W. van den Muncl hof-Sassen.
Oost li l m
ZATERDAG 29 OCTOBER 1898.
NEG ENTTEN DE J.f-A RGANG.
No TT.
voor Veniiay
franco per post
voor het buitenland bij vooruithetalin;
afzonderlijke nummers
Uitgever
Deze Courant verschijnt liederen Zaterdag.
van 14 regels 20 c.
elk® regel meer 5 c.
groote letters en vignetten naar plaatsruimte.
Adverir-miën. 3maal geplaatst, w .rden Smaal berekend.
dvertentien of Ingezonden
t Stukken gelieve men Vrij-
•dag vóór 2 uur 's middags
te bezorgen aan het Bureau van
n Peel en Maas" te Venray.
en de Miraculeuze Kapel.
IV.
In hot begin der lSilo eeuw kroeg
hol klooster .--BilliluliPtn" to Oostrum
eono «igeu kloosterkerk, die in 1721
voIiDom! was.
Zij lag aan do zuidzijde dot ge-
bmiwen, Hak aan de Molenboek.
Voor dien lijd hadden zij rechtens
gebruik gemaakt van de miraculeuze
aloude Matia-k;i|.e| te Oostrup.i, waar
van zij ook gedeeltelijk iiel besnol in
handen hielden.
Omstreeks dien tijd moet in hel
klooster eene verschrik kei ij ko ziekte
geheerschi hebben, zoodal in een uo«-k
tljrls zes zusters stierven.
Ook moet in de vorige eeuw eene
zuster overleden zijn aan den kanker,
welke in bei lichaam der arme kloos
terling''. zoo vrecsclijk gewoed had, dat
men het lijk in twee gedeelten moest
kisten.
Il' l bestaan des kloosters werd niet
enkel, bevestigd door landbouw, han
denarbeid, vooral spinnen, en geschen
ken, zooals-hol officieel verslag zegt,
maar ook de kostschool vormde een
niet geringe bron van inkomsten.
Reeds in de Hide eeuw worden er
kinderen «uitbeslaecK, niet enkel inde
feuilleton.
Geschiedkundig verhaal uit den
tijd der Frar.sche Revolutie.
12
Deze woning. dis overdag don borders Int
verblijfplaats diende, was vim n-enen ge
vlot-liter, en van huilen m> t leem besuokei);
er waren geen deinen of vemsieis aan en de
«dicrpe uoordcwii.d, dm dus (iiigahh.doid
n.mi- liiin.cn dioiig, niaakle liet verüli.,1' «lies
Tncli was ?jj ie dit "ogoiiUtk v:m versla-
g> nlicid a.ui dc auue vim I.telingen zeer
welkom.
Manlui raapte nu liet stroo, waarvan de
luit i'iiH|icch"oA: voiuzicil was. •-Ikandci-,
en indut Uil in «en bm-k uitgespreid was,
li-gdo II.-iiduk ei de bew usieloo/.e mevrouw
dn Mom ..p.
Alle aangewende pog'ngon om baar tot
bew ustzijn ie bmigeil w.-nen vriu-.liKdoos, en
liet zwaio en onregelmatige ademhalen, hare
gloeiende handen, en het koude zweet, da!
v in Imar voorhoofd droop, getuigden dat d>-
arme vr.-tiw aan Gene lievig», koorts ten
pi ooi w as.
ongeduld en ten einde raad wachtte
kost, maar levens in liet aanleeren van
nuttige handwerken en andere huishou
delijke bezigheden, waarhij men hot
onderw ijs in de moedertaal, schrijven,
rekenen en hot aanleeren dt-r Fransche
laai voegde,
Eeuige jaren na de stichting des
kloosters was hierin liet ééiiig pension-
naat in den lande van Ivessel
De kostschool bereikte echter haren
hoogsten bloei op het einde der vorige
èc'uw, toon in dezelve jonge dochters
uit de voornaamste familien der landen
van Kessul en Cu ijk werden opge
nomen.
nOoslrutn was het beste pensionaat
voor dames en jnlTrouwcn, «lat langs do
beele Maasstreek en ir. het land van
Kloef gevonden werd", zoo verklaarde
ton jare 18-11 oenc deftige oud-pension-
naire aan den toenmalige» kapelaan
van Roek (bij Maasuiohi), den WKei w.
heer J. Al. Loens, tlians pastoor te
Oirlo.
ïjU jaafStó [ir-'tisioituii'tf lft iit;l ivf.
te. Oostrum was nn-j. do wed. van «Ier
Voort, geboren te Groeniugoii. onder
Vierlingsbeek, den 21 December 1788,
overleden to Deugen den 24 December
1879.
(lelijk in meerdere kloosters, nam
ook liet klooster «llethleliein» vrome
personen van liet vrouwelijk, geslacht,
als voortdurende, \a6te kostgangeis of
d.schgcnoolon.
Grooicndeels waren het ouderlingen,
dio oen genisten ouden dag of verple
ging in zit kien vei langden, en die
liefdediensten veelal nut onbeloond
helen.
Tot woning was hun het buiton-
kw arlier nut daaraan verbonden
waschhuis (thans als boerderij nog
overig) aangewezen.
Slechts bij huogo uitzondering wer-
men nu de komst van Jozef af, doch deze
vei scheen o<»k nie.l, ofschoon liet iceJa lang
na middernacht w is.
Wut Hendrik en Martha in dien kuipen
winternacht, uiö slechts door het loeien van
den storm vit hel steunen der zieke onder
broken wcr.l, leden is onbcschrïjtelijk.
Bij Int aanbreken van den dag seiieen
zich eenige helerschap in den toestand *nn
Meviouw du Mont ie openbaren; /ij zag
Hendrik en Martha vingend aan, zucht met
angstige blikken na-ar hare kinden-n, en
toen Hendrik haar met den vinger aanwees,
hoe rustig zij naast elkander in een hoek
der hut itisllen, vertoonde zich een fl.uiwo
glimlach op haar gelaat, wnauiu zij Wejei
de ftngdtl sloot.
Tegen den middag kwam tot aller blijd
schap J-iZlif.
T'-n zceisle bevreesd dat zijne mees'cros
liet slccale nieuws omiaent haar geniaal zou
vei nemen, weiiato hij Juzer naar builen vu
Sprak:
Zij kan niet tegen een slag, dmn-mn
moeien wij de kwade lijdingen voor haar
vei borg"» houden.
Dm hegryp ik, sprak J. /.ef.
Maar verlet mij nu eens spoedig, hoe
het gegaan is mei mijn arni»n meester, viueg
Hendrik.
Treurig. Fprak Jozef somber, de sul
dalen hubneii hem gevangen en geboeid
naar Names ovei gei uehl.
licndiik knarste op de tanden iu niachte-
ioozc woede.
Jozef voi volgde:
Aan zijne voorspi-uak ben ik mijne
den mannelijke personen Lit1 verpleging
aangenomen.
Opheffing des Jrfö-*/ers.
In den zoogenaamden b^anschen tijd
kort na de groote revoluties sloeg ook
voor het klooster te Oosti i-jfi iiel laatste
uur van zijn bestaan.
Reeds ia Februari 17'.werd het
aannemen van nieuw cl in «.Tin door de
Fransclien 'tverboden, en een w einig
later vergunden zij eigene ichlig eiken
monnik of non de vrij! -id uil het
klooster ie kunnen treden, t beloofden
iu dit geval een vast janrguM.
Bovendien worden de floosters in
dien tijd door «Ie Franscb veroveraars
ten zeerste gekweld ihf&jr de. zware
schattingen, die zij moestej: betalen.
Eindelijk, den 9 Juni liiii verscheen
hei Consulair besluit, vv./mbij in het
I bisdom Aken (waartoe tijk hel oude
I land van Kessel bohooidi'1 do kloosters
(opgeheven wordeny'
- L.ei.r..,j£> «w
Oostrum begrepen.
Na tie opheffing bleef de toenmalige
rector Fvmaals en enkele religieuzen
nog «-enigen lijd een gedeelte der
gebouwen als pachters bewonen.
De overigen keerden meest naar bare
geboorteplaatsen terug, onder het genot
van oen jaarlijksch pensoen, ten laste
van hoi Fransche gouvernement.
De laatst levende Higiouso van
Oostrum was Zuster M ma Agm-s
Ai-ris, gebotcn te Asten, in de Meierij,
geprofest te Oosiruin den 9 Februari
1790; ze ovcilecd in hare geboorteplaats
in het geslicht van liefdadigheid don
31 Januari 1862. in den gezegenden
ouderdom van 97 jaren.
Haar ingelijst bidprenljd' Imefi langen
lijd als een aandenken m hul portaal
der Oustrumsclie kapel gehangen.
I)un 25 Juni 1806 werd het kloos
ter 'met do kloosterkerk van Oostrum
1c Aken in het openbaar verkocht.
Aankooper was de toenmalige hoer
van Blitterswijck, Bariliold Baron de
Cocq van Ilaeften, een protestant, die
de kerk en liet klooster deed afbreken,
zoodat alleen liet buitenkwartier of
wascldiuis overbleef.
Als eene bijzonderheid kan vermeld
worden, dat een zekere Vermeulen,
genaamd Keu to, als kind mede had
helpen werken aan den bouw der kerk
en op zijn stokouden (lag andermaal
zijne, diensten beschikbaar stelde om
hetzelfde gebouw te helpen afbreken.
Daar do kerk toen reeds. 85 jaren
voltooid was, moet deze. »weikuian"
bij hel b.mven nog piepjong of bij het
afbreken sieenmid geweest zijn; in
ieder geval zullen zijne diensten niet
bijzonder groot geweest zijn.
Het nog bruikbare gedeelte van don
afbraak werd naar Blilierswijck vor-
groote verbouwing van
,b"-m.i! I:E-d i/>, wojgb-nliii, de
het UaStCél,
vooral voor de Stallingen.
liet kloosterklok je werd naderhand
gehangen in de Froteslanlschc kurk
te Blitterswijck .en de vloertegels
werden gelegd in t-voe vertrekken
van hel veerhuis aldaar.
liet altaar kwam in de kapel te
Leunen, hel orgel in de parochiekerk
van Gi tibbenvorst terecht.
liet mobilair des kloosters, zoover
hot niet verkocht was, werd door de
zusters verdeeld of weggeschonken.
Zoo kreeg du Overloonsclm selial-
beurtler en lioomkwcckur Martin
Janssen van liet klooster eene schuone
huisklok, welke bij in den rosdoek
onder do kar naar Loon vervoerde.
I Deze klok is nog in bet gobinik der
familie, terwijl een scboon tafereel op
vrijheid verschuldigd; do cfll.-icr, die met zijn
wooid voor mijn leven buig was gebleven,
zucht mij in stilie up, en spomde mij aan,
uin spoedig te vluchten, waaraan ik natuur
lijk gevolg gaf.
.Maar waar bleed gij zoo lang? vroeg
Hendrik.
De weg. dien ik moest volgen, was
niet vmiig. want dcSoldaten wuien overal in
den "muck verspreid, ik inuesl mij derhalve
dikwijls verbergen.
Maai- wat zuilen w ij nu moeien aanvan
gen, want mijne meesioies is doudelijk ziek
en kan uns dus onmogelijk lo voet volgen,
zei Hendrik,
Jo/.ef peinsde een oogenblilt.
Ik zal tninaar bet gehuebl, begeven,
sprak bij, en proueeren om bi.) mijn vi.iend
l'ieier een wagen met pn. rd te krijgen; dan
kom ik u allen buien, Biuiion een uur bun
jk teiug.
De boevcnaar rertiok.
Inmiddels was Mevr. du Mont geheel
Ontwaakt.
Waar bevindt ik mij?! zeido zij geheel
verward.
Zij wieif zieii nadeakemJ over hot voor-
ho"id. f,
U ja, vervolgde /ij, nu herinner ik mij
alles. Mijn echtgenoot is gevangen genomen;
zij hebben hem daarna zeker vermuord, o God,
hoe kunt gij zulne afgi ijselijke misdaden
feJoos.il
l'w-echtgenoot leeft *neviouw, sprak
Hendrik, en hier zfjn u
De kinderen wier- hals der
moeder, die hen 1 onder
het storten van iieeto tranen aan het hart
di ukte.
Heli nog sieehls een weinig geduld,
sprak Martha, dan zal mijn man ons allen met
een wagen naar een plaats biengen, waar oi s
mets Zal pHtliivkeu en wij in veiligheid zijn.
Daal komt hij reeds aan.
Jozef njidi-rdft met zijn gespan en trad
een ogenblik latei- de hu:- binnen mot eenigi
vcrveiscliiiigen, die allen ton zecist
cl kom
Under het mrtigen hiervan berichtte hij,
dal nij nog ecnige soldaten in den om i-.-k had
ge'Óen, die echter den weg naar N-tules waren
Als gij allen nu wat verzadigd zijl, dan
zullen wij maat- dadelijk wegrijden. Ik heb
een g->od bed on eene fluiko hoeveelheid stiVio
op deti wagen geladCm, d..t znl mevrouw.ouii
weinig togen liet schokken behoeden.
Nadat mevrouw du Mont met de grootste
voorzichtigheid op do wagon geplaatst was,
zette het voertuig zich in bewoging.
Nu ruim ren kwartier ie zijn voortgegaan*
verliet inon den zijweg, en bereikten zij den
met hoornen be/.o -inden klinkerweg, die naar
het gehuclit voelde.
Reeds in do verte zagen zij het vergulde
kuiis op hot spits loren'jo blinken; en -.ih-n
waren vei Iteugd zoo dicht uct doel genaderd
tc zijn.
Op eens spitste J. zat zijne omen. eu loon
hij bleef ftilsiaan. booido hij in de verte een
gi raas.
Indien ik mij niet •bedrieg, zijn gimJs
soldaten, /.ei hij zacnt lol Humi.-ik. Ai-^ d.-
blauwen maar uiot zijn, want dan z-jn wij
t
bout, voorslellcndo hot vergaan dor
wereld of 's werelds ijdolheïd, nog in
liet bezit is van deri WuIEhi w. lieer
M. J. Janssen, kapelaan le Well.
Eon grondplan der kloostergebouwen
werd indertijd door Martin Goemans
arm den toenmalige» Yenraysclicn
kapelaan, dun Eerw. hour Sax gegeven,
welke tookening ochler schijnt verloren
le Hjn gegaan.
In eene weide nabij den grindweg
zijn nog sporen van de klöostervijvers
of weiers zichtbaar.
De overige goederen werden eerst
door de Domeinen verpacht en later
verkocht, waar l ij liet buitenk wat tier
en waschlmis niut de iioodigc grond
stukken voor eene boerderij in handen
kwamen van de familie Jenncskens,
wier erven, o. a. do echtelieden Ant.
Loonen en Elisabeth Jenncskens, zo
nog bewonen en beakkeron.
Op het terrein der kloosterkerk en
eigenlijk klooster waren twee aaneen
v vt-
opgericht, wollus gedurende de Iaarsio
halve eeuw in bezit waren der familie
(roemans.
Rovci'gemcUle Martin Goemans, ge
naamd Ivlomp, dio tevens kapelmeester
was en den zondagspenning voor liet
herstel dor kapel irotiw nu t ue schaal
ophaalde, had hij toslcnunlaiie be-
schikking zijn etl' onder zokure voor
waarden aan de Yenraysehe kelk
vermaakt.
Het kerkhcslutir liet hot geheel,
huizing, tuin «*n boomgaard, don 2 Oct.
1893 in v.-iling bi ongeil, waarbij liet
voor de som van 060 gulden werd
toegewezen aan liet Raadslid Art loon
Loonen, die bet bij zij no overige oude
klooster-bezittingen trok.
I)c laatste rector van bet klooster,
vei loren.
l-fgmlrik luisterde nu ook en onderscheidde
toen duidi-lïjk de lom. n van een krijgslied, dat
ofschoon ver al hein schrikwekkeml iu de
ooren klonk,
Geef mij de zweep Jozef, zeide hij, en
zich lot, Mui-rha en du kinden-n wendende,
verzocht b;j hen, zich /eer stil le houden, en
zich zoo veel mugelyk onder het stroo lo
verbergen.
Vervolgens bloei hy schijnbaar bedaard zijn
gesprek met Jozef dom zulten.
De Hemel sin ons bij! mompeide Jozef,
toen zij aim eene kromming van dun weg
gekomen waren en oöllè bende soidaleu voor
zich zagen.
Ken ongenbük Inter klonk Heii
Halt! Wam- komt gij vandaan Wat
hebt gij op die wagen geladen
Mijne ai me viouw, die dood ziek is,
antwoordde Hendrik, torwijl hij op militaire
wijze aansloeg.
Daar ziitoii zeker at istokratcn op dien
wagen, snauwde hem een sergeant, een oude
Silori baard toe; wij zullen die zieke vrouw
een een klein bezoek brengen, en als gij ons
bedrogen lu-ht, wordt gij dadelijk zonder
genade dnodgesclioton.
M ;vr. du Mont maukte erne kleine bewe-
gir.g onder het stroo; Hendrik sidderde over
zijn geheel lichaam.
la- beweging was echter gelukkig nog niet
opgemerkt.
Och sergeant, wees inch barmhartig! de
minste kou le kan mijn viouw douden, sprak
II ordt vervolgd.