats
en werke zooals hij werken moet.
Hij bewondert met de hulpmiddelen
der wetenschap de mysteries der na
tuur hij laat te dikwijls na te be
wonderen de heerlijkheid van zijn
geest, van zijn ziel, wanneer deze
blijft beoefenen hot kindschap Gods
En, het is duidelijk, als de voor
uitgang ons rukt uit het groote ver
hand, waarin *»-«j otac.i Jw, ac.4«v/^-
ping, als hij ons verbiedt of terug
houdt van blijvend ons oog gevestigd
te houden omhoog, dan tooit hij zich
met valschen naam dan is hij afwij
king, achteruitgang.
Daarvoor behoedde zich elk verstan
dig Christen
M. C
die hem den rug doet huigen.
Maar de stichter z jf, van onzen H.
Godsdienst de Zoon Gods, God zelf,
die in zijne onmetelijke liefde lange
jaren het voorbeeld gegeven heeft van
den arbeid, dien Hij opdezenijze
geadeld en als het ware geheiligd
heeft.
Werkman, wie gij ook wezen moogt,
aanschouw uwen Meesier, die dertig
jaren lang werkzaam was in het huis
van een handwerksman en spottend
de zoon van den timmerman genoemd
werd.
Dan zult gij begrijpen, dat niet het
werk verlaagt, maar dat de arbeid
den mensch in de oogen van God moet
verheffen.
Dat zij die arbeiden, zegt de groote
Bossuet zich troosten en zich verheu
gen, want Christus behoort tot hun
korps. Dat zij God loven cn zal Hij
het werk zogenen van hen, die hier
zijn voorbeeld navolgen.
En waar koos de aanbiddelijke
Werkman de eerste verkondigers zij
ner leerOnder de machtigen dol
aarde f Neen, uit de rijen der eenvou
digste werklieden, gelijk in bovenge
noemde lezing oe!; in een heldor
betoog he' j'ulit'V; .1
ÏU.
Een treilend voorbuold, waarop men
in oogenblikken van moedeloosheid
niet vruchteloos het oog zal werpen.
ik stilzwijgend aanneem, dat men overtuigd
zij van de noodzakelijkheid van de aanwe
zigheid dei' Kali in den bodem, van de
gewichtige rol dozer stof bij de bemesting
Veronderstel dan, dat mon op een gegeven
oogen blik een ruime Kalibemesting geeft
(wat bij schrale gronden noodig is) en dat
men raeent, daarmede een tal van jaren to
JLwuien volstaan.
De Kali, die de eersto plan'en niot gebrui
ken. zul. laat ons aannemen, geheel in den
grond worden vastgelegd. Zij geraakt dan
rrk-t verloren, dat is zoo, maar hot. is nok
waar, dat er zich in den grond zeer moei
lijk oplosbare verbindingen zullen vormen,
die slechts bij zeer kleine hoeveelheden door
de elkander opvolgende oogsten kunnen
gebruikt worden, waarvan sommige gewas
sen zich de Kali misschien iu 't geheel niet
kunnen ten nutte maken.
Hiermede heb ik aangetoond, dat er nog
iets anders gedaan moet worden, dan nu en
dan een groote hooveelheid Kaïniet ofandc
Kalizout geven.
Men moet namelijk daarenboven elk jaar
een geringe hoeveelheid (mderhottdshemextiiy/
geven. Deze geringe hoeveelheid Kali
Phosphorzuut- kan dan telken jare de
planten tot oogenblikkelijk nut zijn.
Men bemest dan den jnarlijkschen oogst
en men houdt den grond vruchtbaar.
doch met den rang van majoor gepensio
neerd, plaatste mij op eene voorname school,
waar ik mijne opvoeding voltooide. \a het
vei Inter, der inrichting bleef ik nog twee
jaar thuis. Ik leefde alleen met mijn vader,
wionat eenigst kind ik ben. Gaarne belaste
ik mij met de huishouding, veel liever dan
op het kantoor te zitten. Maar mijn vader
bezit niets dan zijn pensioen, hetgeen natuur
lijk mol zjjn dood eindigt. Ik ben dus zondor
fortuin, en om na den dood mijn vaders,
wion ik boop dat God nog een lang en
gelukkig leven mag schenken, uiel .broodeloos
te zijn. heb toevlucht tot mijne tegenwoordige
betrekking genomen.
Maar deze broodwinning zult gij zonder
twijfel toch den een of anderen da-» moéten
vaarwel zeggen, bijvoorbeeld wanneer gij
't eens waagt in het huwelijksbootje te
stappen, seinde KJmond.
Ik geloof niet. dat daar kans op is.
De arbeid is een straf, waaraan
zich niemand onttrekken kan.
Is echter de arbeid eene straf, waar
aan iedereen zich heeft te onderwer
pen, goedschiks of kwaadschiks, men
mag daarbij toch niet over het hoofd
zien, dat deze eene straf is, door liet
voorbeeld van den Zaligmaker zelf
geadeld en geheiligd.
Onlangs nog hoorden *'ij met heel
wat omhaal van woorden gewag ge
maakt van een oud gebruik in China,
waar de keizer, omringd door de
prinsen en grootwaardigheidbekleeders
van zijn hof en eene tallooze menigte
volks op een vastgestelden dag den
ploegstaart grijpt en met zijne vorste
lijke» hand eene vore ploegt op een
voor die gelegenheid uitgekozen stuk
land om zoo eene bijzondere liefde
voor den arbeid aan de menigte in
te boezemen.
Zeer schoon
Wij zullen het niet ontveinzen, en
willen gaarne met zoovele bewonde
raars hulde brengen aan deze daad,
die zeker eene schoone beteekenis
heeft en van eene niet alledaagsche
waarde raag beschouwd wonden.
Maar de Christen werkman dan
Heeft die een nog niet veel schooner
voorbeeld voor oogen
'l Is geen vorst dezer aarde, die
hem als een toonbeeld wordt voor
gesteld, geen keizer, die eer.s per jaar,
in al den luister zijner keizerlijke ma
jesteit even den ploegstaart aanraakt,
Bijna alle lamlbouwors gebruiken met
grootere voorliefde de eene of andere slik-
stofhoudende meststof dan eenige andere
dan b. v, kali- of plmspliorzuur houdende.
En de oorzaak daarvan is gemakkelijk op le
sporen. Met stikstof toch bemest men iu de
eerste plaats de te veld staande planten of
die, welke spoedig op den akker zullen ko
men. De gevolgen van zulk een bemesting
zijn dan ook aanstonds en duidelijk zicht
baar.
De planten groeien snel en welig. Anders
ie het met een kali en phosphorzuurbemes-
ting. De werking hiervan bemerkt men niet
zoo snel en zij maakt dus minder indruk.
Het nut van zulk een bemesting wordt dan
ook vaak slechts ten deele beseft. Dit kan
ander9, als men de bemesting met kali en
phosphorzuur anders en beter regelde. Wat
toch is het geval Door ervaring weet men
dat een jaarlyksche bemesting met stikstof
de opbrengst van het land doet stijgen,
dat zonder stikstof de oogst zeer gering
zou zijn. En ook dc verklaring van liet
feit kan men gemakkelijk begrijpen, als
men nagaat, dal dc stikstofverbindingen
betrekkelijk koit in den grond blijven, dat
zij, indien ze niet door de planten worden
opgenomen, naar den ondergrond zakken
of hun stikstof nfgeven aan de lucht.
Van kali en phosphorzuurvei bindingen
beeft men echter geleerd, dat zij in den
grond blyven, dat zij door den bodem
worden vastgehouden t<M zij door de planten
worden opgenomen.
Men geeft daarom nu en dan eens een
voorraad kalizouten en thomasslakkenmeel
(superphosphaat) om dan liet land of liever
de elkander opvolgende oogsten daarop te
laten teren. Ik acht een dergelijke handel
wijze verkeerd. Vooreerst bedenke men, dat
juist die gronden, welke de grootste be
hoefte aan kali bobben, onze zandgronden
b. v. ook een veel geringe neiging hebben,
om die verbindingen vast te houden een
veel geringer absouptievermogen hebben dan
kleigronden).
Om die reden alleen zou het reeds meer
aanbeveling verdienen, de zandgronden
geregeld elk jaar met geringe hoeveelheden
Kaïniet te bemesten, dan men dan slechts
een grootere bemesting te geven.
Maar er is ook voor de andere gronden
een geldige reden, om daar dezelfde methode
toe te passen, Vooraf wil ik zeggen, dat
Op het telegraafkantoor te K. ws
ongeveer 42 jaren geleden een beambte, eerste
klas, aangesteld, die eiken dag zijne be
noeming als directeur van het een of andere
telegraaf kan toer kon verwachten. Hij dacht
ernstig aan in den echt te treden, doch
geen enkele dame durfde hij dit verlangen
blootleggen.
Edmoud Chkroy zoo heette hij was
bloode, zeer bloode, de grootste bloodaard,
de angstvalligste van alle menschen.
Zijne ouders, eerlijke en b'ritve landlieden
die in de omstreken van R. woonden,
verlangdon even vurig, dat hun zoon een
eigen huishoudentje mocht oprichten, want
hij was al bijna dertig jaar, en had wel
den leeftijd bereikt om zich eene levensge
zellin to kiezen. Zy droomden reeds, hoewol,
zij in de deftige kringen der stad R.
geheel onbekend waren dat hun zoon, hun
Edmond, voor wien niets fe goed, niemand
te rijk kon zijn, zijne keuze zou weten te
maken onder de deftigste en rijkste jonge
dames.
Edmond echter had in zijn linkschheid nog
nooit ile geringste poging aangewend om
toegang in de salons der aanzienlijken te
verkrijgen.
geen man, dat wéét gij
rop zij
Maar gij /ijt
>o Inng zijl op
Zijt
want geen geld,
evengoed als ik.
Helaas
Hij had haar naam gevraagd,
antwoordde
Mario Valdier.
Eii uw ouderdom i
Foei, mijnheer, hoe durft gij zoo iets
aan een dame vragen
O, ydele vrouw
zeker wel 40 jaar, daar ge
mijue vraag te antwoorden
-- lk ben zes en twintig jaar oui
ge nu tevreden
Waarlijk. V weet toch zeker wel, dit
kan nagaan.
Ik zeg u voor eens en altijd, mijnheer
dat het niot in mijn karakter ligt iemand
le bedriegen.
Verschooning, mejuffrouw, maar mag
ik u nog eens iels vragen Is u groot of
klein i
Groot.
Blond of bruin
Blond
Blauwe oogen
Ja.
Groote of kleine handen?
Maar, mljoheer, nu is "t genoeg iü
begrijp niet, hoo 't in een menschelijk. brain
kan opkomen een dame dergelijke vragen
te stellen. Als ik nu eens begon met u uit
te hooren, wat zoudt u wel zeggen
Dat ik geheel tot uwe beschikking
ben, juffrouw
Edmond begon hoe langer hoe meer
behagen te vinden in deze gesprekken, zoo
dat hij ongemerkt verliefd op de jonge
dame werd. Doch eerst wilde hij zekerheid
hebben, of zij hem Diet iets >p den mouw
gespeld had.
Ja waarlijk, docht hij, ik ga. Ei
als zij waarlijk zoo lief cn zoo vroolyk is.
waarom zou ik dan niet n i n- hare hand
t Is een braaf meisje, dat reeds
In dezen loef'nud bec-nd zieb onze
toekomstige directeur, toen l.ij op een j dingen, 't Is een braaf moisj-t,
Decembermorgen bemcikie, d it zijn collega bewijzen heeft gegeven vnn moed en beleid
le Paiijs aan het eir.de van den draad, die een "oed hut,
belast was hem de telegrammen voor R.
over te brengenverplaatst was.
In stede van een beambte, was bet eene
beambte, die met hem correspondeerde,
en nog wel eene dio ongehuwd was
Hij vernam dit op zeer eenvoudige wijze.
Telkens seinde bij
Ja, Mevrouw Goed, Mèvrouw I Zooals
u wilt, Mevrouw, waarop zij hem alleen
antwoordde
Niot Mevrouw, maar Juffrouw."
In eenige weken won hij het goheele
vertrouwen van zijne collega, en vernam
alle bijzonderheden over hare vooruitzichten,
hare voornemens, wenschen on plannen.
Zij verlangde den actieven dienst te verlaten
om bij de spaarbank geplaatst te worden.
Reeds achttien maanden verzoek ik
te vergeefs om deze verandering, maar er
zijn honderden aanvragen.
Ja, het schynt dat alle heeren en
dames naar die betrekkingen solliciteer©»!.
Geheel in stiyd met de reglementen, die
ten strengste de particuliere gesprekken
verbieden, vertelden zij elkaar alle geheimen
huns levens.
lk verloor mijn moeder toen ik nog
een kind was, zei Je zij hem. en inijn vader,
destyds kapitein van een linie-regiment,
oed hut, met veel vorstand begnafj,
waarschijnlijk v.m deftige funilie; zij
beschikt over geen bijzondere miJ-lelon, doch
heeft ook geen groote behoeften zij bemint
het huiselijk leven, wenscht gaarne in de
huishouding te werken, zoo zullen wij ook
geen meid noodig hebben. Het zou misschien
nog zoo slecht niet zijiï baar te huwen.
En zonder juffrouw Valdier te waarschuwen
verzocht hij den waarnemenden inspecteur
om twee dagen verlof, en vertrok dan naar
Parijs.
Terwijl het stoomros hem mol verblindende
i snelheid naar de plants zijner beslemming
voerde, stelde hij zijn programma va.»t, en
bepaalde reeds hoe hij zou aanleggen,
om haar te zien, zonder gezien te worden.
Hij kende haar adres, Universiteitstraat
198. wist welke hare diensturen warm. en
besloot daarom den volgendon morgen aan
de overzijde harer woning te gaan wandelen,
tot zij naar liet kantoor ging.
Dos morgeus stond hy reeds vroegtijdig
op zij»» post, en zag ongeveet lialfncht eene
jongo dame het hui.5 verlaten. Waarlijk, dat
was zij geiieel en al volgens haar eigcu
besclu ijving. Edmond volgde haar op den
voet. zonder een woord te spreken, ging
de dame voorhij om hoar eens goed te
kunnen zien. vertraagde zijn stap om haar