WW
Bericht voor onze Lezers!
Lezen en Lectuur..
Hei gouden Bidsnoer.
ZATERDAG 7 OCTOBER 1893
VEERTIENDE JAARGANG.
No. 41.
Abonnementsprijs per kwartaal.
omstreken
voor VenraY
franco por post
voor hol buitenland
afzonderlijke nummers
50 c.
65 c.
85 c.
6 c.
■JvSTTj£~~M.11 NT 1 r.li Aï
Uitgever
L. _A_. SAKSEN.
Deze Courant verschijnt icderen Zaterdag.
Prijs der Advertentiën:
van 15 regels 30 c.
elke regel meer 6 e.
gVoote letters en vignetten naar plaatsruimte.
Advertentiën. Smaal geplaatst, worden 2ma»l berekend.
dvertentien of Ingezonden
Stukken gelieve men "s Vrij-
■dags vóór 2 uur 's middags
te bezorgen aan bet Bureau van
»Peel en Maas" te Venray.
In den loop van de-ze maand zal in
ons Geïllustreerd Zondagsblad een aan
vang worden gemaakt met een boeicn-
den roman van een gevierden Engel-
schen Schrijver, getiteld
Het testament van ill i Messen
DOOR
RIDER HAGARD.
£7* Versierd met talrijke fraaie il
lustraties, zal dezo roman zeer zeker de
aandacht trokken.
J» (^'e z'c^ 30. cents
(4»^ per 3 niaanden ol 371/2 ct.
fr. por post op óns Geïllustreerd Zon
dagsblad wenschcü te ahoitnecren, go-
Jiêvtt het InteokonbUiot» -hrtv.ölji.Jj'j
ónze Courant is gevoegd, gctcekend
te zenden aan den
UITGEVER.
(Do Tijd.)
Te Lausanno is onlangs ccn inter
nationaal congres tegen de zedelooze
lectuur geëindigd. De daar vereenig-
de mannen wilden, buiten alle verschil
len van politieke en godsdienstige
gevoelens om, maatregelen beramen
Eeuilleton.
Oorspronkelijke ISTo volle.
21.
"I)it voorval had de bedienden zeer kwaad
gestemd, duar de schijn op hen vieldoch
Constance, zonder haar broeder openlijk te
willen beschuldigen, gaf hun do verzekering,
dat zij geen van allen verdacht en liet geheel
aan eene toevallige omstandigheid te wijten
was. Na haar vader bezocht te hebben, keerde
zij in hare kamer terug, en toen den rozen
krans weer hartelijk kussende, wierp zij zicli
op haar bijbank en begon daaraan te bidden.
-Remold Flenking zat tegen twaalf uren
dien avond geheel .-Heen op zijn kantoor, en
zijne boeken eens napluizende, wreef hij zich
vergenoegd de handen, bij de ontdekking, dat
zijne zaken steeds vooruitgingen 011 hij een
zeer voordeelig jaar had gehad. Hij was recht
tevielen over de positie, die lnj in de maat
schappij had ingenomen, en w ij JJe aan God
daarvoor zijn dank.
«Eene anders in die wijk en in dat nachte
lijk uur ongewone beweging stoorde hem in
zijne aangename bezigheid. Het oord, waar
zijne fabriek stond, kon zich niet beroemen
des avonds veel bezocht te zijn, en nu hooide
hij onophoudelijk voetstappen van v 00 ib ij gan
gers en een druk gepraat. Hij was met to
veel aandacht bezig, om zoo dadelijk onder
zoek mar de oorzaak te doen, en bleef nog
een gemimen tijd aan den arbeid, toen hij
geheel onverwacht daarin op onaangename
wij/o werd gestoord. De stom van twee voor-
ftygiuigors, uic dicht langs zijn raam gingen
tegen de vreeselijko verspreiding van
zedeloosheid door boeken en bladen,
waarbij zij de wenschelijkheid uitspra
ken van een gezamelijk optreden door
alle Regeeringen. Het verwondert ons
waarlijk niet, dat men naar heilmid
delen zoekt tegen die maatschappelijke
pest. Van katholieke zijde wordt or
zoo dikwijls op gewezen en tegen
gewaarschuwd.
Geen geduchter vijand dan een slecht
bock. in menig opzicht gevaarlijker
dan een slechte vriend. Lezen is voor
veel menschen zoo verleidelijk, dat
hut een ware hartstocht wordt, waar
bij zij geheel opgaan in het gclezene.
Wanneer nu de ondeugd in schooneu
bocienden vorm lot in de fijnste trek
ken wordt geschilderd, en daarbij
dikwijls vergoelijkt, zoo al niet ver
heerlijkt; wanneer de verbeelding en
het zinnelijk gevoel des lezers worden
opgezweept, dan laat hel boek in den
geest een indruk achter, die vaak
onuiiwischbaar is en noodlottig moet
werken voor zijn zedelijkheid.
- F.ViViv.eii'.V'?(".j,.:::;,'i!;aar -Is de liiVibed
Van boeken, geschriften en bladen,
die, nu eens op een toon van onver
schilligheid, soms zelfs op een toon
van eerbiod geschreven, het op de
ondermijning van den godsdienst aan
leggen. Iemand, die zijn geest altijd
met dergelijke producten voedt, menig
maal zonder eenig tegengift te nemen,
zal op den duur bezwijken. Onfeilbaar
wordt zijn geloof al zwakker en zwak
ker.
Een ongeloovige en zedelooze pers
tracht haar giftige voortbrengselen
overal biunen te smokkelen, en daarin
bracht hem liet woord «brand" ter ooren, en
juist wilde bij zich naar de straatdeur bege
ven, toen de klepperman opsloeg en het ake
lige geluid van de brandklok iu zijne ooren
klonk. Op straat komende, had hij spoedig
do verzekering van het onheil gekregen, en
11a zich iu huis bo'goven en zich van eene war
mere kleeding te hebben voorzien, liep hij met
den stroom van menschen mee in de richting
waar men de ramp verwachtte te aan
schouwen.
«I-Iet was dien avond in de «Gekroonde
Posthoorn", die ik juist twee jaren te voren
had overgenomen, zeer stil. Mijne vrouw zat,
evenals nu. in het buffet, en ik had haar, om
dat het oudejaarsavond was, des morgens
ecnige versnapering meegebracht, waaraan
zij in dat oogenblik alle eer bewees. Mijn
ennige bezoeker was Ko Klintermnn, de tol
gaarder, die nu ook at ter ziele is; een goede
beste kerel, zooals de meeste van de lieercn
weten. Wij hadden reeds drie uren onder een
glaasje grog zitten smousjassen, toen Ko tegen
1110 zei«Jasper, wat is er een loven en
beweging hij den weg, zou er wat to doen
wezen?" Hij schudde juist de kaarten door,
om te geven, cn wij zouden een nieuw spel
beginnen, toen Bertha zich op straat begaf,
om te zier. wat daar gebeurde. Zij kwam
bleek als een doode terug, zoodat wij beiden
verschrikten, en opspringende, vroegen:
«Mensell, wat is er gebeurd wat is je over
komen
«Jasper," riep zij, naar den adem hij
gende, «geef me gauw een glaasje water, ik
ben zoo geschrikt er is brand
Nu was ze toen en nog altijd als voor den
dood bang voor brand. Ik voldeed aan haar
vei langen, zacht haar zooveel mogelijk gel-ust
Ic stelten, en toen zij een weinig bedaarde,
besloot ik met Flinterman te gaan zien waar
de brand was uitgebroken: Zij had daar uiet
slaagt zij, helaas, voel tc veel: nooit
liceft zij meer slachtoffers gemaakt
dan tegenwoordig. Daartegen wordt
niet genoeg gewaarschuwd. Veel schrij
vers stellen zich met volle bewustheid
ten doel, door het lezen het volk,
vooral de jeugd, itt het verderf tc
storten. Anderen speculeeren op den
bedorven smaak en den ongejaagden
hartstocht, om goede zaken te doen.
Wat er van don godsdienst en de ze
den van hun lezers terechtkomt, daar
over bekreunen zij bicli niet, mits hun
beurs maar gevuld vorde. liet is de
oude geschiedenis van den cyniker,
die aan zijn zoon don raad gaf: rem,
si possis rede, si noeequocunqüe modo,
rem! (Zorg geld te 'ïaken, mijn zoon;
als het kan op eeuijke wijze, maar
zoo niet, in elk geval toch geld!)
Op het congres v 11 Lausanne werd
vooral Frankrijk beschuldigd- van de
meeste zedelooze g schriften te ver
spreiden. Zeker l.c-f: in dat Land
de godddeöze en .M.jooze pers een
ontzelteRdi5^oog r<---!!B-.ilit en telt zij
ii&ar-•'slu'ciïcü.iórs".in éWè" staiicreu der"-
maatschappij Iwj duizenden. En dat
schijnt daar te in^gcn. Een boek moet
al zeer slecht ziju, om er verboden
te worden. Doch wat allertreurigst
is, juist dat brandmerk, aan een boek
gegeven, prikkelt do nieuwsgierigheid
en maakt de lezers graag. In België
heeft men voor slechte boeken reclame
gemaakt door bij .de aankondiging ie
voegen: «Dik werk is in Frankrijk
verboden." Dat was een van do'pró-'
baatste middelen 01» koopeisTc lokken.
Toen voor eenigi? jaren de-belgische
n""'S^CI' 'eoreboom legen
op tegen, mits wij 1 mi' beloofden, dat wij
spoedig zouden terug] omen, 0111 haar te be
richten, of er voor f s al dan geen gevaar,
was. Nauwelijks war wij buiten do deur
gekomen, 0FK0 Flints man zei
«Nou, die is ruikt dat's 'n brandje dat
aankomt!" terwijl hij' épzag naar do lucht,
welke die akelig blooiljoode flikkering ver
toonde, zelden eenigo twijfeling overlatende
omtrent hetgeen er plaats vindt. Het gezicht
van die akelig rood^j weerkaatsingen in de
lucht heeft altijd mijae sertuwen aangegrepen,
en ik héb mij nooit kutijen begrijpen, dat de
meeste lieden er een plei(iei tje van maken om
naar een brand tc gaan kijken, en met een
ongevoelig hart voor dVongelukken, die er
bij kunnen gebeuren, uiten antwoord geven,
wan neer gy liet verscmkkeüjk noemt:
«maar 0, 't was zoo'11 mcói gezicht
«Je weet liet, Dirk en Peter, ik ben
anders voor geen klein ueLtje vervaard, eu
ik zou ine, jgeloof ik. I j eene overstrooming
of bij ecu aanval op den pi bl ie keu weg dapper
weren en verdedigen, mrar brand maakt mij
altijd zenuwachtig- 'c (lebeurt dan tpeli ook
niet zelden, dat er menfljlieulevens bij to be
treuren zijn, en olschocu nu de liefhebbers
van dat zoogenaamde -nooie gezicht" nooit
vrees hebben voor finamieele schade, daar
zij altijd roepen -oei, het is immers ge-
assuiTeord", ik vind liet Jan al zeer onmede
lijdend, om niet aan zijnlevenineiisch te den
ken, en het zachtste w-Ord. wat ik er voor
vinden kan, is «onnodenkftidheid."
«Ko Flmtemaiï keek hiaat* onophoudelijk
naar de lucht, en dwing mij nu en dan ook
op te zien. Allo fnensciiln, die met ons mee
liepen, koken omhoog, joodai er velen met
huu neus tegen een booé liepen en er één in
oeno brecde sloot viel, d A Wfij; met moeite er
uithaalden.
«Mijne lucren, j^jkuui jo.'gcen begiip
1 ■- -
de verspreiding van zedelooze ge
schriften in België krachtig optrad,
werden zijn maatregelen, die voor
de zedelijke gezondheid van het volk
hoogst noodzakelijk waren, door de li
berale bladen scherp gelaakt, als eer.
aanval op de rechten der pers. Van den
Peereboom heeft er een weldaad d oor
bewezen aan zijn Land. (Slot volgt.j
Eenïge werkzaamheden,
in het kort medegedeeld, welke in de
maand October door landman en oolt-
Iclcr, door bloemkweeker en houtteler
verricht moet worden.
Wij beginnen met den akker. Het
begin dezer maand is dc lijd va:i het
zaaien van vinter-gerst, waarvoor men
ongeveer 1.8 tot 2 II. L. per H. A. ge
bruikt. Voor wintertarwe gebruikt men
dezelfde hoeveelheid zaad. De zaaitijd
is hiervoor van half September tot hall'
October. W" in ter-rogge, die men kan
uitstrooien van half September tot half
'Jümiai 1 Oil wtfffï-vaii-niiiu 2r—-U IJ.L. por
Ii.A. moet gebruiken, komt voor deze
maand dus ook op de lijst. Men deuke
er vooral om, dalde rogge in het bijzon
der een goed doorwerkten grond vraagt.
Te oogsten valt er nog: veeuboekv cit
en in den loop dezer maand gaat uien
voort met het rooien van aardappelen,
wat de vorige maand reeds is begonnen,
liet regenachtig wéér is voor dit alles
niet zeer gunstig. Verder zorgc men er
voor, voor 1 November, zooveel doen
lijk, de wortelgewassen geoogst te heb
ben. Verder moet het land in deze en '1
begin der volgende maand gereed ge
maakt worden voor den voorjaarsbouw.
Den meesten arbeid geeft evenwel de
moestuin. Ton le is hel de oogstmaand
voor do winiervruchten en ten 2e kan
men in deze maand reeds vele voorberei
dende werkzaamheden voor het volgen
de voorjaar verrichten. De volgende
maanden zijn, wat het weer betreft, zoo
onzeker, dat men in October alle gunsti
ge dagen goed moet gebruiken. In dezo
maand kan men nog koolsoorten en
winter-salade aanplanten, doch dit moet
geschieden op droge bedden, die eenigs-
zins in de luwte liggen. Men zet ze
echter fn cenigszins diepe voren, opdat
men later de aarde, om de planten kan
ophoopen.
Uil den grond worden genomen, om
:n don kelder overgebracht te wordeu:
gele wortelen, winterradijs, peterselie-
wortcls, paslinaken en selderie, de drit^
laatste evenwel in 't laatst dezer maand.
Men sla echter niet te veel in den kelder
op, maar brenge liever een groot deel
op een droge plaats in den tuin in een.
groeve, waaruit meit cenjge malen iu -
!.-•!! winter, -fo.ifetöewjg&gcn,- den--
voorraad in den kelder lean aanvullen.
De verschillende koolsoorten kunnen
tot hot einde dezer maand blijven staan,
met uitzondering van boerenkool, die
men, zoo mogelijk, in deri:grond laat,
tot men ze gebruikt. Dc andere soorten
brengt men op een droge, plaats in den
tuin en werpt aan beide zijden van do
opslagen groenten een aarden wal op
van ongeveer 35 c.M. hoogte. Deze
aardwallen dienen, om ér in koude win
ters, zonder sneeuw, latten overheen te
leggen, waarop men dan een beschut
tend dak van stroo aanbrengt.
vormen, wat een leven en bedrijvigheid het
hier in de buurt was. Ik vergat dat wij zeiven
zoo hard lic-pea cn sprak ontevreden lol den
tolgaarder
«Wat Ioopen die menschen toch allemaal
hard, 't is of er geld te halen is! Ik kan iiot
maar niet velen,, dat 111011 er een proije van
maakt."
-Kijk crcfs," riep Flinterman «'t wordt
waarachtig nog erger, zie je wel, de lucht is
nog rooier geworden; zie je dat flikkeren wel?
Wil je wel goloovcn, datje hier op de straat
uit een hoek je avondgebeden zoudt kunnen
lezen?"
-Ik geloof liet wel," antwoordde ik,
-maar ik bid ze toc'u lieicr op mijn gemak tc
huis. Ko, ik kan je met zeggen hoe akelig ik
brand vind."
«Ik ook," zei Ko, «nvuir 't is nu een
maal zoo, en 't is immers ook niet hij jou of
mij. Jo moet je die zaken niet zoo erg aan
trekken. Geloof me, waarlijk, ik zie liever
dat een ander zijn hals breekt dau ik mijn
pink."
«Do eigenliefde," zeide ik, «die ieder
mensch van nature aangeboren is, doet ons
uilen, ik houd hot:ér vnor, zoo deuken maar
Ko, neem me met kwalijk, het is niet pieizie-
rig om zoo iels ie hooreu."
«Nou stel je tevreden," sprak de tol
gaarder, die zich bitter weinig aantrok, -ik
'zal mijn leven belerenik zat hol voortaan
nel als jjj alleen maar denken."
-Ik heb je nog niet gezegd, dat ik er
7,00 over denk," gat ik hem ten anlwooid.
«Neen, beste Jongen, we zullen 't cr
maar voor houdenje zult toch wol not zoo
goed als ieder ander -hoe noem je dat
uiuoic woord ook weer"? eigenliefde i
bezitten. Je bout wel een goeij.-- vent, een
bra\c eerlijke kerel, rnnar neem me niet kwa
lijk, je wordt Iceh oólc liever rijk, dan datje
't een ander ziet worden, terwijl jij arm
blijft."
«Er viel tegen die redeneering niet veel in
te brengen, en ik vond liet maar het best,
daarover te zwijgen. Onder dit gesprek kwa
men wij do plaats van het onheil al meer en
meer nabij, en toen wij ons nog zoo wat tien
minuten daar vandaan bevonden, vroegen wij
aan een boer, die ons hollende w ilde voorbij-
loopen, daar wij op onze vragen aan anderen
geene voldoende verklaring hadden gekregen
«Vrind, weet je ook waar het is?"
«liet kasteel -Doehlcnburg" staat in
brand!" gaf hij ten antwoord en zette zich
daarna weer 111 den draf.
«Mijne lieer an, ik kan je niet zeggen, hoe
ik schrikte. Dat oude kastéél, waarop ik zoo
veel jaren als bediende had doorgebracht cn
mijne goedo vrouw had loeren kennenI)o
tranen kwamen mij in do ongeil, toen ik aan
den ouden jonker en zijne dochter dacht, cn
met een zucht ontsnapten de woorden aan
mijn mond
-God zij hen genadig en behoede hun
leven
«Och, ben je mal, kerel, wat denk je
nou, dat zulke menschen verbranden sprak
Ivo; -wees verzekerd, die hebben al lang de
plaat gepoetst. Je moet je alles nie: zoo na: -
trekken. Mijn hemel I als ik dat gedaan had,
Jasper, dan was ik al lang dood. H01T je be
daard. 't zal beter gaan dan je denkt. 't
Kasteel -Uoc-b'ènburg" brandt af, in de vol
gende week bouwen zc het weer op. en dan
gaan de j -uker mei. freule Constance cr weer
inw onen of er niets gebeurd is."
Wordt vervolgd.