't Verleden en 't Heden. Het gouden Bidsnoer. ivi. ZATERDAG 9 DECEMBER 1893 VEERTIEN I E JA ARGANG No. 50. Abonnementsprijs per kwartaal. voor Venkay franco per post voor het buitenland afzonderlijke nummers .50 c. 05 c. 85 c. 6 c. Uitgever L, A. SAS, 'EN. Deze Courant verschijnt) iederen Zaterdag. Prijs der Advertentiën: van 15 regels 30 c. elke regel meer 6 e. groote letters cn vignetten naar plaatsruimte. Advertentiën, 3raual geplaatst, worden 2maal berekend. dvertentien of Ingezonden Stukken gelieve men "s Vrij- ■dags vóór 2 liur "s middags -te bezorgen aan het Bureau van •nPeel en Maas"" te Venray. Ilooren wij nu on dan over den -goeden ouden tijd" spreken, dan wordt deze in tegenstelling rnet onze •dagen, voor zoover er sprake is van •christelijke en zedelijke deugden, niet zelden hoog en als eon toonbeeld op gehemeld. Onvoorwaardelijk kunnen wij mot dien lof niet instemmen en wij zouden dor waarheid te kort ko men, zoo wij ons opwierpen om. zon der eenige beperking, „laudatöres •temporis acti," lofredenaars van die vervlogene dagen te willen zijn. Im- •rners op menig bladanilc der gosphte- •denis vinden wi j donl}-ee vlekken, die nu juist geen gutisligilicht ou de zeden van den zoogenaamde^ „góeden ouden •vijd u erpefi </n "T>n S n rut* slri11uen ófn" daarover een hooge.n dmrkj l5i hebben, ïloov«rijen, woeker, geweldpleging, «diefstal, enz. kwamen toen lilèt zelden voor. Men houde echter, hierbij in hel •oog, dal degelijke Misdaden meestal in het openbaar geschiedden, dat het zedelijk bederf, waaraan de .individu en dor toenmalige maatschappij leden, met den waren naam werd bestempeld, dat elk vergrijp met het tee ken der «chande werd gemerkt en het gods dienstige leven zich toen nog open- baardde. In onze dagen treedt over 'l algemeen Feuilleton. Oorspronkelijke Nfovello. 30. Had ik u op mijne wijze verhaald, r.ooals ik •dit in mijne jeugd gewoon was, dan zou dit waarschijnlijk in een anderen vorm zijn ge weest. Mijnheer Vanhier Will; houdt er van .die defiige woorden op"'na. Welke men, zonder te willen, overneemt, nl'liane als men iemand gaarne mag lijden Ik had wat. gCgevon. zoo hij zelf hier ware geweest, dan htfift «e nog iets ai ders gehoord; evenwel ik lu b mijn best pednan, en ik hoon dal ■.<- *Ü"-" 'H- ir. M ij verklaarden iv.vs zoer volkan». uiige nomen Krclis Blaauw, die vei l.uugiTsdiouii dat het verhaal eindelijk uit v. -Myue heeren," ri.-p Jan por, -wij zijn nnhij het nieuwe jaar, de klok zal zoo twaalf slaan; wat mag ik u aanbieden, om op ons aller welzyn te drinken Ik hield mii bij bet oude n j. je. Krclis Blaauw wenschte een eenv ai dig glas water, en boe mon liern wilde bedraden, dal dit niet. was zooals hot behoort lii.i scheen daar niet van af tc brengen. Jasper, i'uiman c.i Kalp naaien een glaasje eogn:-< Ik vormum dii alles, omdat het tot den goeden loop van liet verhaal noodzakelijk is, on vestig hyzoAdur-dn aandacht mijner lezers ju. t <>p do engnac. De Friesdie klok gaf do -eerste snik", welke altijd liet voile uur sctynt vooraf te moeten gaan, en daar kwam do eerste slag. Met scheen of de blauwe zee, boven do wijzer plaat afgebeeld, veel onstuimiger weid en de do ondeugd, het bederf van 't maat schappelijke leven niet zoo openlijk te voorschijn. Men weet zich voor 't oog der wereld o, zoo „neljes" te ge- gedragen. De bedorven plekken wor den met den mantel vail r fatsoen" omhangen. Mocht die bedekking er onverhoopt afglijden, en de zedelijke wond der verrotting voor het oog der wereld openbaar worden, geen nood dan za! men daaraan nog op eon nette fatsoenlijke wijze een vergelijkenden naam weten ie geven. Rooi' wordt -» annexatie" genoemd, woeker en be drog met den naam van •'handelsprak tijken" bestempeld en wat vroeger als ontucht werd bestempeld, dat heet nu -»con galant avontuur". Van den anderen kant noemt men eigendom diefstal, waarheid leugen en wettig gezag tyrannic. Zoo wordt het kwade vergoelijkt en het goed gebrand merkt. Daarenboven is het woord -vrijheid" een vrijbrief van alle moge- 1 ij ke.baitdelirigen Daarbij komt bog, dat jr. on re. bij velen; do IaHlSkt-T^c11s'vonk .tan i'fftwBiist is uitgedoofd. Zob'di.-r den godsdienst zal en KaïB er geen ware verbetering plaats^gi'ij pen. Immers waar geen godsdienst is, daar zijn ook geen zedelijke voor schriften en waar geen zedelijke voorschriften zijn, daar mist de meiisch do teugels, diu hom langs den orde lijken weg zijner levensbestemming moet voeren. Gewold en tyrannic kun nen hun een wijle in bedwang houden, ten slotte werpt hij ook die hinder palen omver en, door zijne hartstoch ten voorlgezweopt, zal hij teugelloos schepen zich nog onrustiger bewogen, terwijl do vuile moan op dat alles met zwijgend wel gevallen uedorzag. -Op het welzijn van mijne geachte be zoekers, die mij wel de ccr hebben aangedaan den oudejaarsavond hij mij door t,<? brengen'; dut het hun allen wel moge gaan sprak dus- per, opstaande cn zijn glas up de blUrt tégen hot onze klinkende. Wij allen klonken daarna- met eikandor. Toén ging de hoefsmid naar Bei Hui, gevolgd door dou wagenmaker en mij (Kiehs kwam het laatst met zijn glaslater), en wij wenschloii de goede vrouw allen voor spoed en zegen in het nieuwe jaar! Kaar ouzo plaatsen tei uggekeerd, begon liet ons eerst, recht goed te bevallen, toen wij met nieuwe onstuimigheid don wind op de dein; boorden l)cu>«» - c ren gaoden vo iraad sneeuw dootinengü, legen de glazen huorden kletteren. Jasper pookte dan ook nog eens flink, de kachel op, en sprak tot. zijne vrouw -Wil, Iv.iUia, wat zog je cr nu van, zijn we vanavond niet plcizieng by elkaar Km, geef' me eun kus, wijl je; dut wc samon een gelukkig jaar mogen hebben, en God ons met onze kinderoilmoge zegenen!" Bertha liut /.icli zijne liefkoozing welgeval len en sprak: -Dat hoop ik. Jasper; als jij zoo je plicht doet als altijd, zal het nog wel gaan." Daarop dronk zij een glaasje wijn, en begon eerst recht in hahr humeur te komen. Ook dc kachel scheen deel in onze opgewekt heid to nemen, want na Jasper's aansporing, vei toonde zij een paar l oodc wangen, welke men zoude gezegd bobben, dat zij aan een hevige lachbui to danken had. VI. Keu onrustige nacht. -Ik ben blij, dat de vfertelling uit. is.'' "riep Krelis vergenoegd zijno handen wrijvende. voortrollen en alles op zijn vaart vernielen. Aan denvroegeren mnju.e.happblijlcen boom vertoonden zich vykeerde uit wassen en dorre "takken, maar het hart van dien boom w nog gods dienstig, was nog gezo. 1; de'dorre takken vielen af en do slecht* uit wassen werden afgosnec.'n. Iulonzo dagen wil men dien maat :happefijken boom laten groeien, zond r godsdienst zondei' hart, met het ge 'olg, dat die maatschappelijke boom lij gom is'aan levenskracht vermolmd zal ineenstorten. Van sommige zijden w rdt hei haal de malen de beschuldigd.U uitgespro ken, dat de godsdients niets heeft gedaan om de menschen 'pit hun cllen- digen toestand op te Lor.ren en I»ij ook niet bij machte is lie zedelijke kwalen te genezen. Zij, cle dergelijke beschuldigingen uitspreken! geven daar door blijk van weinig historische ken nis en daarbij leggen zij k- getuigenis af van weinig ..doorzie;^ Waaraan "gi.;};-atp dut d-j- k a J, t .i^-t hen^c 'blijven voortbestaan? Aan den onwil .der mens^h^rt, die de middelen niet riiikenV- un utfjgèbru ikenV-' die' de- godsdielfst voor schrijft. •Dr zieke, die dé "voorschriften en de geneesmiddelen van den. dokter art, heeft zich niet te beklagen, dat hij aan zijn kwaal gaat bezwijken; en andoren hebben zéker niet het recht om de geneeskunde bespottelijk te maken en haar te beschuldigen, dat zij machteloos is om de üchamelijkc kwalen tc genezen, wannper zij den zieke, die do voorschrilten liegfl. ver waarloosd, de gencesrn>ilde^n niet -Blaauw, wat zou jij nd wfelzoggen, als die kerel vannacht oens voor joked kwam staan vroeg de plan-lustige wagenmaker. De verschrikte boer schüJdT po.qdelhond. eu zeide je mijn altijd mot hebbcu genoeg? Je hebt nou je/i teld wat jelui hooren wou, Spr je blieft niet moer over." Wij allen lachten over d> eenvoudige» landman, en de hoi Maar Krclis, je wcot nogj welken kerel f'nlman bedoelt." -Ja, jariep Krclis, nnajt zijn nek voelende, -ik begrijp hein wat goed -Nu, jullie moest ei'nu dien armen Blaauw oök'altijd, eu lij, himl'l.er, dunkt me. reeds genoog van.' -- -Och ja, ieder heeft zoo zijn stokpaardje," vulde baar man annde een is bang on de ander liehtgeloovigmaai Krelis |s een to goede kerel om altijd zoo in 't -zcnhe'je gezet te worden. Buste vent, ga jij maarjuaar huis en naar bed -Dat durft hij niet." viel deiWjjjbmmiker Jasper in do rede; -ik wed mn oiii vy; gulden, dat hij :-.llcen den weg met opgaa).'%;> Bene nieuwe windvlaag, v hagel en sneeuw, deed weder de tilr£ati|e hare scharnieren rammelen, en cl ton schoorsicon gil lo.de storm a •zucht van een reus, toen de d af in werkelijkheid Axt-ul gejjjdu-.1.. nieuwe bozoeker met-jitgemoi'S) 'zaani binnentrad. De wind. welke hwfduor vr-ye rifiMojiE-iiv orfleii groo liïaierVbns- jv an st raat de gelagkamer kreeg, .ï-.a'wd'-' •ui -A ijl Kiulis v; ling personage-,;ttefChij tO'«Ünsel: een gil uiteiido, met slo"l cn sloeg, en Sultan uij zijn ,'luiiöei heeft gebruikt, zien omkomen. Zoo ook is hot met de zedelijke cn maatschappelijke kwalen. De godsdienst geeft de middelen Ier genezing aan, worden die nu geweigerd, welnu dan hebben de tol keren zich niet te be klagen, dat zij al dieper in liet ver- derl wegzinken en in ellende omkomen. Aardappelen als veevoeder. liet Yeevoeder is dit jaar schaars voorhanden. Do droge zomer heeft in dezeu een geduchte streep door de reke ning gehaald. Maar, bij een ongeluk komt uietzehlen een geluk. Zoo ook hier: de aardappeloogst was rijk en de prijs der knollen was cn isbuitengewoon laag Aardappelen zullen er in massa vervoerd en het gebrek aan hooi zal dienteugc volgo minder gevoeld worden. Of aardappelen een goed voeder zijn Al naar men 'tnemen wil. Men kan zelfs van keisteènon een goede soep koken, als men maar niet verzuimt tevens be- ikiumjk w at vu esch iiÉuCfl p'ot lë doen. In aardappelen komen dezelfde voeden de beslanddeelen voor als in al hetrivn- dero voeder, maar-ten opzichte van het eiwit en het vet in 'éön onvoldoende mato. Men oordoele: in Starings Landbouw almanak vindon we genoteerd, dat de aardappelen bevatten 2,1 perc. eiwit, 21,8 pci. zctmeclachlige sloffen en 0,2 pet. vet (alles verteerbaar) en een voe- dingsverhouding geven van 1:10,0. Dczo laatsie is wat men noem! te wijd. Dat komt door degioole hoeveelheid zetmeel in vergelijking van eiwit en vet. Men kan met aardappelen alleen dus nooit rationeel voeren. en hevig begon te blaffen. Met moeite werd hij door Jasper te: ugg dioirlen. en hoe ge hoorzaam anders, nu wilde hy den vreemde ling to lijf.. liet eerste work van den waard w'$?, de lichten weer aan te steken, terwijl ilvfv rejis Blaauw van den grond ophie die aan allo leden beefde, en mij toefluisterde: -Dat is 'era, dat is 'om waarachtig!" Pulman, die ook wel wat vj'eemd zat, te kijken, maar toch zijn sjwtjtten en geplaag niet kon laten, boog zich naar ifrelis over, cn sprak insgelijks op fluisterende!) loon; «Ik geloof waarachtig, dat liet dö wa^dpleude jood is, Blaauw, heb je hom wqJ.meer'gezien?' p mii WK wtw «Mt11 tó* ,',vi wrong zieli met zyn.ipg tegen het buffet, als wilde hij er doorheen. Hij zorgde, wat hy sprak, ahijd cp'oiidepMikten toon te zc-ggen, als vreesde hij, ifnl zijn spreken de gramschap des vreemde!ings op zou wekken. I!j mojt ee'lijk bekennen, dat het verscliij- nen van deu Isteirheiooker, die uiem.imi an ders was dan de zófuldflinge persoon, w,.ar mee ik in den vooravond zuln ceiie vreemde ontmoe;ii)g had, mij ook niet bijster aanstond. En wanneer» tk daar bijvoeg, dat het zeggen t an Kieli^" ais zijnde het dezelfde, dm heiu |Sp zuik eon.aonaangename) manier tractcerde, "mij in eciïi.Wlju'f vair.raadseleli bracht, welke ik niet wmjf'V 'e lóssen za! hot 'fliemand be vreemd en. IJrj was in dezeyde kleeding, als wanrm 'ik" r.em had öi)timet, met dit onder scheid; dat hif^tiji) grijzen li-Je,! h-vijt \v..s <-:i de kap, welke fïC "p zijn rug fla I zien hangen, thans 'zijn hoofd bedekte; ink droog hij con langen börkctak. zooals do jOosterlingen, hij wijze an staf, weiken hij bijüederc-n treJ niet •nnoodigekracht op den groft Lzut'e. j -Houd d.aG'liesst bij jé,','Tib*p*h'ij tegen .my, mc-t.yeti-leeaolje stgmj ^io van uHputting Het grootste gedeelte van het zetmeel zou slechlsJiet lichaam doorloopen zon der het te voeden en wat niet in het bloed opgenomen woidt, doet geen dienst. Of misschien inden mest?Neen, met zetmeel niet, want dat bevat geen stikstof. Met eitwit alleen komt men er evenmin, maar een mengsel van zetmeel en eiwit, zie, dat is 't ware. Vet mag natuurlijk evenmin ontbreken. Die drie stollen moeten in eengepasteverhouding in het voeder voorkomen en dat doen ze in aardappelen niet. Daarom moet bij deze knollen een of ander krachtvoer komen, dat de wanverhouding opheft. Dan zijn aardappelen een goed voeder. Hun voed er waarde wordt overigens nog bepaald door de soort, den aard van den grond, waarin ze groeiden en de meerdere öf mindere vruchtbaarheid van dezen. Verse!) zijn zo minder voed zaam dan na otfnigcn tijd van bewaring, omdat ze dan te waterrijken. Later worden ze meliger. Iu het voorjaar daalt de voedings- .vaarde weov, omdat; ze dan beginnen uit te loopen, wat natuurlijk geschiedt ten koste van de knollen zelf. De uit spruitsels bevatten een gifstof en men geve ze nooit aan zijn vee. Rauwe aardappelen in tc groote hoe veelheid gebruikt, werken nadeelig en kunnen ziekten veroorzaken. De scher pe stoden in dc knollen zijn daarvan oorzaak. Om deze te verwijderen, laat men do aardappelen gesneden in stukkon vaak in water uitweken. Zij worden daardoor beter verdragen. Plet weeleen geschiedt in kuipen, waarin ze minstens 6 uur onder water moeten staan. Dat watergebruike men voor niet getuigde, op den hond wijzende, die nog altijd zat te grommen en hem gaarne eens te lijf wilde. -Sultan, hier!" riep do waard, en bij trok liet dier bij zijne onren naar de plaats waar hij eerst gclogon had, doch de hond, die nu gedwongen gehoorzaamde, deed dit blijkbaar met weerzin. -Wat zal mijnheer gebruiken?" vroeg .Jasper den- onaarigenamen en onwelkomen vreemdeling, die inmiddels plaats imd geno men op den stoel, en bezijden liet tafelfje, het— Wb-lk voor de gangdeur geplaatst was, welke naar de trap geleidde, die naar boven voel de. -Dat weet ik nog niet, was het norscho p ky:<?evd,^r .wBuoWp iitvwsnt" nt moet hier dezen nacht blijven; ik verkies niet verder te gaan." -Jasper zag eenigszins vreemd op, hoe de man kon weten, d.,i hij voor goed-» beleenden ofschoon sleehls het nederig vak van' her- bui gier uilóofenendéi altijd twee logoerkamers beschikbaar had en daar bij het zonderlinge personage liever wilde loozen, zeide hij: «T Is waar, mijnheer, ik heb twee lo geerkamers. maar ze zijn niet aankant; ook is er reods eeue van de twee door gindschetT 1 eer besproken," veegde hy er by. op mij wijiende. - heb er ook mnjir oene noodig," sprak j de vreunnluliiigv en gafeen harden slag op de j tafel, waaraan, hij zat, die ors deed opsprin gen, «en of /.ij aankant is of niet. kan me ook niet schelen." -In dot geval, mijnheer," antwoordde .Jasper, die eerst nog had willen beproeven hem kwijt te raken, -kan u er gebi uik van maken." -Z»o. ik wilde ook eens zien of je me in dat weer op straat zoudl laten staan 1 H'ordt cerrclgd.

Peel en Maas | 1893 | | pagina 1