Noodiö; en overbodig, war!e'lli0 Het gouden Bidsnoer. ZATERDAG 17 JUNI 1893 No. 23, voor ViZNKVY franco por post voor het buitenland afzonderlijke nummers Uitgevei ld A. SA Sf EN. Deze Courant verschijnt'liederen Zaterdag. van 15 regels oilie regel moer 6 c. groote letters en vignetten naar plaatsruimte, lydvei-tentiën, 3maal geplaatst, worden Smaal berekend. Advertentien of Ingezonden Stukken gelieve men "s Vrij dags vóór 2 uur 's middags te bezorgen aan het Bureau van »Peel en Maas""1 te Venray. Zij, die zich voor het volgende kwartaal op ,,Peel en Maas" of het „Geïllustreerd Zondagsblad'' abonneeren, ontvangen de tot 1 Juli verschonende nummers gratis. _T iv van te vinden Js O O -hecht aan het overt Kr wordt in onze dagen druk ge klaagd gemopperd; ieder doet het in cl keu stand, in eiken rang. Kon mensch die niet klaagt is een exemplaar ge worden zeldzamer dan de witte raaf.- Onbegrijpelijk mag hot genoemd wor den dat juist, nu inou alles in het werk stelt om hot leven zoo gemak kelijk en aangenaam mogelijk te ma liën hel klagen tot." een hepaaldo epidemie is geworden. Do moeste-, mënsehèn gevoelen zich niet thuis in '-hunpositie, den ccno ontbreekt dit, - lltfj, «andere dat. maar. -11 erlets i?. wat zij gaarne anders zou den wehschen. Die niet klaagt ovei te weinig eten, te benauwd worden, zucht en jammert over onvoldoend geestesgenot, die niets aan te merken vinclt op den 'toestand van zijn gezond heid, kermt over do ziekelijkheid \an zijne ziel of van zijn zenuwen. Dat komt tegenwoordig zoo wat op hetzelf de neer. Overal een gevoel van onbeyredi- ging. bij g1'00^ en klein, bij rijk en arm, bij werkgevers en werklieden, dat zich uit in een eindeloos geprut tel, zoowel in de converlatie als in de boeken en de couranten. NV at daar de reden van is? Er is niet één reden voor, maar een massa, er zouden deden over zijn vol te schrijven, waaraan die algemec- ne ontevredenheid te wijten is; wij willen echter ons onderzoek niet al te diep laten ingaan, en slechts op een der vele oorzaken wijzen, welke daar van te vinden is. "Wij bedoelen de men tegenwoordig het overtollige, hetgeen on feilbaar leiden moet tut verwaarloozing van liet noodzakelijke. Wat zijn de noodzakclijko behoeften van het leven eigenlijk? Op treffende wijze wordt hot ons genoemd in liet "Onze Vader," het dagolijksch brood. Zonder brood kan de mensch niet leven; tegenwoordig hoort daar zoo veel zoets en pikants bij dat het brood geheel vergeten wordt en zoo gaat iifet op elk gebied. Men denkt eerst aan de sieraden van het leven, later eerst aan het leven zeil', dei?, liefst van den minderen stand, die een huishouden opzetten. NV at is in de eerste plaats hun zorg? De noodzakelijke kleedereu, de voornaam ste meubelen, de winterprovisie van het eten? Alles behalve! Eerst de bruiloft in een zaa,, de wagens ol de rijtuigen met geiuviteerden, de trouwjapon lielst van zijde met sluiei en bloemen, de rest volgt van zelf, aan liet noodigsto deukt men niet. Gezinnen uit den burgerstand, die over een bescheiden inkinon beschik ken kunnen, achten Ié': een recht dat hun toekomt 's avoujls een paar maal in do week naar v ji' koffiehuis, een comedie of concert 4 gaan, uiaar denken er niet aan, pat door het toegeven aan deze ovc-r.iodige verma ken, zij zich te huis hot uoodigste aan voedsel, kleeding, w Miing moeten ontzeggen, dat al deze liispanningen gekocht worden door c ïofferiug van de noodzakelijke eischc.i des levens. .Slot volgt J 't Is al, we weten n:cf hoeveel maal gezegd, dat in hot hoereuhedrij'f''-slechts voortreffelijk vee .moet wmleu gehou den, want alleen dit geeft voordeel en- al het andere ruïneert den boei*. Gelijk halve oogsten eiken landbou wer zeer onwelkom zijn, zoo ook zal middelmatig vee, vee dat ter nauwer- nood zijn kostgeld betaalt, hem een doorn iu het oog wezen. Alleen best vee f-,ï».v "-•** een stier is 'eert' stier. Neen, wie nog kan oordcelcn, wie kan zien on onderscheiden, zal zijn fok- dieren met. overleg, met beredeneerd overleg kiezen en zich niet fluor ettelijke guldens laten weerhouden uf zijii koei en, duur een voortrcllelij ton! stier., zijn paarden door een hengst .an naam te doen dekken, 't Is'iftd iflaad'jammer- dat velen in dezen nog >o bekrompen ziju en nog /do weinig iziclit hebben, dat ze waarlijk gclooven, at een slechte Feuilleton. Oorsprönlcelijko Novelle. De rondborstige en opgeruimde dorpswaard was, wat men doorgaans noemt -goud van leven", maar wat minder -.kerksch" dan zijn vrouw verlangde, die zich in dit opzicht nooit onbetuigd liet. Jasper bezat geeno in liet oog looponde ge breken, of het moest zijn, dat, Dij ziels wul eens driftig maakte, wanneer hem ol andere» onrecht werd aangedaan. Hij vloekte imoit, ging zich ook niet. te builen aan sterkedrank, met Oên woord, zijne zedenleer v es orUerts- p.-lijk, maar hij -knaptezooals hij zich uit drukte. op Zon- en Feestdagen allijd BW» -een sl.l Vroegmis je" en ging Heen up iv.-rsi- tijd en Paschen naar de Vesper. Hierover moest hij wel eens oen scherp woord van Bertha hooier, doch of het i» ernst met hom zoo mocht zijn, of dat hij het alleen als voor wendsel gebruikte, hij beklaagde zich, in eene zingende Mis niet te kunnen bidden mnd.it de muziek hem te veel verstruo.de; -overigens, sprak hij, is dit immers ook niet noodig ik zeg maar, vrouw, doe wel en zio tuut om. °0f de toepassing van deze schriftuurlijke uitdrukking in dit geval Bertha wel recht dtu (lelijk was, betwijfel ik; doch hoe dit zij, zeker is hel, dat zij er zicii niet medo tevreden sleldo.. De-gezelligheid van df gelagkamer, zoo aan stonds door mij geprezen, had doze het meest te danken aan het heldere licht, dal uit een achttal lampen, welke blonken als oen spiegel, liet kleine vertrek bestraalde. Gas was er daar ter plaatse in dien tyd nog niet; petroleum kende men evenmin; het waren nog altijd de oudeiwelsche olielampen welke ons daar aan den goeden ouden tijd herinnerden. In 't geheel bevonden er zich zes tafeltjes met cene bank en viermaal zooveel stoelen twee der tafeltjes waren geplaatst voor bet raam, twee op zijde een paar cl van de straat deur, en twee aan weerszijden van de kachel, waarboven zich, zoo het schijnt, do ten platte lande onmisbare pi enten bevonden van -den vcilorcn zoon", die door onachtzaamheid van den kleurder aan een vuurrood accident op zijn neus laboreerde, en -Gonovova", als in een wolk van klocderen zwevende zoo blauw als men nog ooit een wolk heeft gezien, bei don waren iu mahoniehouten lijstjes gevat. Ter rechterzijde van do kachel, juist over de straat, bevond zich een 'andere deur, welk naar boven voerde, terwijl tegenover Iu daarvoor geplaatste t.ilehjc, zich liet buflj uitstrekte, mot allerlei flessche» van ono. lijken ondorwotsche» vorm, welke dc no geestrijke vochten inhielden. Onder dei velen verleidelijke groep, was dc want sterd met ecu schilderstuk iu olievc/ jager a ooi-stellende op het ougepblikjr zijn jichlroer op een haas aanlegt. Ier scheen wel wal zwak in zijne k haas geleek wat veel op een kat bare hond was door deu schilder v de fantasie van don kunstenaar/ 1 Imomen blauw als indigo gedacht/VCII»eus was er nog al niets op aan te Toch behoort dit alles in oc te huis, althans men wil hol het 13 alsof al die gebreken, zijn, den landelijke» cenvoi minste iu het oog va» h beid van de groote steden ,,„0H en genoeg heeft van al F1 daar werdt vertoond. Vergeten wi/'iet op te im in den hoek i het buffet c bevond, wel/ door haar s aangename Xüs do snciheii lierinneriii/'"-'id. tien blatn de wijzenA 't afgebeeld, wai scbepen.^vvo2'11 ül' do wijzi waarboven dc ma. ito van een afgeltnat Ja#1' had mij mot een /gedaan, toen dc bulder hot or op schoon toe te lit hare scharnieren te lishton, hom deed mard 3 geJ aan om eens naar do k kleine vermaning met ig te hebben, liet oude i meubel stond dual zoo chel te zien, die de pook scheen fegoten verwar- igenwijs en had' boom goede vruchten kan voortbrengen. Een slecht stuk vee eet evenveel als een best exemplaar en beide eischen dezelf de verzorging, dezelfde moeite aan op passen; is liet dus raadzaam het kaf van het koren te scheiden? Een boer moei zijn vee kennen, weten welke beesten hem voordeel opbrengen ey welke hem tot een schadepost zijn. En heeft hij eenmaal schoon vee, dan late hij zich niet door een handvol rijks- daalders verlokken het tê verkoopen en plaats le doen maken voor minder goe de dieren. Hij zou, dus doende, zijn welvaart de deur uitjagen. Wij nemen een voorbeeld aan den boer uit den Deemster, die voor oen tiental jaren een prachtexemplaar van een stier had<- voor welken men liem 5000 .{vijf duizend) gulden bood, echter te vergeefs. De man zei leuk weg, dat hij hot beest niet missen kon, maar het noo'dig had ter veredeling van zijn vee. Zelfs voor tweemaal zooveel was zijn slier niet te koop. Sprekender voorbeeld is in dezen wel niet aan te halen en menigeen zou voor 'A-'A a,.,t'ins bezweken zijn. meer rente afwierp dan een kapitaal van 10000 gl. a 5 pCl. dan ligt de weige ring om toe te happen naar genoemd bod voor de hand. In 18S3 gaf die stier aan dekgeld f 1800 revenuen en de on geboren kalveren werden vaak verkocht voor f 200 per stuk. Dat zijn ook geen te versmaden voordeden. Eet! boer moet trachten zijn veestapel te verbeteren en zonder ophouden koei en, die een onvoldoende hoeveelheid melk geven, uit zijn bedrijf verwijderen /psherberg r zoo zien c als zij /Imogen, ten f de gcpolijst- i kennen wat et voorkomen van ecu kiei i oud korclijo, nel een blauwe slaapmuts op en een stijf geel 'pluimpje; do beide aimoi), aan een van welken do pook zich bevond, uustreRkenio, om zijn dikken buik le gi ïjpen, wokl-iii liij mqt krairip- aanÓQeningen worstelde. Ken liKSclie stoot van Jas; oftfmet de pook deed bet hom opeens als v;u een brom mead lttcben uitschateren; dit gaf my den indruk r»ls bad de dorpswaard bom <p een gevoelige plok gekitteld, en verkeerde iilj iu dien meer malen dour oen onzer aansehoiovde» uf onder vonden toestand vau zenuw-ovjiïprikkeliug. Op dit gogenblik werd de straatdeur van buiten geopend. Een hevige' rik wind zweepte de sneeuw naar binnen en Waaide liet licht van twee der lampen uit, terwijl alles, 'wat door zijne lichtheid daarvoor vatbaarheid toonde, van de tafel werd geslingerd. -Genaovend samen," klonk de groet van Krelis JBlaauw, een land bon ver uit den om trok, die met ecu andoren b'hzoeker, Dirk Pul man; den wagenmaker van hot dorp, do her berg- binnentrad. «Jongens,''"jongens., waot 'n miseraobol weer, 't sneeuwt en waoit dat je hoorei) cn zieii vergaot." «.Nou, ik zog maar," sprak de wagen maker meer met een steodsch dialect, -het is er nou net zoo"» oudejaarsavond voor, om malkaar eens, ouj do gloeiende kachel heen, wat te vorlellen, on een glaasje van het een of ander, dat het lijf wat verwarmt, naar binnen te spelen; vind je 't ook niet, Jasper?" «Mij dunkt van ja," antwoordde deze, don nieuwen gasten een stoel aanbiedende, terwijl zij bezig waren, met liet gewone stam pen op de vloermat, om ziob van de sneeuw, welke hunne lnui-zcii overdekt», en de nog lastiger kluitjes onder de zolen, te bevrijden. "Béiden trokken hunne duffelsche pijjakkers uit, die a's mot witte voeren bezaaid, eerst, voor zij behoorlijk werden opgehangen, eenc behandeling ondergingen als een ondeugend kir.d, d.it al schuddend door vader of moeder zijne guitenstreken onder het oog wordt go bracht. -Dat luid je niet gedacht, Jasper, dat je ons vanavond nog zou zien, lit-Ja, dat komt mien vrouw heit de koorts en is vroeg naai- bed gegnon om te zwcelen, weetje; nou was 't zoo stil bij me, dat ik deuk kom, ik. zaol nog maor eens naor Do gekroonde Posthoorn gaon, misschien vind ik daar nog gezelschap. Ik kwam Dirk achterop loapen ca nou zie jo ons allebei hier." -En mijne vrouw is naar der zuster, die ook ziek is, en de kinderen waren naar bed. Dan krijg je dikwijls op zoo'n oudej.iars avund zulke rare gedachten in je hoofd, dat liet beier is om maar oens met iemand te gaan praten," zei de wagenmaker, die iemand van buitenge wone lengte was, en wiens gelaat dc duide lijkste sporen der kinderziekte droeg. «Jasper, geef me een brandowijntje; jongen, k ben tot in me ziel koud." «En ik mot een glas kokende pons heb- Dc meerdere kilogrammen boter, dia een beste koe geelt, zijn eerste winst. Men kan niet te hoog loopen met edele ibkdiercn en men stelle niet alleen aan stier of hengst hooge eischen, maar evenzeer doe men het aan de vrouwe lijke dieren. "Watvoorde fokkerij gebruikt wordt, moet zijn geboorteakte kunnen tooncn d, w. z. er moet le boek staan vanwaar de vader en de moeder komen, wie hun ouders waren, hun grootouders enz. De- eigenschappen van vader cn moeder erven op de kinderen over. De gesteldheid der mannelijke bees ten cn de standvastigheid hunner eigen schappen ziju in zoo ven e van gruoter belang dan die der vrouwelijke, dat zij jaarlijks vele nakomelingen verwekken en daardoor een beslissendea invloed hebben op een geheelen veestam. Des niettegenstaande komt het ook wel de gelijk aan op de keuze der moeder. In 't algemeen behoort het mannelijk fok- dier in zijn voorkomen levendigheid en kracht, zonder woestheid en boosaardig heid uit te drukken. De twee laatste eigenschappen ontslaan vaak door een meö 3 eg Au»nhr sd-tüs A e.r. ..basten; Js zinnig dan worden zo goedaardig. Keuringen van hengsten en stieren ziju aan de orde van den dag en met réden. In verband mot de vee veredeling is 't een noodzakelijk iets. Dat men dus ervaren mannen als keurmeesters be hoeft, is buiten kijf. Ze ziju er genoeg», maar of ze zich wel gaarne belasten met hel keuri.-.gswcrk is iets anders; immers gelijk zooveel arbeid, is ook hel keuren een ondankbaar werk. In het oog der ben," sprak da boer, -kokende, boor je, vrouw," voegde bij er by, zich naar bet, buffet koerende, omdat hij begreep, dat van daar hot kokende moest komen. «Ilct water kookt als een zee, Krelis." antwoordde Bertha, die bezig was kouscu t& breien voor baar jongste kind; «ik zal je dadelijk helpen," Dit zeggende voegde zy do daad bij liet woord, en de boer zag zich o.i- middelijk in het be/,il van verlangde glaajo punch; Hulman verorberdezyn brandowynrja na ulvoiens Peter Kuip, deu hoefsmid, harte lijk de lmud geschud te hebben. «Daar zitten we nou,"sprak Pulraan, zich, als iemand, die nu recht op zyn gemak is, vergenoegd in' de knieën knijpende, «wat nou gedaan, een pendoertje of eeu domme» neelje, wat dunkt jelui er van?" -Och, we moesten maar zoo wal bab belen," zei Knip, «Weet j'y niks le vertellen, Krelis? och, neen, houd je mond ook maar. want een mensch hoort nooit andeis van joil dan vun kueien en kolveren." -N;i. weet jij dan wat beters, vertel op dan maar!" riep do boer. ".Mijnheer zd wel iets weten," sprak Jasper, -mj kom', uit de stad, en daar is aityd meer te koop dan up T land. -J.i, maar we moeten met zulke allo* daagsche dingen hebben, mynheer," riep da wagenmaker; «is er ook binnenkort te Am sterdam ergens ingebroken, of is er iemand vermoord zie je, zoo iels moeten we hebben." «Wat hen je toch een verscbiikkcl^lfe ruwe man," zei de waardin, met een iet to ondei druk keu lach, liaur .hoofd schuddende; «is ine dat nu een wensch om juist vifu inbraak of moord to willen hooron je doet een menscf» rillen en beven. Maar jo bent zoo kwaad niet als jo wel lijkt," vervolgde zij, haar verma- ttlng ol' verwijt eenigszins willende verzachten', [Vordl vervolgd.

Peel en Maas | 1893 | | pagina 1