Noodiö; en overbodig, war!e'lli0
Het gouden Bidsnoer.
ZATERDAG 17 JUNI 1893
No. 23,
voor ViZNKVY
franco por post
voor het buitenland
afzonderlijke nummers
Uitgevei
ld A. SA Sf EN.
Deze Courant verschijnt'liederen Zaterdag.
van 15 regels
oilie regel moer 6 c.
groote letters en vignetten naar plaatsruimte,
lydvei-tentiën, 3maal geplaatst, worden Smaal berekend.
Advertentien of Ingezonden
Stukken gelieve men "s Vrij
dags vóór 2 uur 's middags
te bezorgen aan het Bureau van
»Peel en Maas""1 te Venray.
Zij, die zich voor het volgende
kwartaal op ,,Peel en Maas" of
het „Geïllustreerd Zondagsblad''
abonneeren, ontvangen de tot 1
Juli verschonende nummers gratis.
_T iv van te vinden Js
O O -hecht aan het overt
Kr wordt in onze dagen druk ge
klaagd gemopperd; ieder doet het in
cl keu stand, in eiken rang. Kon mensch
die niet klaagt is een exemplaar ge
worden zeldzamer dan de witte raaf.-
Onbegrijpelijk mag hot genoemd wor
den dat juist, nu inou alles in het
werk stelt om hot leven zoo gemak
kelijk en aangenaam mogelijk te ma
liën hel klagen tot." een hepaaldo
epidemie is geworden. Do moeste-,
mënsehèn gevoelen zich niet thuis in
'-hunpositie, den ccno ontbreekt dit,
- lltfj, «andere dat. maar. -11
erlets i?. wat zij gaarne anders zou
den wehschen. Die niet klaagt ovei
te weinig eten, te benauwd worden,
zucht en jammert over onvoldoend
geestesgenot, die niets aan te merken
vinclt op den 'toestand van zijn gezond
heid, kermt over do ziekelijkheid \an
zijne ziel of van zijn zenuwen. Dat
komt tegenwoordig zoo wat op hetzelf
de neer.
Overal een gevoel van onbeyredi-
ging. bij g1'00^ en klein, bij rijk en
arm, bij werkgevers en werklieden,
dat zich uit in een eindeloos geprut
tel, zoowel in de converlatie als in de
boeken en de couranten.
NV at daar de reden van is?
Er is niet één reden voor, maar
een massa, er zouden deden over zijn
vol te schrijven, waaraan die algemec-
ne ontevredenheid te wijten is; wij
willen echter ons onderzoek niet al te
diep laten ingaan, en slechts op een
der vele oorzaken wijzen, welke daar
van te vinden is. "Wij bedoelen de
men tegenwoordig
het overtollige, hetgeen on
feilbaar leiden moet tut verwaarloozing
van liet noodzakelijke.
Wat zijn de noodzakclijko behoeften
van het leven eigenlijk? Op treffende
wijze wordt hot ons genoemd in liet
"Onze Vader," het dagolijksch brood.
Zonder brood kan de mensch niet
leven; tegenwoordig hoort daar zoo
veel zoets en pikants bij dat het brood
geheel vergeten wordt en zoo gaat
iifet op elk gebied. Men denkt eerst
aan de sieraden van het leven, later
eerst aan het leven zeil',
dei?, liefst van den minderen stand,
die een huishouden opzetten. NV at is
in de eerste plaats hun zorg? De
noodzakelijke kleedereu, de voornaam
ste meubelen, de winterprovisie van
het eten? Alles behalve! Eerst de
bruiloft in een zaa,, de wagens ol
de rijtuigen met geiuviteerden, de
trouwjapon lielst van zijde met sluiei
en bloemen, de rest volgt van zelf,
aan liet noodigsto deukt men niet.
Gezinnen uit den burgerstand, die
over een bescheiden inkinon beschik
ken kunnen, achten Ié': een recht
dat hun toekomt 's avoujls een paar
maal in do week naar v ji' koffiehuis,
een comedie of concert 4 gaan, uiaar
denken er niet aan, pat door het
toegeven aan deze ovc-r.iodige verma
ken, zij zich te huis hot uoodigste
aan voedsel, kleeding, w Miing moeten
ontzeggen, dat al deze liispanningen
gekocht worden door c ïofferiug van
de noodzakelijke eischc.i des levens.
.Slot volgt J
't Is al, we weten n:cf hoeveel maal
gezegd, dat in hot hoereuhedrij'f''-slechts
voortreffelijk vee .moet wmleu gehou
den, want alleen dit geeft voordeel en-
al het andere ruïneert den boei*.
Gelijk halve oogsten eiken landbou
wer zeer onwelkom zijn, zoo ook zal
middelmatig vee, vee dat ter nauwer-
nood zijn kostgeld betaalt, hem een
doorn iu het oog wezen. Alleen best vee
f-,ï».v "-•**
een stier is 'eert' stier.
Neen, wie nog kan oordcelcn, wie
kan zien on onderscheiden, zal zijn fok-
dieren met. overleg, met beredeneerd
overleg kiezen en zich niet fluor ettelijke
guldens laten weerhouden uf zijii koei
en, duur een voortrcllelij ton! stier., zijn
paarden door een hengst .an naam te
doen dekken, 't Is'iftd iflaad'jammer-
dat velen in dezen nog >o bekrompen
ziju en nog /do weinig iziclit hebben,
dat ze waarlijk gclooven, at een slechte
Feuilleton.
Oorsprönlcelijko Novelle.
De rondborstige en opgeruimde dorpswaard
was, wat men doorgaans noemt -goud van
leven", maar wat minder -.kerksch" dan zijn
vrouw verlangde, die zich in dit opzicht nooit
onbetuigd liet.
Jasper bezat geeno in liet oog looponde ge
breken, of het moest zijn, dat, Dij ziels wul
eens driftig maakte, wanneer hem ol andere»
onrecht werd aangedaan. Hij vloekte imoit,
ging zich ook niet. te builen aan sterkedrank,
met Oên woord, zijne zedenleer v es orUerts-
p.-lijk, maar hij -knaptezooals hij zich uit
drukte. op Zon- en Feestdagen allijd BW»
-een sl.l Vroegmis je" en ging Heen up iv.-rsi-
tijd en Paschen naar de Vesper. Hierover
moest hij wel eens oen scherp woord van
Bertha hooier, doch of het i» ernst met hom
zoo mocht zijn, of dat hij het alleen als voor
wendsel gebruikte, hij beklaagde zich, in eene
zingende Mis niet te kunnen bidden mnd.it de
muziek hem te veel verstruo.de; -overigens,
sprak hij, is dit immers ook niet noodig ik
zeg maar, vrouw, doe wel en zio tuut om.
°0f de toepassing van deze schriftuurlijke
uitdrukking in dit geval Bertha wel recht dtu
(lelijk was, betwijfel ik; doch hoe dit zij,
zeker is hel, dat zij er zicii niet medo tevreden
sleldo..
De-gezelligheid van df gelagkamer, zoo aan
stonds door mij geprezen, had doze het meest
te danken aan het heldere licht, dal uit een
achttal lampen, welke blonken als oen spiegel,
liet kleine vertrek bestraalde. Gas was er daar
ter plaatse in dien tyd nog niet; petroleum
kende men evenmin; het waren nog altijd de
oudeiwelsche olielampen welke ons daar aan
den goeden ouden tijd herinnerden.
In 't geheel bevonden er zich zes tafeltjes
met cene bank en viermaal zooveel stoelen
twee der tafeltjes waren geplaatst voor bet
raam, twee op zijde een paar cl van de straat
deur, en twee aan weerszijden van de kachel,
waarboven zich, zoo het schijnt, do ten platte
lande onmisbare pi enten bevonden van -den
vcilorcn zoon", die door onachtzaamheid van
den kleurder aan een vuurrood accident op
zijn neus laboreerde, en -Gonovova", als in
een wolk van klocderen zwevende zoo blauw
als men nog ooit een wolk heeft gezien, bei
don waren iu mahoniehouten lijstjes gevat.
Ter rechterzijde van do kachel, juist over de
straat, bevond zich een 'andere deur, welk
naar boven voerde, terwijl tegenover Iu
daarvoor geplaatste t.ilehjc, zich liet buflj
uitstrekte, mot allerlei flessche» van ono.
lijken ondorwotsche» vorm, welke dc no
geestrijke vochten inhielden. Onder dei
velen verleidelijke groep, was dc want
sterd met ecu schilderstuk iu olievc/
jager a ooi-stellende op het ougepblikjr
zijn jichlroer op een haas aanlegt.
Ier scheen wel wal zwak in zijne k
haas geleek wat veel op een kat
bare hond was door deu schilder v
de fantasie van don kunstenaar/ 1
Imomen blauw als indigo gedacht/VCII»eus
was er nog al niets op aan te
Toch behoort dit alles in oc
te huis, althans men wil hol
het 13 alsof al die gebreken,
zijn, den landelijke» cenvoi
minste iu het oog va» h
beid van de groote steden ,,„0H
en genoeg heeft van al F1
daar werdt vertoond.
Vergeten wi/'iet op te im
in den hoek i het buffet c
bevond, wel/ door haar s
aangename Xüs do snciheii
lierinneriii/'"-'id. tien blatn
de wijzenA 't afgebeeld, wai
scbepen.^vvo2'11 ül' do wijzi
waarboven dc ma.
ito van een afgeltnat
Ja#1' had mij mot een
/gedaan, toen dc bulder
hot or op schoon toe te
lit hare scharnieren te lishton, hom deed
mard
3 geJ
aan om eens naar do k
kleine vermaning met
ig te hebben, liet oude
i meubel stond dual zoo
chel te zien, die
de pook scheen
fegoten verwar-
igenwijs en had'
boom goede vruchten kan voortbrengen.
Een slecht stuk vee eet evenveel als een
best exemplaar en beide eischen dezelf
de verzorging, dezelfde moeite aan op
passen; is liet dus raadzaam het kaf van
het koren te scheiden?
Een boer moei zijn vee kennen, weten
welke beesten hem voordeel opbrengen
ey welke hem tot een schadepost zijn.
En heeft hij eenmaal schoon vee, dan
late hij zich niet door een handvol rijks-
daalders verlokken het tê verkoopen en
plaats le doen maken voor minder goe
de dieren. Hij zou, dus doende, zijn
welvaart de deur uitjagen.
Wij nemen een voorbeeld aan den
boer uit den Deemster, die voor oen
tiental jaren een prachtexemplaar van
een stier had<- voor welken men liem
5000 .{vijf duizend) gulden bood, echter
te vergeefs. De man zei leuk weg, dat
hij hot beest niet missen kon, maar het
noo'dig had ter veredeling van zijn vee.
Zelfs voor tweemaal zooveel was zijn
slier niet te koop.
Sprekender voorbeeld is in dezen wel
niet aan te halen en menigeen zou voor
'A-'A a,.,t'ins bezweken zijn.
meer rente afwierp dan een kapitaal van
10000 gl. a 5 pCl. dan ligt de weige
ring om toe te happen naar genoemd
bod voor de hand. In 18S3 gaf die stier
aan dekgeld f 1800 revenuen en de on
geboren kalveren werden vaak verkocht
voor f 200 per stuk. Dat zijn ook geen
te versmaden voordeden.
Eet! boer moet trachten zijn veestapel
te verbeteren en zonder ophouden koei
en, die een onvoldoende hoeveelheid
melk geven, uit zijn bedrijf verwijderen
/psherberg
r zoo zien
c als zij
/Imogen, ten
f de gcpolijst-
i kennen
wat
et voorkomen van ecu kiei i oud korclijo,
nel een blauwe slaapmuts op en een stijf geel
'pluimpje; do beide aimoi), aan een van welken
do pook zich bevond, uustreRkenio, om zijn
dikken buik le gi ïjpen, wokl-iii liij mqt krairip-
aanÓQeningen worstelde.
Ken liKSclie stoot van Jas; oftfmet de pook
deed bet hom opeens als v;u een brom mead
lttcben uitschateren; dit gaf my den indruk
r»ls bad de dorpswaard bom <p een gevoelige
plok gekitteld, en verkeerde iilj iu dien meer
malen dour oen onzer aansehoiovde» uf onder
vonden toestand vau zenuw-ovjiïprikkeliug.
Op dit gogenblik werd de straatdeur van
buiten geopend. Een hevige' rik wind zweepte
de sneeuw naar binnen en Waaide liet licht
van twee der lampen uit, terwijl alles, 'wat
door zijne lichtheid daarvoor vatbaarheid
toonde, van de tafel werd geslingerd.
-Genaovend samen," klonk de groet van
Krelis JBlaauw, een land bon ver uit den om
trok, die met ecu andoren b'hzoeker, Dirk Pul
man; den wagenmaker van hot dorp, do her
berg- binnentrad. «Jongens,''"jongens., waot 'n
miseraobol weer, 't sneeuwt en waoit dat je
hoorei) cn zieii vergaot."
«.Nou, ik zog maar," sprak de wagen
maker meer met een steodsch dialect,
-het is er nou net zoo"» oudejaarsavond voor,
om malkaar eens, ouj do gloeiende kachel
heen, wat te vorlellen, on een glaasje van
het een of ander, dat het lijf wat verwarmt,
naar binnen te spelen; vind je 't ook niet,
Jasper?"
«Mij dunkt van ja," antwoordde deze,
don nieuwen gasten een stoel aanbiedende,
terwijl zij bezig waren, met liet gewone stam
pen op de vloermat, om ziob van de sneeuw,
welke hunne lnui-zcii overdekt», en de nog
lastiger kluitjes onder de zolen, te bevrijden.
"Béiden trokken hunne duffelsche pijjakkers
uit, die a's mot witte voeren bezaaid, eerst,
voor zij behoorlijk werden opgehangen, eenc
behandeling ondergingen als een ondeugend
kir.d, d.it al schuddend door vader of moeder
zijne guitenstreken onder het oog wordt go
bracht.
-Dat luid je niet gedacht, Jasper, dat je
ons vanavond nog zou zien, lit-Ja, dat komt
mien vrouw heit de koorts en is vroeg naai-
bed gegnon om te zwcelen, weetje; nou was
't zoo stil bij me, dat ik deuk kom, ik. zaol
nog maor eens naor Do gekroonde Posthoorn
gaon, misschien vind ik daar nog gezelschap.
Ik kwam Dirk achterop loapen ca nou zie jo
ons allebei hier."
-En mijne vrouw is naar der zuster, die
ook ziek is, en de kinderen waren naar bed.
Dan krijg je dikwijls op zoo'n oudej.iars avund
zulke rare gedachten in je hoofd, dat liet beier
is om maar oens met iemand te gaan praten,"
zei de wagenmaker, die iemand van buitenge
wone lengte was, en wiens gelaat dc duide
lijkste sporen der kinderziekte droeg.
«Jasper, geef me een brandowijntje; jongen,
k ben tot in me ziel koud."
«En ik mot een glas kokende pons heb-
Dc meerdere kilogrammen boter, dia
een beste koe geelt, zijn eerste winst.
Men kan niet te hoog loopen met edele
ibkdiercn en men stelle niet alleen aan
stier of hengst hooge eischen, maar
evenzeer doe men het aan de vrouwe
lijke dieren.
"Watvoorde fokkerij gebruikt wordt,
moet zijn geboorteakte kunnen tooncn
d, w. z. er moet le boek staan vanwaar
de vader en de moeder komen, wie hun
ouders waren, hun grootouders enz. De-
eigenschappen van vader cn moeder
erven op de kinderen over.
De gesteldheid der mannelijke bees
ten cn de standvastigheid hunner eigen
schappen ziju in zoo ven e van gruoter
belang dan die der vrouwelijke, dat zij
jaarlijks vele nakomelingen verwekken
en daardoor een beslissendea invloed
hebben op een geheelen veestam. Des
niettegenstaande komt het ook wel de
gelijk aan op de keuze der moeder. In
't algemeen behoort het mannelijk fok-
dier in zijn voorkomen levendigheid en
kracht, zonder woestheid en boosaardig
heid uit te drukken. De twee laatste
eigenschappen ontslaan vaak door een
meö 3 eg Au»nhr sd-tüs A e.r. ..basten; Js
zinnig dan worden zo goedaardig.
Keuringen van hengsten en stieren
ziju aan de orde van den dag en met
réden. In verband mot de vee veredeling
is 't een noodzakelijk iets. Dat men dus
ervaren mannen als keurmeesters be
hoeft, is buiten kijf. Ze ziju er genoeg»,
maar of ze zich wel gaarne belasten met
hel keuri.-.gswcrk is iets anders; immers
gelijk zooveel arbeid, is ook hel keuren
een ondankbaar werk. In het oog der
ben," sprak da boer, -kokende, boor je,
vrouw," voegde bij er by, zich naar bet, buffet
koerende, omdat hij begreep, dat van daar hot
kokende moest komen.
«Ilct water kookt als een zee, Krelis."
antwoordde Bertha, die bezig was kouscu t&
breien voor baar jongste kind; «ik zal je
dadelijk helpen," Dit zeggende voegde zy do
daad bij liet woord, en de boer zag zich o.i-
middelijk in het be/,il van verlangde glaajo
punch; Hulman verorberdezyn brandowynrja
na ulvoiens Peter Kuip, deu hoefsmid, harte
lijk de lmud geschud te hebben.
«Daar zitten we nou,"sprak Pulraan,
zich, als iemand, die nu recht op zyn gemak
is, vergenoegd in' de knieën knijpende, «wat
nou gedaan, een pendoertje of eeu domme»
neelje, wat dunkt jelui er van?"
-Och, we moesten maar zoo wal bab
belen," zei Knip, «Weet j'y niks le vertellen,
Krelis? och, neen, houd je mond ook maar.
want een mensch hoort nooit andeis van joil
dan vun kueien en kolveren."
-N;i. weet jij dan wat beters, vertel op
dan maar!" riep do boer.
".Mijnheer zd wel iets weten," sprak
Jasper, -mj kom', uit de stad, en daar is aityd
meer te koop dan up T land.
-J.i, maar we moeten met zulke allo*
daagsche dingen hebben, mynheer," riep da
wagenmaker; «is er ook binnenkort te Am
sterdam ergens ingebroken, of is er iemand
vermoord zie je, zoo iels moeten we hebben."
«Wat hen je toch een verscbiikkcl^lfe
ruwe man," zei de waardin, met een iet to
ondei druk keu lach, liaur .hoofd schuddende;
«is ine dat nu een wensch om juist vifu inbraak
of moord to willen hooron je doet een menscf»
rillen en beven. Maar jo bent zoo kwaad niet
als jo wel lijkt," vervolgde zij, haar verma-
ttlng ol' verwijt eenigszins willende verzachten',
[Vordl vervolgd.