Het Socialisme, Het gouden Bidsnoer. ZATERDAG 8 JULI 1893 VEERTIENDE JAARGANG. No. 28. Abonnementsprijs per kwartaal. voor Venray 50 c. franco per post C5 c. 85 c. voor het buitenland afzonderlijke nummers Uitgever: L, A, SASSEN. Deze Courant verschijnt lederen Zaterdag. Prijs der Advertentiën: van 1—5 regels 30 c, elke regel meer G c. groote letters en vignetten naar plaatsruimte, Advertentiën, 3manl geplaatst, worden 2maal berekend, Advertentien ef Ingezonden Stukken gelieve men 's Vrij dags vóór 2 uur 's middags te bezorgen aan bet Bureau van «Peel en Maas'' te Venray. Hoeveel er ook al moge gesproken en geschreven zijn over het socialis me, talloozen kennen den klank van het woord, zonder er de botcekenis van te begrijpen. liet socialisme is trouwens in ons land nog jong. Voor slechts weinige jaren hoorde inca er hier nog niet van spreken, en het werd vrij algemeen beschouwd als eeno woekerplant, die op onzen bodem niet zou kunnen tieren. De feiten hebben echter het tegendeel ge leerd. Ook Nederland telt nu zijn socialisten, en zelfs zijn anarchisten, reeds bij honderdtallen. Men heeft niet alleen, sobtaül deüïocratischen werk lieden, maar ohd'er de vaan van Do- mela Nieuwe»huis- en consorten scha re- ffiS5letarierav,an hooget maatschappelijke positie. In do wereld dor onderwijzers van openbare scholen bijv., maakte het socialisme zulke on rustbarende vorderingen, dat men van overheidswege reeds op maatregelen heeft Roeten zinnen om dit gevaar af te wóbden. Zelf is in Recht voor allen de uitgave aangekondigd van oen so ciaal-democratisch orgaan voor ■politieageuleu en al is het te verwach ten, dat dit orgaan niet veel levens vatbaarheid zal toonen te bezitten, het feit, dat Lot zulk eeue uitgave wordt Feuilleton. Oorspronkel ij fee No vel le. 8. Hij hoeft me wat dikwijls aan mijn hoofd gemaald nadut ik eemgen tyd reeds in -De gekroonde Posthoorn" woonde, dat ik mij een biljart zou aanschaffen, want hij kwam hier -dugelijks en liep lucr door het huis en door al do kamers heen, of hij als mijn zoon hier thuis behoorde. Ik had in liet aankoopun van zoo n meubelstuk met erg voel zin. Hen goed biljart kost veel geld, en de lui, die er hier hot meest gebruik van zoudeu maken, verkie zen eene tafel met zakken, terwijl dö jonker aan een biljart., uitsluitend voor carambole bestemd de voorkeur gaf ik had or ook evenwel geen laats genoeg voor. Misschien was liet voor jonker Richard beter geweest, zoo bij in dat opzicht zijn zin had gekregen, want wilde bij nu biljartspelen, dan moest hij nnar de stad, en daar kwam hy in aanraking met allerlei vreemde snoeshauen en geweten loze losbollen, die hij dan, na oenigen rijd met Bon rondgezwierd te hebben, mede naar hot land biacht. Ran was het hier in dep. om trek een rijden en rossen van zoo hob jo niet! Het gebeurde dikwijls, dat hy's avonds na elven op hot kasteol aankwam, maar even spoedig weder kou vertrekken als hii was gekomen, want na dat uur had zijn vader ten strengste verboden hem toe te laten. Dan kwam hij dikwijls met een goeden roos aan bij onsen wat moest ik dan doen natuurlijk hen? .een van de twee kamers tot slaapvertrek afstaan, die ik meestal beschikbaar heb. In plaats van don andoren morgen naar huis te overgegaan, is toch als tccken des tijds, niet zonder boteekenis. Te ontkennen valt het dan ook niet, dat het socialisme, de groote verover aar is onzer eeuw. In korten tijd heeft het een grooten aanhang verworven en een leger van ontevredenen op de been gebracht, dat zijne recruten vindt in alle landen en standen. Het is als 't ware mode geworden aan socialisme te doen, maar en hier komen wij terug tot ons punt van uilgang voor velen van hen, die schermen met hot woord is de zin daarvan ten ecnenmale duister. De schuld hiervan ligt voor een groot deel hij de socialisten zelf, hij hen, die zich als leiders opwerpen en als vaandragers voorop gaan. Die lie den beseffen zeer goed, dat het voor hands nog niet geraden is, met de eigenlijke strekking van hunne begin selen voor den dag le komen. Het volk zou daardoor te zeer worden afgeschrikt en men bepaalt er zich daarom o^er hot algemcon too, de fouten van het beslaande zeer .breed uit te frT^tsn,—«ileilei wanvorhot'Si.i- gen aan het licht te brengen en grie ven van den meest verscheiden nood te doen gelden. De socialisten criti- seeren, zij breken af, en daar ouzo geliberaliseerde maatschappij vele en groote kwalen eigen zijn, bobben zij ruim spel on ontbreekt bet hun niet aan pijlen om op de tegenwoordige maatschappij af te schieten. Men kan dan ook niet beweren, dat alles wat door de socialisten wordt voorop ge zet, onjuist is, dat, wat door hen wordt gelaakt, niet veelal lakenswaardig is. gaan verbeeldde hij zich het recht t,e hebben om boos to zyn, daar men hem den toegang had geweigerd, en ging denzelfden weg weer op. van waar hij was gekomen. Ilij wilde nog wel eens nnar mij luisteren, want ik mocht soms, zooals men zegt, wel eens een potje bij hein breken, doch meestentijds hoorde hij mij bedaard nan, en zei dan «Jasper, je bent een beste kerel, je hebt waarachtig gelijli^s maar "t moet zöo, het kan met mij niet anders," en men zou ook baast gezegd hebben, dat het niet anders kon, want het was of hij door den booze werd geregeerd. «Genieten", dat was hot woord, wat hem altijd door zijn geest dwaalde; van verdriet wilde hij niets welen. Ilij had ook nieis wat hem hinderde; hij was gezond en had geld in overvloed, en hiermo.lo kon hij genieten wat hij verlangde. Toch was er iets, wat hij anders had gewenschthij had zoo gaarne een mooien baard gehad, en dien kon hij, welke kunstmiddeltjes de kap per hem ook aan de hand deed, maar met krijgen. Ik geloof, als wij hot geld, wat hij daaraan verknoeid heeft., bij elkaar hadden, wij daarvan met ons allen een mooie zomerreis konden maken. »Al, wat ik u daar zoo van den jonker heb verteld, behoort zoowat tot de wilde nukken van een zorgoloozo jeugd en vclon, die wij allen kennen, zijn wel eens in hunne jonkheid verdwaald geweest, maar op rijperen leeftijd weer terecht gekomen. Dit zijn karakters, die uit zwakheid verdoold waren, mensehen, in wier hurt het zaad van don godsdienst, tijdens hunne jeugdige jaren gestrooid, nooit geheel verloren ging, en soms naderhand Jes te weeldoriger ontkiemde. Maar de jonker miste allen godsdienst, dwaalde niet uit zwak heid, maar had een boosaardig, onmeodoogend hart. Hij gaf om do verzuchtingen van zijne vrome mooder niets, en sloeg al hure verma ningen in den wind. Wat dio goede vrouw Maar en hierop dient men wel acht te geven -het socialisme ris stelsel wordt daardoor nog geenzins gerecht vaardigd. Toegegeven, dat de huidige maatschappij ernstige gebreken aan kleven, zou ons toch eene samenleving, ingericht voor de beginselen en de leer van het materialistisch socialisme, tot de uiterste ellende brengen. Bij de jongste begrootitig.j-debaUen in den Duitschen rijksdag heeft mon herhaaldelijk en met grooien nadruk aan de sociaal-democratische afgevaar digden de vraag gesteld: «Hoe zal uwe toekomststaat zijn geordend? Gij predikt de voortreffelijkheid van uwe leer, welnu, geeft ons eene nadere beschrijving van deraaatschatpij, welke volgens u, het inensclulom' gelukkig moet maken. Treedt in bijzonderheden en toont ons een ontwerpt van het grootsche gebouw, dat naa- uw plan zal worden opgetrokken. Liebknecht en Bebel blth;-. het ant woord schuldig, dat van h .a gevor derd word. Zij redevoerden wel, maar draaiden' om de quaestie ÏÏerst- giifióèüid'c" IjuWeét uü, "uiu tUmütfi'- werlc, ja eene dwaasheid wat men van hem en zijne geesfveifjfti.Iiten vorderde. Alle^.Vz.öu zich geleidelijk ontwikkelen. Maar met zulke alledaag- sche gezegdes maakt, men zich niet van oen ernstig vraagstuk af. En de discussie iu den rijksdag bewees dan ook zonneklaar, dat waar men op zuiver socialistisch terrein komt en ter zijde laat, datgene wat met liet eigenlijk socialisme niets heeft uitstaande, alles Verwarring wordt en onzekerheid. voor hem gebeden heeft, weet de Hemel alleen. Angstige nachten heeft zij doorgebracht, die ik. niet kan beschrijven, en hare gezondheid leed zeer veel door het losbandig gedrag van haar eervergeten zoon. "Haar ccnige troost was hare dochter Con stance, dio altijd bij haar bleef en een even ijverige voorstandsier van liet gebed was, als hare moeder. Hoeveel versmadingen en be schimpingen zij daarover van haar broeder heeft, ryoetca anniioorei>, weet ik niet. maar wanneer er slechts eonigszins gelegenheid toe was, liet hij niet na zijne moeder en zuster to plagen; daarbij was hij gehaat door icdereon, en schoon hij dit heel goed wist, scheen hij zich daar niets van aan te trekkon; integen deel, ik geloof dat hij er een boosaardig ge noegen in vond. Dc rentmeester, mijnheer Van der Wilk, een goedon aardig menscli, kon hem ook nog wol eens zijne verkoé|dhedun onder liet oog brengen; ni den beginmjaiiel hij zich. dit welgevallen, maar toen dit bipiierlia- ling gebeurde, riep hij«loop naar den Satan motje zedepreken, wat hel» ik met jou haarklóoveryon noodig het leven is er im mers voor om te genietenDe man moest de hoop opgeven hem ooit terecht te brengen en trok zich daarna geheel van hem ;tf. Dat zuik eene b'uitcnspqorige levenswijze tide! veel geld kost, behoef ik niemand te zegj/Ün, en dat zelfs aan het grootste kapitaal, '\\4nneer men hot goud met handenvol weggoiat. op komen is, zult go zeker allen evengSd be grijpen als ik. Want er kwam, helaas-, nog iets bij: sedert eenigcn tijd was jonker Ri chard aan bet spel verslaafd, en dit is al een van do vreeselijksie hartstochten die. er be staan, en die zeker iemands ondergang moe ten bewerken." «Die jongen was. ook van alle markten thuis," bromde de boei', die op zijn manier heel ijverig Katholiek was, tussclien zijne De beste bestrijding van bet socialis me bestaat derhalve hierin, dal men hét meer doet kennon in zijn wezen, dat' men duidelijk aanloone, welk de aard is zijner beginselen en welke de toestand van de maatschappij zou worden, wanneer het ten troon mocht worden verheven. (Slot volgt.) Schaarschte van VeevGcder. «Mijn vee is nommer één," zei een boer. -Er slaan me twee wegen open n.l. het houden of het verkoopen, maar, als ik het houd dan zal het het goed hebbeu. Kan ik voor al mijn vee daar voor. geen borg zijn, dan ruim ik zooveel beesten op, dat ik liet voor het restant wel kan wezen. Do man heeft gelijk, Volkomen gelijk zelfs, want alleen goed onderhouden vee kan winst geven en ander geen. 't Is een hard gelag: vee uit noodzaak te moeten verkoopen, maar is 't niet een r.og harder gelag zijn vee op stal te moeten zien staan, zoo dun als een lat, sèhYCöwW&nde van honger cii -ternau wernood iels opbrengende? Noem aan, dat zulk vee den winter doorkomt, wat dan? Is zijn eigenaar dan gered? Integendeel, grootendeels geruïneerd, want er zal een lange tijd verlo'open eer zijn beesten weer wat op hun verhaal beginnen te komen en gedurende dien tijd is er van melkproductie weinig spra ke. Do naweeën van het slechte winter kwartier doen zich den ganscheu vol genden zomer gevoelen. tanden. -Dat noemen ze in de stad een jongen van Jan de Witriep de wagenmaker lachen de uit; -men kan met zulke lui sukkelen." r „Of men dat kan!" zeide ik treurig af getrokken, en mijne ervaring, in dat opzicht, helaas I ook al opgedaan, bracht nuj nog eenige woorden cp de lippen, dio ik echter beter vond to verzwijgen." »Ga voort. Jasper, ga voort beste jon gen," sprak do hoefsmid; -zitten we nou niet als gehoorzame kinderen te luisteren?" -Ik moet zeggen, jelui houdt je goed," antwoordde do waard, «waarachtig ik heb scluk in je, maar je moet geduld hebben, hoor, ik ben nog lang niet ten einde: Jonker Ri chard was dan, zools ik heb gezegd, een spe ler, en de som geld, die hij door het spel en andere: zaken hoeft zoek gemaakt, grenst aan het ongelooflijke. Mijne hoerou, tonnen gouds zijn or mode naar de maan gegaan, en toon hij vijf ou twintig jaar oud was, weet ik niet hoeveel schuld zijn vader al voor bom betaald had. «Dat de oude heer dikwijls uit zijn hu meur was, behoef ik niet te zeggen ik geloof ook niet., dat hij ten laatste do schulden van zijn losbandigen zoon zou betaald hebben, in dien hij niet vreesde voor een publiek schan daal. Aan alle geduld en vrees komt editor eenmaal een einde. Eens op eon avond kwam de jonge losbol-op hot kastool, en eischic van zijn vader niets ineer of minder dan vijf dui zend gulden, om oene speelschuld te betalen, waarom bij den ou^en jonker een week te voren reeds had gevraagd, maar die hem toen met vastheid was geweigerd. De oude man verweet hem zijn goddeloos gedrag, wilde op zijn- hart werken, door hem voor te houden, dat 'hij zijne ouders vó >r den tijd dood ver grijzen, en zelfs zijne moeder reeds half in 't graf bad geholpen maar dit alles baatte niets; Daarom zeggen we hel bovenbedoel den boer na: «het vee moet het goed hebben." De toestand der veehouders is nijpend maar dat is nu eenmaal zoo en er is weinig of niets aan te verandereu. Toch willen we. ter bekoining van veevoeder, nog een raad geven; baat bij niet, schaden doet hij evenmin. Wc zullen deze vraag beantwoorden: wat is het beste middel om bij de tegen woordige schaarschte van hooi, het vee zoo goed mogelijk, dat is voor den boer op de minst kostbare en meest voordee- lige wijze, door den winter te brengen! Wè gaan eerst van de veronderstel ling uit, dater bouwlandbeschikbaar is. 1. Zaai zoo spoedig mogelijk rogga of wintergarst, maar liefst na het land goed gemest en geploegd te hebben, De doeling hiervan moet zijn, dat men nog vóór den winter van dit groenvoeder een flinke snede bekomt en na den winter, in hét vroege voorjaar dus, eveneens Lukt dozo kuur waarop wel kans is, dan krijgt de boer de handen wat ruimer en het vee den buik vol. Bovendien is -dut groene.good -een heerlijk kostje. 2. Zaai koolrapen. Dó mangelworte- len laten nu grootéhdëêls op zich wach ter.; de eventueele hoeveelheid pulpe zal wel al aan den man zijn, dus hel nu nog maar eens geprobeerd met koohapen. Op 'l laatst van Juli en in het legin van Augustus kunnen ze nog gezaaid wor-^ den. Met wat goeds er bij, leveren ze een goed voer op en zullen ze in een ware behoefte voorzien. 3. Zaai gele mosterd, niet omdat ze voor melkvee zoo best is, maar om er een gaatje mee te stoppen- Er is immera het was duidelijk, dal Richard otn bet ver langde geld zeer verlegen was, en een boos aardige grijnslach was zijn eenig en smadelijk antwoord. Hij bleef dieu nacht iu huis, en de bedienden zagen hem 's morgens reeds vrocg- in het bosch wandelen en verklaarden nader hand, dat zij ontsteld waren door zijne ver wrongen wezenstrekken, 's Morgens om acht uren trad hij het vertrek binnen, waar zijn vader zich alleen bevond met onstuimigheid trad hij op hem toe en hernieuwde zijn eisch om de genoemde som De oude jonker wei gerde met dc verklaring, dat hij geen geld meer te missen had, en zoo dit al het geval mocht wezen, hij het hem toch niet zou geven. Het schuim van gramschap kwam den jongen deugniet op de lippen; vreeselijke roi vloekiu- gen en verwenscliingen owsnapteu zyn mond, en zijne hand in zijn jachtrok stekende, baaldo hij een geladen pistool te voorschijn, dat nij op zijn vader aanlegde. Werkelijk haalde hij den haan over en wilde schieten maar het vuurwapen ketste. De oude jonker was eeu oogenblik onthutst, doch herstelde zich spoa- di", wrong met een wilden mk het moordwa pen uit de hand zijns zoons, opende hot raam e i sch. o'. liet in de open lucht af. Een tiental ondeigesehikten kwamen eens klaps op het schot aanloopen, die meenden dat hun meester een ongeluk was overkomen, waarin do jonge deugniet, dien men tot alles in staat achtte, de hand had gehad. Bleek van schrik stormden zy het vertrek binnen, en zagen vader en zoon zwijgend tegenover elkander slaan, terwijl achter ben hunne meesteres, bleek als een doude, door hare dochter ondersteund, binnentrad. Woi'dt veroolgd.

Peel en Maas | 1893 | | pagina 1