m
W. van den Munckhof-Sassen.
Drankmisbruik
en Armoede.
DE DOCHTER
Abonnementsprijs per kwartaal.
voor Vknray 50 c.
franco per post 05 c.
voor het buitenland bij vooruitbetaling 85 c.
afzonderlijke nummers 6 c.
Uitgever:
Prijs der Advertentiën:
ran 14 regels 20 c.
elke regel meer 5
groote letters en vignetten naar plaatsruimte.
Advertcutiën, 3manl geplaatst, w jrden Smaal berekend.
Deze Courant verschijnt iederen Zaterdag.
NEGENTIENDE JAARGANG. No. 0.
Advertentien of Ingezonden
Stukken gelieve men Vrij
dag vóór 2 uur "s middags
te bezorgen aan het Bureau van
»Peel en Maas" te Venray.
Dat er uit misbruik van den sterken
drank zeer dikwijls armoede ontslaat,
kan niet worden betwijfeld.
Hij hoe menig arbeidersgezin
iiret'sclil tengevolge van dal betreu
renswaardige euvel dikwijls de diepste
ellende!
Hoe menig burger heeft er zijne
zaken door gaan verwaarloozen en
trouw en Kinderen in hel verderf ge-
Stort.
Hoe menige boer, die liever in de
kroeg zat, dan op zijne boerderij te
werken is er arm door geworden.
Toch zijn er menschen, en onlangs
was het nog wel een kamerlid, die
beweren, dat niet zoo zeer de drank
ile armoede veroorzaakt, maar dat
leeleer de armoede zelf eeno oorzaak
B van drankmisbruik.
Wij zullen ons geen moeite geven
<33 de bewering, dat drankmisbruik
co armoede zeer dikwijls te voor
thij n roept, nader te staven.
Waar in ieders omgeving de feiten
iio duidelijk spreken, is meerder bewijs
okerbodig.
Kan echter ook de armoede weer
\oijgekeerd de ooizaak zijn van drank
misbruik
(Wij aarzelen niet om deze beweging
Feuilleton.
VEROORDEELDE.
nooit
W. J. SM IET.
Des avonds was Willem reeds vroegtijdig
by Helena.
Leze verhaalde hem het gesprek, dal zij met
bellaar gehouden hod, alsmede dc poging, die
hö aangewend bad om haai'gunstig te stem
men voor liet huwelijks voorstel van den
bnnkiV.
Wilfbm pcinsdo een oogenblik en sprak
toen:
WyVulle» eerst uw vriend afwachten,
en diens oovJeel hooien; mochten wij soms
van gevoelen vei schillen, dan kunnen wij
beiden onze inlenen blootleggen, en op die
wijze tot een goot besluit komen. Vindt gy
dal goed. Helena
Voor treffelijk riep het meisje, gy zult
elkander wel verstaan:
Des te beter, hereto Willem.
Een oogenblik daarn&.werd aan de deur
geklopt.
Daar zal hij waarachjjmik a] zjjnj ver.
volgde de jongeling.
beslist to ontkennen, ten minsle nis
men aan liet woordje oorzaak dn bolec-
kenis lieclit, die er gewoonlijk aap
gegeven wordt.
Niemand kan door het gebrek tot
drankmisbruik gedwongen worden f
veeleer is het tegendeel waar, als do
duiten op zijn, houdt ook het drinken
op. En geldgebrek veroorzaakt zoo
doende matigheid, maar het omgekeer
de is geenszins het geval.
Maar al is de armoede niet de oor
zaak van het drinken, de aanleiding er
toe is zij zeer dikwijls.
Eu niet in dien zin alleen, dat voor
den echten drinkebroer alles aanleiding
is: armoede zoowel als overvloed;
geluk zoowel als o'ngeluk en verdriet;
maar ook in zoo verre, dat ook zij, cl je
anders volstrekt geen misbruik maak
ten van sterken drank, door de armoetje
er zeer gemakkelijk toe kunnen verleid
worden.
Dat enne leege maag en slechte
voeding den arbeider naar een prikkel
doet verlangen, - die hem honger on
flauwheid vergeten doet, is iels, wat
zeer dikwijls wordt beweerd.
Eti Inderdaad, wij golo'o.ven het, dat
dit wol eens het geval kan zijn.
Dubbel is het echter ie betreuren,
dat dan zoo dikwijls het zuur verdiende
gold, in plaats van voor het noodzake
lijke voedsel, voor duren jenever wordt
besteed.
Vorder ook wordt dikwijls beweerd,
dat vermoeidheid door overmatig werk
zeer stork naar een prikkel doet ver
langen.
En daar slechts het gebrek en de
verkeerde maatschappelijke toestanden
den arme tol overmatig werk noodza
ken, geeft ook weer hier de armoede
aanleiding tot drankmisbruik.
Meer echter dan door dit alles wordt
Helena ijlde met een vroolijk kloppend hart
den binnentredende te gemoet, in wien zij den
muziekmeester herkende.
Vol vreugde stelde zy heiu daarop aan haar
broeder voor,
Willem drukte de liaud van Ilolbciu en
sprak mot vuur:
Mynheer, moge deze handdruk u van do
genegenheid overtuigen, die ik voor u koes
terde, alvorens u ooit gezien te hebben, llob
dank voor al het goede aan myue zuster be
wezen. moge do hemel er u rijkelijk voor
beioonc».
Holbein was door de hartelijke wyze, w aar
op die toespraak tot hem gciicht werd, innig
aangedaan.
Hy sprak cenige woorden van dank en
wilde zijn edel gedrag minder op den voor
grond stellen.
Nauwelijks echter waren de eerste klanken
aan zijn inond onteiinpt, 4 of Willem trad vol
verbazing nader en sprak op verwonderdon
toon:
Maar mijnheer, ik ken
Holbein vatte hem echter eensklaps kramp
achtig bij den arm, legde den vinger op den
mond en fluisteide hem op bedekten loon in de
ooren:
Zwijg, of ik ben verloren
Gelukkig dat Helena op dat oogenblik juist
buiten de kamer geroepen was-, zij bad cr
denialve niets van bespeurd.
Toon zij weder verscheen stond Willem nog
als van dén donder getroffen sprakeloos voor
den hoor Holbein.
Wat staat gy daar onthutst, Willem
vroeg Helena lachende, heeft de heer Holbein
er tot drankmisbruik aanleiding gego-
ven door het ontbreken dikwijls van
een gelukkig huiselijk leven, niet alleen
bij vele arbeiders maar ook in vele
andere gezinnen,
Dat vooral brengt vele arbeiders tot
uithuizigheid en daardoor tot den
drankduivel.
Hoewel dus het drankmisbruik niet
door de armoede rechtstreeks veroor
zaakt wordt, kan hel ook niet worden
betwijfeld, dal door alles, wat strekken
kan om de armoede op le heffen en
vooral door alles, waardoor liet huise
lijk geluk van den arbeidenden siand
bevorderd wordt, indirect het drank?
misbruik wordt bestreden, y
Eu deze bestrijding moet bij hot
streven naar de godsdienstige, zedelijke
en stoffelijke verheffing van den werk
man steeds op den voorgrond tieden.
Hierdoor kan veel armoede voor
komen worden.
LEZING
van den Heer
J. C'. v. Wcydom Claterbos,
Zuiveleonsulent,
gehouden le VENR^Y, 14 Febr. 1898.
Men mag het eene gelukkige ge
dachte noemen van de ven enigingéii,
welke den heer Claterbos afvaardigden,
om in onze gemeente eene lezing over
zuivelbereiding le houden.
Toen genoemde heer dan ook zijne
welbestudeerde voordracht, op eenvou
dige duidelijke manier, vooreen talrijk
publiek hield, speet het mij, zoo wei
nig vrouwen tegenwoordig te zien.
Want toch juist zij zijn de personen,
dm liet meest aangewezen zijn dit
u reeds zooveel eerbeid voor zijn persoon
mgeboezeiuJ.
Willem stamelde eene verontschuldiging en
herstelde zich daarop spoedig weer.
Het overige van den avond werd nu verder
met liet verhaal der lotgevallen van Willem
dooi gebracht; een traan van innige kinder
liefde werd gewijd aan de nagedachtenis der
ontslapene moeder.
Toen men eiudelyk scheidde, werd bepaald
dat Willem den volgendeu dag den heer
Dellaar zou bezoeken, om diens inzichten
aangaande Helena te vernemen.
Vei der z«u dan alles met den heer Holbein
besproken worden.
XV.
Reeds acht dagen waren vcrloopen na de
aankomst van Willem, cn steeds had de heer
Dullaar te vergeefs op zyu bezoek gewacht.
Op al do verloogen, die Helena hierover in
het midden bracht, zeide Willem steeds dat
drukke bezigheden hem verhinderden aan zijne
belofte te voldoen.
Als hij zijne zaken met de verschillende
handelshuizen volbracht had, zou hy hel
bezoek brengen.
Helena onderwierp zich met geduld aan die
uitspraak, hoe moeielyk het haar ook viel,
doch het wekte hare verwondering op, dat hij
eene zaak zoo koel behandelde, die haar zoo
zeer aan het hart lag.
Ook do hoar Holbein versoheen niet meer
dagelijks op het bepaulde uur, en als hij
kwam, scheen hij zoo gejaagd, zoo ongeduldig,
dat Holonr. niet wist hoe ze het met hem had.
Zij vermoedde, en niet ten onrechte, dat er
belangrijk artikel nl. *de melk" te
verwerken, althans, in den tegenwoor-
digen tijd, te behandelen vóóraleer ze
lot iels anders verwerkt wordt.
Het is daarom dat ik den heer
Claterbos vorlof vroeg zijne voordracht
beknopt te mogen weergeven, waartoe
spreker mij volgaarne in staat stelde,
zelfs de hoofdpunten opgaf. Daarvoor
hier mijnen dank.
Wellicht kunnen dan de nict-toc-
hoorders zich nog een en ander ten
nutte maken, de toehoorders Jiet
gehoorde nog eens overlezen.
De heer C. begon zijne lezing met
eene beschrijving van »de melk". De
melk is eene vloeistof, die naast den
groot watergehalte verschillende an
dere hestaifdcieelen bevat boter vet,,
kaasstof; zouten, melksuiker en eiwit.
Deze vloeistof wordt geproduceerd door
een orgaan, hebbende veel van eene
groote vleezigc massa, genaamd "de
Uier".
Qp doorsnede gezien (spreker had
hiervan toedieningen, jammer ze niet
vergroot waren, zoodat elkeen ze zien
kon, rel.) bestaat deze vleezigo massa
feitelijk uil klierweefsel, dat de melk
produceert. Op doorsnede ziet men
boven den tepel een klein reservoir of
hoi te, die slechts eene geringe hoe
veelheid melk kan bevatten. Vandaar
dat het ook duidelijk is, dat de melk
welke iedere koer uitgemolken wordt,
daar niet reeds kan aanwezig zijn. liet
vermoeden lag dus voor de hand, dat
niet alleen de melk welke daar reeds
aanwezig was, telkens wordt uitgemol
ken, maar, dat onder het melken
nièjme melk gevormd wordt.
Vandaar dat er op gewezen werd,
steeds krachtig te melken. Vooral bij
eerstkalvende is een flink, krachtig
uitmelken aangewezen, wil men eene
iets zeer bijzonders met hnu beiden aan de
hand muest zijn.
Spoedig genoeg zouden er echter onthullin
gen volgen.
Hetgeen zij eerstdaags zou vernemen zou
eon heel ander keerpunt geven aan haat-
leven,
Op zekeren avond, toen Willem woei- bij
Helena was, trad toevallig de heer Bellaar
binnen.
ltij heette Willem hartelijk welkom cn
vroeg wanneer eindelijk eens het beloofJe
bezoek zou plaats hebben.
Willem verontschuldigde zich dut de tijd
hom steeds ontbioken had.
Wanneer u het echter goedvindt, dan
hen ik bereid, om direct bet bedoelde gesprek
te voeren.
Van harte gaarne, sprak Dolluar; heb
slechts de goedheid my te volgen; ik ben to
uwen dienst.
Willem volgde den beer Dellaar naar zijn
vertrek, en toen zij behoorlijk gezeten waren,
begon Dellaar zonder omwegen aan Willem
alles te verhalen betrekkelijk hel huwelijks
aanzoek van den bankier.
Hij verzocht hem daarop al zijn invloed aan
te wenden, om de toestemming van Helena te
verkrijgen.
liet aanbod van den bankier is voor Helena
zeer verecrend, zeide Willem; bovendien
vermeen ik dat zij den jongeling ook niet
ongenegen is; daar zij echter volstandig blijft
weigeren, vermeen ik dat er iets uil dors tus-
schèn zit.
Dellaar schrikte.
Wat bedoelt gij? vroeg hij.
honge melkproductie verkrijgen. Van
daar dan ook, dat het zoo verkeerd is,
dergelijke eerstbarenden toe te verlrou-
men aan zwakke handen.
Door een stevig hantecren van den
uier wordt de bloodstoevoer verhoogd,
de afscheidende klier meer geprikkeld
en zoodoende de meerdere productie
verkregen, terwijl bovendie.i in den
regel, door een stevigen melker meer
volkomen leeg gemolken wordt dan
door een zwakke hand.
De verschillende bestanddeelen der
melk werden achtereenvolgens be
sproken.
Het groote watergehalte, namelijk
pi.' m. 87 pCt. deed spreker de leuke
opmerking maken, dat de melk over het*
algemeen reeds genoeg met water
gezegend is, zoodat een tweede doopsel
door den boer of de boerin gerust
achter kan blijven.
In dit .water nu zijn de andeie
bestanddeelen gedeeltelijk opgelost,
gedeeltelijk zweven ze er in.
Zoo zweeft o. a. het botervet door
het water heen, in den vorm van kleine*^
bolletjes. Vandaar dan ook dat de
melk ceue ondoorzichtige vloeistof)
vormt. I
Verdunt men do melk met veel water,
dan wordt ze hoe langer hoe metc.
doorschijnend, omdat het aantal vet- m
bolletjes per cM3 steeds kleiner word).
Aangezien gemiddeld in de melk 8 a
3i/2 pCt. vet voorkomt, vindt men op
1 Liter melk ongeveer 100.000 millioen
van deze vetbolletjes. Het is juist dit
vet, waaruit onze boter grootendocls
beslaat.
Laat men de md!: rustig staan, danj^.
volgen deze vei kogeltjes den gew.^-
weg, die alle vellen en oliën volgen,
wanneer ze met water onder elkander
geschud zijn, nl. ze stijgen, omdat ze
'i
O, niets, antwoordde Willem out wij- I
kond.
Een oogenblik daarna vervolgde hij:
Bovendien, ik mag hier ook niet alleen Y
beslissen. De heer Holbein, die haar zoolang,
toen zij van elkeen verlaten was, als het ware
tot vader heeft verstrekt, mag deze zaak
toch ook wel gehoord worden.
ja
Indien gij er dus niets tegen hebt, zal i|c
morgen avond met bem hier komen, zorg gij^H
dat do lieer Venuuggen ook tegenwoordig is,
dan kan hij zijne belangen voordtageu cn
verdei- beslist worden.
Ik vind uw voorstel uitmuntend,
de heer Delluar. -
Toch vond lnj het wel wat vreemd fat esn
onbekende, zooals de lieer Holbein, N* eGno
zoo teedere familiezaak werd gehoord u»v
over zijn oordeel zou vellen. j
Hij schreef dit echter loe aan Je i, «->.*
dankbaarheid, die Helena voor daoj.'
meester koesterde.
Den volgenden avond waren 1
den heer Holbein op het bepaalde' I
woordig. I
De oude muziekmeester kon eenigftT
achtigheid niet verbergen.
Nu zal het gewichtigste ongenbli|
levens aanbreken, zeide hy op geden,pi
lot Willem.
Gy zijt toch niet bevreesd?
deze.
O neen I
Bij dit gezegde kon men zijn'-
fonkelen door de blauwe glazen
H'urd( i\