Wet en Recht-
GRATIS.
Plicht en Genoegen.
doem
SIBERIE.
zaterdag iu september djou
vijf en twintigste jaargang.
No. 37.
m
Uitgever W. A. Van den Muxckhof, Venray.
Let iveï
PEEL
Abonnementsprijs per kwartaal.
voor Venray 50 c.
franco per post 65 c.
voor het buitenland bij vooruitbetaling 85 c.
afzonderlijke nummers
6 c.
MAAS
Prijs der Advertentiën:
van 1 4 regels
elke regel meer
letters en vignetten naar plaatsruimte.
Advertentiën, 3raaal geplaatst worden 2maal berekend.
20 c.
Zij, die zich voor 1 October
op „Peel en Maas" abonneeren,
ontvangen de nog deze maand
verschijnende nummers
Wel wordt er veel leeds gedragen
in onze maatschappij, veel spijtig be
rouw en hopeloos verdriet gevoeld,
wel worden véle tranen geschreid,
omdat men de noodzakelijke verstand
houding niet wil erkennen van deze
twee looverwoorden.
Do wufte levensopvatting onzer da
gen kent zoo weinig en wil zoo wei
nig kennen het schijnbaar strenge
woord van plicht.
Dat klinkt haar te hard in de
ooren.
Maar het genoegen, dal is iets
anders.
Genieten zooveel wij kunnen, wij
allen, overal zoo noodig zelfs in
zwijmel roes vergeten dat dat er nog
plicht bestaat.
Maar louter vreugde, louter piei-
zier van den eenen dag op dén andere
dat is het ideaal.
En toch do aarde is nu eenmaal
een oord van ballingschap, loochene
men het, zoo hard men wil.
De aarde kent geen waar en zuiver
genoegen dan waar dit gepaard levens
gaat aan de vervulling der plichten,
die den een meer, den ander minder
zijn opgelegd.
Van den schoolknaap af, die spelen
wil zonder zijn taak te hebben vol
bracht, tot den volwassen man,
staande te midden van het ernstige
zorgenvolle leven.
De nederige van positie, de man
die opgeklommen is tot waardigheid.
De bemiddelde of degene, die met
veel zwaren arbeid zijn brood verdient.
Die alleen staat op de wereld, ol
die voor een gezin heeft te zorgen.
De man en de vrouw, de ouder of
het kind ieder heeft een plicht te
vervullen en zal slechte daarin zijn
genoegen vinden.
Iédere stap, dien gij zet in het le
ven, getuigt het u immers, dat enkel
en alleen degene die zijn heilige plichts
vervulling hooghoudt en daaraan zijn
genoegen laat ondei worpen zijn, de
ware gelukkige is.
Zie vooral hoe bij der. werkman
het doen van zijn plicht jegens en in
het familieleven een bron tan aller
zoetste vreugde is, voor allen die van
dien kring deel uitmaken.
Waarvoor werkt hij tenzij voor
vrouw on kinderen? Van Maandag tot
Zaterdag drukt hem de dikwijls zware
arbeid, waarmee hij dikwijls een niet
al te groot loon heelt te verdienen.
Met dat geld moet woning er, klee
ding en voeding betaald worden zijner
kleine maatschappij, waar een liefde
volle vrouw met hem de zachte heer
schappij deelt, en gewillige kinderen
de toegewijde onderdanen zijn.
En "t is een waarlijk gelukkig oo-
genblik, als hij tehuis gekomen, hei
verdiende, de vruchten van zijn zweet
weet neer te leggen en dankbaarheid
leest in den blik van zijn vrouw. Dan
niet alleen, neen geheel de week door I het niet reeds déden, heeft iemand
is 't hem een opbeurende troost dat'den moed tot -de ontbinding een voor
hij werkt voor zijn dierbaren.
Doch anderen sleept een verleidende
zucht naar valscli genoegen mee ze
behouden een veel te groot deol voor
zich zelf alleen, meener.de op andere
plaatsen dan in den schoot des huis-
gezins eenig genoegen te kunnen sma
ken.
Maar vraag het hun op oor 011 ge
weten, of in het binnenste van hun
gemoed niet een stille, verwijtende
slem zich laat hooren vraag het, of
ze wel het ware genoegen vinden waar
zij het zoeken.
Natuurlijk men zal opwerpen, dat
de toestanden van den werkman in
het algemeen verre van rooskleurig
zijn.
En wie eerlijk is, moet dat. volmon
dig toegeven.
Doch dan nog staat men voor de
nuchtere vraagof van hot weinige,
zij het zelfs te weinige loon een goed
deel voor iets anders besteed mag
worden, dan waarvoor de beschikking
van boven en onze eigen volkomen
vrije wil ons verplichten te zorgen.
Plicht en genoegen. Mocht men
die woorden toch beter begrijpen,
mocht men meer zich er op toe leg
gen, hun gezonde verstandhouding in
practijk te brengen, er zou voor een
belangrijk deel, ook zonder loonsver-
hooging of verkorting van arbeidsduur
in de maatschappelijke nooden gene
zing zijn aangebracht.
den aard op de wereldmarkt fe bren- sen wist bij toch dat het steods de wet
bloei van hot land 011 dat hg er zich met
stel te doen, wat met verholen gretig
heid dankbaar word. aangenomen.
't Is op nieuw klatergoud geweest,
waarmede wel een kind kan blij
gemaakt worden, maar dat de echte
kenner als waardeloos reeds lang ter
zijde werpt.
Omdat de groote woorden niet ge
rugsteund werden door krachtige da
den.
Waren voor do vele praters in de
plaats, weinige wei kers geweest, de
zaak zou een kleinen maar vasten
grondslag hebben gekregen.
Waarop hechte geitouwen met dikke
muren hoog in de lucht konden op
getrokken worden, die de eeuwen
trotseerden.
Zooals men nu nog huizen ziet uit
vroegere jaarhonderden, die nog lang
den lijdtand kunnen trotseeren.
Maar 't was eou revolutie-bouw,
éénsteens muren, slechte kalk 't was
een kaartenhuis, bij eersl-opkomende
stormen ter neder geworpen.
lieden meer dan ooit bestaat er
behoefte aan werkelijke mannen van
de daad.
Die achter stilzwijg: vllieid misschien,
toch diepdenkeii vor'i/ergeii, maar de
kracht ook bezitten te doen, wat zo
zich voorstellen.
Die bij de eerste moeilijkheid niet
gen.
Tusschen den l'ral eit 't Baikelmeer
strekt zich een uitgestrekte zone uit
voor landbouw, bestemd om de koren
schuur dor aarde le worden en een
winstgevend veld voor veeteelt.
De woudrijkdom van Siberië is on
noemelijk groot.
In de noordelijke wouden vindt men
naaldhout, sparren, edeldennen, ce
derhout, terwijl langs de moerassen
wilgen groeien en aan de randen dor
wouden berken weelderig opschieten.
Vooral moeten wij de aandacht
vestigen op den groot en rijkdom aan
mineralen in Zuid-Siberië.
Hier rusten onnoemlijkehoeveelheden
kostbare mineralen in den schoot der
aarde, wachtende op de hand van den
mijnwerker. Men vindt hier goud,
zilver, koper en ijzer verder kwik
zilver en tin, steenkolen, bruinkolen,
graphiet, zwavel, napiita en keuken
zout. Bovendien is Siberië rijk aan
edelgesteenten, goud- en zilvervelden.
Siberië is dus rijk aan grondstoffen
voor allerlei bedrijven. Doch de
nijverheid kan zich hier slechts weinig
ol niet ontwikkelen. Wanneer ergeuoeg
arbeidskracht en voldoend kapitaal
zniieti éestami, -"^Womleér do' Ver
keersmiddelen het gansche land zullen
doorkruisen en verbinden, dan mogen
wij terecht Siberië noemen i liet
liet hoofd verliezen of den moed1 Amerika der toekomst, het land waar
Voornemens en beloften, wufte
woorden verschillen zooveel van uit
voeren en volbrengen, van krachtige
daden.
Een man van de daad wordt iemand
zoo spoedig geheeten.
Maar zie rond, zoek iu den wijden
kring uwer kennissen en vrienden en
tel ze, die mannen van de daad, zoo
ge ze tellen kunt.
Het woord is gauw gesproken, het
kost weinigde daad vraagt arbeid
en moeite en zelfopoffering.
Het schijnt wel alsof onze tijd van
veel woorden, gesproken, gedrukt,
gelezen, bijzonder arm is aan daden.
Niet alleen in bet persoonlijke, ook
in liet. geen onze dagen kenmerkl, het
vereenigingsleven.
Hoevele vereenigingen opgericht
voor nut of genoegen, die spoedig weer
in hel niet verdwijnen, juist en alleen
om deze oorzaak.
Een gedachte wordt geopperd
schoon is zo in schijn, ze vindt weer
klank hij anderen.
Onmiddelijk in de eerste geestdrift
wordt de vereeniging geboren een
bestuur gekozen, een reglement ont
worpen, een doel nader bepaald.
Dat zal iets worden, dat zal oen
verandering geven, een verbetering,
waaraan lang, zooals het heet, behoefte
bestond.
Maar de roes gaat voorbij, de eene
dag na den andere brengt meer afkoe
ling der warmte, welke eerst ioovelen
bezielde.
Men begint te twijfelen, men bezoekt
minder de vergaderingen, men ver
flauwt meer en meer.
Eindelijk, zoo de omstandigheden
laten zinken, maar allen tegenspoed
bekampen met fiere kracht.
Die vast van karakter en stour
van wil vooruitgaan blijven op hut
pad, dat ze kennen als het goede,
eu dat ze zich kozendie offers
weten te brengen, groote offers, als
hun edel doel ze vraagt.
Hen deert geen laster en geen
kwaadspreken, geen tijdelijke nood,
hoe nijpend ook, geen oordeel der
menschen.
Omdat zij hun krachten putten uit
een gemoed dat gesterkt werd en
voed door den waren adel van oprecht
Christelijke beginselen.
Maar zóó zijn zo ook geheel en
onverdeeld, en de eigenschappen die
ze in bun bijzonder leven niet verloo
chenen, strekken tot vaste waarborg,
als ze zich geven aan het heil der
gemeenschap.
Met zulke mannen wordt de phalanx
gevormd van een machtig leger
zonder zulke blijven het huurlingen,
vluchtend bij 't verschijnen van den
vijand, onmiddellijk.
Dat mogen de oprichters van
vereenigingen in onze dagen bedenken,
dubbel en dwars.
de natuur wacht op den werkmau en
de werkkapitalen, om deze renteloos
liggende schalteu te ontginnen en ze
heerlijke opbrengsten te doen ople
veren.
Wanneet Rusland in eeu nieuw
tijdperk van vrede zal treden, zal hier
de hand aan 't werk geslagen worden.
De ontgingou zullen er machtig
toe bijdragen, om de geplunderde
staatskas wederom te vullen en de
bijzondere ondernemers kunnen hier
fortuin maken.
Waarschijnlijk bestaat er geen ge
deelte der aarde, waaromtrent de
heerschende voorstelling in korten tijd
zooveel veranderd is, als Siberië. Tot
voor weinige jaren stond Siberië be
kend in West Europa als een onvrucht
bare streek met ijzig klimaat, met
schier eeuwige sneeuw en ijsvelden.
Doch sedert liet verkeer verbeterd is,
heeft men kijkjes ervan dichter bij
kunnen doen op deze uitgestrekte
gewesten, die alleen wachten op oen
bedrijvige bevolking, om een overvloed
van voortbrengselen van verschillen-
nan kon onttrekken.
Hij kende ook den hardvochtigen kooper.
c Was een lage, lompè snoeshaan uit de
buurt, lentenier Jones genaamd.
Jones overhandigde Anderson de 5 pond.
sprong in liet zadel en reed weg.
Toen de lieer Anderson zijn geliefkoosd
ros te midden eener stofwolk zag verdwijnen,
keerde hij, zeer gedrukt, huiswaarts.
Geen twintig stappen had hij gedaan, of
daar schoot hem eene streelende gedachte te
binnen.
De wot kende wel voor 5 pond hot paard
aan Jones toe maar deze was met
zadel en breidel verdwenen, en daarvan
sprak de wet toch niet.
Anderson's gezicht klaarde merkelijk op
en met lichten tred begaf hij zich naar een
nabij wonend rechtsgeleerde, tevens rechter.
Daar verklaarde hij hot voorgevallene en
vroeg een aanhoudingsbevel teg*n Jones, die.
een roovor gelijk, op den openbaren weg,
een breidel eu een zadel ten zijnen nadeele
had gestolen.
Het geval was klaar on duidelijk, en de
rechter leverde het gevraagde bevel in
handen van een oflicior dor publieke veilig
heid.
Mr. Anderson ging naai* huis en wacht'
den afloop der zaak af.
L)e officier intus9chen, had ras Jones huis
bereikt eu vond dat waardig boerschap, te
uiiJden van vilenden, toen dezo zijn buiten
kansje besprak
^Ziet toch eens wat oen paard ik héb
dat den domuien katholiek voor 5 pond
afgedwongen."
Hij proestte het uit van 't lachen en
voegde erbij •'Zegt mij vrienden, kent gij
in ganscli den omtrek een paard zoo schoon,
zoo vol vuur als dit
-Neen zulk een prachtexemplaar bestaat
er niet tien uur in de ronde. Tienmaal
zoovoel op zjjn minst levert mij dat
dier op. Als men maar Jones heef, ziet ge,
en dan een katholieken baan met gouden
veeren ontmoet
Hij zag den politieman uit een zijweg
aankomen, en wenkte dezen, eens le komen
zien naar den prachtigen koop, en nu hoorde
deze man der wat, de eigen beschuldiging
van Jones aan.
Jones dacht, in dien tijd van haat tegen
het katholicisme, den protestantschcn amb
tenaar aangenaam te zijn met hem de partij
kenbaar te maken-, welke hij, aan de hand
der wet tegen een katholiek had getrokken.
-En dit voor 5 pond schaterde hij nog
maals" en 't schoonste van de zaak is, die
katholieke ezel heeft mij met breidel en
zadel laten wegrijden."
-Hoor, man der wet op die schoone, die
winstgevende wet drinken we een glas whisky.
En do gelukkige kooper schonk de glazen
vol.
Tot nu toe had de officier toegekeken en
toegeluisterd, tot by eindelijk zeide -Ja,
de wet mort worden ten uitvoer gph'gd, en
daarom zijt gy myn gevangene
Bij deze woorden voer iets, als een
electrisolie schok door Jonés leden, eu de
whiskyflesch. rinkelde in twintig stukken
over don vloer.
-Ik. nu gevangene Ik de hevigste
protestant uit den omtrek Wat heb ik
misdaan
-Lees dit stuk breidel en zadel zijn
ten nadeele van M. Anderson geroofd op den
openbaren weg en u zal mij toelaten in
herinnering te brengen, dat de wet zulks
strafe inet koord en strop."
-Maar de wet goef'r. mij toch liet paard
voor 5 pond
Zeker, dat doet d-* wet, maar zadel
en breidel.
Jones word gearresteerd.
Toen de vrienden van Jones do zaak zoo
zagen keeren, trokken ze er stillokens van
door.
Het paard als of het alles had gehoord,
begon te brieschen en te snuiven, Jones,
de grappige Jones wilde thans breidel en
zadol teruggeven met het paard ci nog bij
Doch de officier wist dat hy Hechts te
Hugo Anderson van Nasebij reod in stillen
draf de breedo baan op, die naar Stratfort
leidt.
Menig heerschap moest hem, die op zuIk
prachtig zwait ros was gezeten, wel benijden.
In werklijkheid schoon was de vmige
min, toen hij, snuivend van ongeduld, den
fleren nek krijgshaftig kromde en de lenige
pooten deed trappelen van diift, omdat bij
niet in dolle vaart vooruit mocht.stuiven.
Het was een heerlijke zomerdag en heer
Hugo hield zich met aangename gedachten
bezig, toen eensklaps eene stem bezijden den
weg hein uit de zoete mijmering deed ont
waken.
-Dat paard heeft eene waarde boven de
vijf pond sterling Mr. Anderson, zoo ri<-p
een man -en gij weet, dat, volgens de
wet, geen katholiek een paard mag hebben,
waarvan de waarde hoven dien prijs gaat.
Gij weet ook, dat de wet mij het recht
verleent uw paard voor 5 pond af tc
koopeu.
Hier is het geld i"b pond st.) en ik eisch
het paard."
Mr. Anderson keek den man zeer ontsteld
aan. Het was toen in den tijd der vervol-
gings wétten tegen de katholieken in
Engeland.
Er was, onder andere, eene wet die luidde
»Geen katholiek raag een paard bezitten
van boven de 5 pond waarde.
En, als gevolg van deze bepaling, mocht
men iederen katholiek dwingen zijn paard
voor dien prys af te staan.
Ofschoon Mr. Anderson geruimea tijd j gehoorzamen had aan de wet en Jones werd
dien maatregel niet meer had zien toepas-1 achter slot en grendel gezet.