VM, m omsirtlm GOEDKOOP. Moeder, lieve Moeder! ZATERDAG 17 AUGUSTUS 1895. ZESTIENDE .1 ARGANG. No. 33. Abonnementsprijs oer kwartaal. voor Yen ray franco per post voor liet buitonland afzonderlijke nummers 50 c. 65 c. 85 c. 8 c. Prijs der Advertentiën: van 15 regels 30 c. olke regel meer 6 c. groote letters en vignetten naar plaatsruimte. Advertentiën, 3maal geplaatst, worden Smaal berekend. pN. Deze Courant verschijnt iederen Zaterdag. dvertentien cf Ingezonden Stukken gelieve men 's Vrij- ■dags vóör 2 uur *s middags to bezorgen aan bet Bureau van »Peel en Maas'1 te Venray. Slot. In tie werken van den beroemden Benjamin Franklin, een der politieke grondleggers der Amerikaansche Unie, den self-made man bij uitnemendheid, vinden we het verhaal van een open bare verkooping, waar velen waren bijeengekomen in de verwachting, dat zij er wol iets van hun gading zou den vinden. Daar houdt «oude Abraham'* een praatje, doorspekt met tal van spreekwoorden, die hij ont leent aan de reeks almanakken, door Franklin onder het pseudoniem vader Richard" geschreven en gedrukt, en zegt o. a.«Daar zijt gij allen bij- eer voor deze verkooping \au snuis terijen en meligheden. Gij noemt die dingen goederen, maar, als gij niet oppast, zullen het rampen zijn voor •eeuigen van u. Gij rekent (lat dit killes goedkoop zal verkocht worden en zelfs beneden de waarde; docli als gij hot niet noodig; lubt, zal hot u duur kosten. Herinnen u wat vader Richard zegt: Koop wat gij niet be hoeft en gij zult weldra moeien ver knopen wat u noodig is. Eu ook: Als i«'(s erg goedkoop is, bezin dan «er gij het koopt. LI ij bedoelt dat het goedkoop slechts schijnbaar is, of dat Feuilleton. -M<>eder, lieve moeder, ween niet. Ik lom liet. uiel verdragen, u altijd onder kommer en zorgen gebukt te zien. Wees niet bedroefd, mk-s zal nog wel terecht komen Dóór bare tranen been, zag de,arme vrouw op baren zooil neOr, de knieën /i/nor i ouder omvattend en niet bet hoofd in baren schoot gebogen, voor baar h-j,. -Heep. je vader bet dan niet verdiend, dat ik om hem trein Was bij ui -t do beste, teedcrs'e echtgenoot. En nu /.o<> jong te ster ven ni «Ie volle mannelijke kmc .1, «••ggciubt te worden uit den familiekring, -!i--n hij ?<-.o innig lief bad 1 Maar gij hubi gcl.jk. E: i.-si." vervolgde zij en streek iuc hr.ro i...nd over de blonde lokken van haren. li>j u igen zoon,-ik wil niet meer wecnei:. ais jij 'mj nio b>;nt. Ik zal do smut en droefenis in bet binnenste mijns harten begraven, ik wil je j mg loven met door lamentoeren verwoesten." "Troost u, moeder," onderbrak Ernst haar, «nog maar een jaartje en dan ben ik van school af, dan ga ik in de wijde wereld en verdien geld, voel geld voor mijn lief moe dertje, en dan zult gij geen zorg meer bobhen. Dan koop ik een huisje voor u, waar wij met ons twee'jes in wonen, beelgaar alleenwij willen niemaud om ons been hebben, want, o, moeder lief, ik boud zoo onuitsprekelijk veel van u." Met stralende oogen blikte do knaap naar zijne moeder op, zij trok hem op hour borst, bedekte zijn gelaat met hare kussen en fluis tordo: «inyn eenige, mijn alles!" Wat bad zij nog builen licm in do wereld? Onlangs bad zij baren echtgenoot verloren het, door u in uw zaken tot bekrim ping te noodzaken u meer kwaad dan goed zal doen. Want, op een ande.ro plaats zegt hijGoedkoop heeft veel inenschen arm gemaakt; en ookHet is dwaas zijn geld uit te geven om berouw te koopen... Aan het eind van deze speech, die nog over een groot aantal andere onderworpen liep, lezen wij het volgende: Hiermede eindigde de oude Abraham zijn toespraak. Men luisterde er naar men keurde haar goed, cn deed terstond net het tegen overgestelde van 't geen zij inhield, even alsof het een gewone preek ge weest ware. Zoodra de verkooping begon, werd er met dwaze gretigheid gekocht. In dion ouderwelschen vorm wordt een les gegeven, die voor het tegen woordige mensehengeslacht nog niet geheel overbodig mag heden. Aan goedkoope aanbiedingen ontbreekt het nergens; met een «profiteert eer hel te laat is" wordt van alle kanten op het gemoed en op do beurs gewerkt. Ilebl gij hel vandaag niet noodig, zoo zal het u morgen te pas komen, en do huismoeder die zich er over verbaast, dat zulke fraaie zaken voor 5500*11 oiiüoozel bedje geld kunnen worden omgezet, bezwijkt licht voor do verleiding, zelfs stelt zij er oen eer in, dat zij zoo goed een koopje" weet te ontdekken. Do groote hoeveelheden voorwerpen van allerlei aard, die de wereldmarkt overstelpen, moeten op die manier van de hand worden gedaandienden zij alleen ter voorziening in wezenlijke behoeften, cn werden zij slechts bij bij was nmbicumap, wiens trncfcemenlje juist toereikend was om baar voor zorgen te be hoeden. Nu stond zij alleen zonder bloedver wanten, zonder vrienden. liet kleine weduwe pensioen was ontoereikend voor de noodzake lijkste behoeften en met tranen in de oogen had zij moeien afzien van baren hartewensch; heuren zoon te laten studeei'èn. - Moeder, tob toch niet zoo," antwoordde Ernst steeds, als de arme vrouw hem baal lood klaagde, «ik zal wel door de wereld ko men en ook voor u, lieve moeder, zorgen. Kijk mij eens aan! Ben ik nïot een grooie, flinke kerel Als hij zoo sprak ging hij kaarsrecht tegen over zijne moeder staan, en vol moedertrots liet deze hare blikken weiden over do lenige en toch gespierde gestalte van haren lieveling. -En kracht heb ik voor drie," ratelde bij verder, zeker van zijn gezegde, -in liet turnen ben ik hun allen de baas; onze gym nastiek Inoraar heeft bet mij gisteren nog her haald, dal hij nooit zoo'u goeden turner beeft gohud." - Wees maar voorzichtig. Ernst," smeekte zijn moeder vaak, -ik bon altijd maar bang, dal je oen ongeluk zult krijgen." Dan wierp hij moedwillig lachend zijn krul lende lokken naar achteren eu zeido: "Neon, moe lief, ik zal geen ongeluk krijgen,... wie zou er anders later voor u wciken?" Zoo liep het jaar zijn einde te gemoet. Ernst was een vlijtige, naaistigc leerling, die steeds goede getuigschriften mede naar buis bracht; zijne leermeesters prezen hem. maar bet blijdste was bij toch, als hij van zijn gym nastiekles kwam, als bij blozend van trots en genoegen vertelde, boe bij allen bad overtrof fen, hoe niemand in staat was geweest hem zijne kunststukken na te maken. Met gloeicid geliat, moede vau inspanning, kwam hij op bepaalde noodzakelijkheid aangeschaft er zou veel minder vraag naar zijn. En nu zegge men niet, dat handel en nijverheid bij die zelfbeperking slecht zouden varen. Want liet is de alge- meene jacht naar «goedkoop", die mede bot hare heeft tc'egebracht tot den ongezonden toestand dor industrie. Met slechte grondstofleij en slordige afwerking bereikt men liet lage peil, waarop do prijzen verlokkend worden; het handwerk gaat achteruit, en de fabriekmatige bewerking kreeft slechts naar een schijn van sierlijkheid cn soliditeit. Het zijn niet alleen de woningen der ineergegoeden, die worden volge stopt met artikelen van twijfelachtig nut en van geringe waardemenige werkmansvrouw kan ook den koopl.ist j geen woorstand bieden, als een be-"? (rekkelijk klein offet haar het be geerde kan doen verkrijgen. Vooral het buitenland trekt voor deel uit die oiipraciisclie eigenschap; winkels en bazars Y'cnL^gUvan on- j deugdelijke zaken, van de gren zen aangevoerd. Zou nmn, om die te weren, verstandig handelen met ze zwaar te belasten? Een ieder belaste liever zichzelven met den plicht, elke uitgave zorgvuldig te overwegen, en haar builen noodzakelijkheid niet te doendan blijft er geld in de kas om, als de behoefte komt, iels dege lijks te koopen, dat aan alle eisehet: voldoet, en waaraan de werkman, die het vervaardigde, ook wat heeft ver diend. Wijs is hij, dit! zijn behoeften weet te beperken, zijn begccrton te be- zekereu dag in het kamertje zijner moedor met den kreet "Eindelijk, moeder, bob ik liet gedaan gekregen. Weet u, van een zwevende trapëzeo een dubbele snltomortalc op eon matras be neden. Ditmaal is l.et mij van daag g lukt. Moeder, wat ben ik gélukkig?" Hij legde zijn jeugdigen krullebol aan de trouwe borst der oude vrouw cn sliep van inspanning moe, in, terwijl zijne moedor vol geluk en toch bezorgd in de lWssche, onbe dorven trekken van haar eonig kind schouwde. Do dag van scheiden kwam. Slechts van geringe middelen voorzien, toog Ernst in de wijde, wijde wereld. "Wees niet bedroefd, moeder, lieve moeder," smeekte hij, "God zal mg bestaan. En als ik werk heb gevonden en geld verdiend dan zal ik u er altijd wat van siumn, opdat ge geen verdriet hebbel cn geen gel-rok lijdt." Dit waren zijne laats'.o woorden geweest, toen bad hij baar nog eens onstuimig aan zijn hart gedrukt en was iieengesnelJ. Er wnron sedert drie jaren verloopen jaren van bare wei ken, lang hopen en droef ver wachten.- Nooit had een enkele klacht bet hu is vail de weduwe bereikt,. Maar zoon had werk gevonden, hij verdiende geld, maar zoo weinig dat bij niets kon o verzender.. -Denk niet aan mij, maar alleen aan n zelve," bad hij zijne moeder geschreven, -wut heb ik voor mijn onderhoud van noodt?" Later waren er brieven gekomen, dat het nu wat beter met hem ging, dat bij hoopte spoedig iols te kunnen sparen. Ernst schreef over alles aan zijne moeder; maar over liet beroep, dat bij gekozen had, zweeg bij «Nu ben ik dit, dar. weer dat," bad bij gekscherend op bare vragen geantwoord. «Laat mij m.'inr stil geworden, ik kom vooruit in de wereld." heerschen. Geld verdienen is een kunst maar op een verstandige manier geld uitgeven, een nog veel grootere. En menigeen komt, te laat dikwijls tot het inzicht, dat deze kunst hem vreemd is gebleven. Een lustig en schadelijk Inseki. Wie jaarlijks een gedeelte van zijn bouwgrond aanwendt voor den ver bouw van kool of van koolrapen, zal zonder twijfel meer dan eens hebben opgemerkt, dal sommige planten plot seling in haren groei blijven stilstaan. De bladeren er van verliezen alsdan hun heldere, groene tint, worden loodkleurig, vallen ter aarde en ver welken. liet stirkst vertoont dit kwaad zich op grond, die reeds het vorige, mis schien liet voor-vorige jaar voor het zelfde doel werd gebezigd. De be werkers er van zijn iusekien. Somtijds is hel de riinaaid, som tijcis ook de aardrups, die dit afster ven veroorzaakt, doch in de meeste gevallen zijn er andere deugnieten bozig. Trekt men zulke stervende planten uit den grond, dan vertoonen er zich knobbeltjes aan ons oog. Deze knobbeltjes worden veroorzaakt door een soort van snuittor of door de larven van do koolzaad vlieg. De eerste vei'gasi zich eerst aan de bloemen, zoo deze aanwezig zijn, en kruipt later in den grond, waar hij in den stengel een gaatje boort, om daarin een ;'i twee eieren te leggen. Die plaats zwelt dan Op zekeren (lag kwam er een opgewekte brief mot gold uan; liet geluk was hem gunstig geweest en nu waren alle zorgen voorbij. Do berichten werden nl spaarzamer, de postwissels daarcDlcgeu véehuldigerdoch de moeder bewaarde tiouw alles wal baar zoon beur zond. -Hij moot alles wedervinden, wat bij mij zendt. Wie weel of met eenmaal liet uur zal aanbreken, waarop bij bet noodigor zul hebben dan ik." Zoo spaarde Ernst voor zijne moederhij veroorloofde zich geenerlei ontspanning, noch versnapering; do bekoringen der groote stad vermeed bij; bij ging niet met zijn collega's om dacht alleen maar aan baar, die goede oude moeder. Hij verheugde zicli als oen kind over alles wat bij verdiende en /.ij de oude vrouw, dacht alleen aan hem... Weder was er een jaar verstreken, zijn ge boortefeest was op handen en nu toog zijne moeder op reis oix naren lieveling Ie bezoeken zij wilde hein verrassen^ zij kon bot verlangen naar hem nic'. Linger onderdrukken. 's NamiddagS bereikte zij de nanfdsia'd. Slechts met moe-te geluk'c bot baar in net gewoel der straten de woning van tinren zoon te vinden. Zij bcsleeg de trappen van bet lniis hier moest bij immers wonenzij bad het adres goed in baai geheugen gopiuiit. Zij belde eou vrouw opende, -Ik zou gaarne mijn zoon, mijnheer Ernst, spreken. Is l.ij te l-.ms?" Maar Ei list was niet te buis. lij nas in 't paardenspelv.in avond trad bij or 'l lamst op. dan wilde bij naar buis nanr y.gr. kleine geboorteplaats; bij was geheel anders dan de overige kunstenaarsbij had miuu- gespaard; bij bad een aardig fortuin bijeengegaard, bij kon er nu onbekommerd vau loven, ja, luj was een voorbeeldig, oen (Iegelijk monsch. Zjo rammelde de spraakzame vrouw in één op tot een knobbel, waarin de uit het ei komende larve zich ontwikkelt, om later door do wanden er van heen te boren naar buiten. Veel schade berokkent deze larve niet. Slechts bij' een groot aantal wer ken ze belemmerend op den groei der plant in. Erger echter maakt de andere larve het. Zij is afkomstig van de kool zaad vlieg. Dit aschgrauwe, 6 m.M. lange diertje, is kenbaar aan den doren, die zich aan den voorrand van den vleugel bevindt, aan de zwarte haren waar mede het geheele lichaam bedekt is en aan dc drie vrij breede overlangsche zwarte strepen van den rug. liet wijfje van deze vlieg', dat echter minder be haard is en ook de strepen mist, legt hare talrijke eieren aan de onderaard- sche stengels der koolsoorten. Na 10 dagen komen daaiuit rolronde, gladde, beeukleuiige maden, wier laatste lid ecnigszins stomp en scheef is en waar van men een eigenlijke kop niet kan onderscheiden. Deze maden boren in ue slib li gei s et kcöilen Iffein'! gaten, kruipen daarin en graven vervolgens even onder de oppervlakte gangen dooi de vruchten. Hierdoor ontstaan op zwellingen, welke weldra vergaan cn een grauwe, vuile, giorachtige massa overlaten. Reeds vroeg in het vooijaar komen de vliegen uit dc als pop overwinterende larven, zoodal ze al spoodig hunne ver woestingen aanvangen. Binnen den tijd van 8 weken is hunne ontwikke ling voltooid en deze snelle groei, ge voegd bij hun vroegtijdig verschijnen, veroorzaakt dat niet zelden drie ge ndom door. Maar zij, zijne móeder, moest toch lvaren zoon op zijn eere-avond gaan zien, vervolgde zij van avond bad hij zijn benefiet, zij zuil baar het hiljet, dat mijnbeer Ernst haar bad geschonken, gaarne afstaan, want zy was toch zijne moeder, van wie bij zoq vaak bad gesproken. Hot hart der oude vrouw kromp v;in angst ineen, toen zij boni de, op w elke «jjze bi-ar z.oon voor haar bad gewerkt: zij kon en. wilde mot gelooven, dal de beroemde,turner haar kind was. Het publiek vei drong zio.h aan hel plnais- bureau van den ciicus. Lang voor bet begin, der voorstelling was er geer, plaats meer te krijgen in liet reusachtig gebouw. Iedereen wilde nog eens den ber emden koning der, lucht zien, die do kunst verslond, jaren lang de lieveling v:.n de giiilsude meicgro lu wezen baren bijval in to oogsten en beur gunst to. behouden. Door alle rabgon beersclrte er een verward gemompel van s-oimn-m. -Wat toch mag hem ?i- toe bewegen, reeds nu zijn kunstenaarsloopbaan vaarwel te zeggen Hij moot toch schromelijk veel geld verdienen V' -Ja, men zegt dat bij eiken avond twee honderd gulden Krijgt; Lij meet. rijk zijn." -Ik geloof, dat hij naar zijne oude moe der icnig wil cn bij baar gaat inwinnen." Zoo babbelde men over en w-.-ér. liet was 't oude moedertje beven in de eerste galerij zoude-ding te moede toen zi.; zag en.hooide, dat al deze menseden alleen geko men waren, om baren kkinep lieveling to bewonderen. Eindelijk word het toeken gegeven, dat de voorstelling zou beginnen. Het jélecirisrh bolletje ratelde, do poftiéres weiden opengeschoven, Je gasvlaiumja Uojgor

Peel en Maas | 1895 | | pagina 1