Y€M1
Blindheid,
Het gouden Bidsnoer.
ZATERDAG 10 JUNI 1893
VEERTIENDE JAARGANG.
No. 21.
▼oor Yenray
franco per post
voor het buitenland
afzonderlijke nummers
2*5
Uitgever:
Ij. -A. SAtlSEN.
Deze Courant verschijnt ie cl eren Zaterdag.
Prijs der A.dvertentiën
van 15 regels 30 c,
ciko regel meer 6 c.
groote letters en vignetten naar plaatsruimte.
Advertonliën, 3maal geplaatst, worden Smaal berekend.
Advertentien ot' Ingezonden
Stukken gelieve men *s Vrij
dags vóór 2 uur 's middags
te bezorgen aan het Bureau van
»Peel en Maas** te V enray.
(Slot.)
"Aan de Christenen, zegt Veuillot,
heeft God hoogo voorrechten geschon
ken: op do hoogte te wezen van het
geen iiet werehltooneel to aanschouwen
geeft en do werkzaamheid der Godde
lijke macht to begrijpen, is zeker niet
het minste. Diep wortelt in hun hart
de liefde voor. recht cn waarheid, te
midden /van die vraeselijke uitingen
van het kwaad, welke anders het
geweten schokken en de rode verduis
teren zouden. Voor de ziel van den
Christen gaat er een liciit op over de
werken des Heeren; zij ziet daarin
niet zoozeer dc zegepraal des kwaads,
dan wel' de heerschappij der gerech
tigheid, en daardoor is zij bij machte,
den last der incenstortondo wereld te
-tüaetc IXKIV -r* - - --
Aan niemand ter wereld, doch den
Christen allerminst, betaamt het, blind
te zijn voor de teekenen des tijds,
voor de nooden der menschheid.
De beteekenis van hetgeen in onze
omgeving voorvalt, van de denkbeelden
en strevingen, welke in onze wereld
heerschende zijn, mag aan geen Ka
tholiek "ontgaan
De liefde, waarmede hij, naar Gods
hoog gebod, jegens don evenmensch
en de maatschappij, die groote schep
ping Gods. is bezield, port bom aan
Feuilleton.
t Jorspvouko] i j ke "XovelJo.
4.
-Och. r •■or, lion tocli je mond met je
Tii: ii.jli oid." nep dc waardin, met een ernsti
ger j-'clant 'dan ik v >n haar gewoon was, -je
hebt 'altijd liefhebberij om van zulke nkellgo
dingon 'e praten, ja soudt s--intijds maken dat
oen 'iiiWivri lïippevel kreeg.''
-Wol non korriv ri." 'eik de hoefsmid,
vii.-tg ee:i ibïsoen'i'k man in oeno herberg: niet
1 aten wat v: Ik zeg nogmaals, ik zou
cr -• en t.-rvle I-.-n dezen avond
v el-bi' 'her kasteel -Dncblenburg" loepen.'
::p mij. :e:-.V ';.,i deze woordeu spr<:k.
met '".rk .een or.hviispelk-ntlon blikuan.dat
il; het bi.) iedere n el -re ge!.geilheid in lachen
zou uitgeschaterd bobben, lew vu my het on
a&ngennme voorval, dat mij wedervaren was,
door lie-n niet opnieuw voor den geest.
Ik zég maar," vervolgde hij zich fluis
terend tot mij overbuigende, -het. is daar op
»Doetfl8lihurg" op oudejaiirs-avond niet pluis
niet, pluis, mijnheer of miju naain is geen
Peter."
-Maar wat i.; dat dan toch voor eone
geschiedenis? gij maakt me nieuwsgierig."
riep ik. zoo bedaard mogelijk. -Jasper, jij
zult 't wel weten, kom vertel me eens. wat is
or dan vroeger op -Doeblenburg" gebeurd of
wat heeft, er op oudojaars avond plaats? Je
zoudl me waarlijk verplichten met mij er iets
van mede te doelen."
-Och, mijnheer." zoi de goedhartige
dorpswaard, met een veelbeteekeneuden blik
p zijne vrouw, die zooveel had te beduiden
om te doorgronden en te bevroeden,
wat der menschheid tot heil moet ver
strekken. Terwijl de haat het versland
benevelt, werpt de liefde heldere stra
len van licht en levenswijsheid.
Ziedaar reeds een reden, waarom
vooral de Kerk de aangewezen macht
is, om het maatschappelijk vraagstuk
te beslechten, aan den onhoudbaren
toestand een einde te maken. Zij ziet
duidelijker dan wie ook ter wereld
in, aan welke hoofdoorzaken de wan
verhoudingen, welke er tusschen de
verschillende standen bestaat, dient te
worden geweten.
Scherpziend is het moederoog.
Ëene tweede reden is gelegen in
hare toewijding-.
Niemand hoeft de menschheid zoo
lief en kan haar zoo liefhebbeu als
dc Kerk, die de bruid is van don
Verlosser der wereld.
Deze toewijding aan 's menschen
heil is de geheele reden van haar be
staan, en 19 eeuwen hebben bewezen
wat. zij vermag, waar geleden en
gestreden moet worden.
Haai; vaide/lart.
helder, »wat een moeder lijden kan."
Velen zijn er, die van toewijding
spreken en gewagen van hunne liefde
tot het volk, doch zeker is het, dat
niemand meer recht heeft zich daar
op te beroepen dan zij, endatgeene
liefde zoo belangloos is, zoo verlicht,
zoo getrouw als de hare.
Die liefde is teeder en krachtvol
tevens. Hare goedheid ontaardt nim
mer in zwakheid, hare strengheid
nooit in wreedheid, omdat zij steeds
en feilloos zeker do eerbiediging van
'ieders recht tot groitylslag van hare
uitspraken, de heilige wet van God
tot richtsnoer barer daden neemt.
Hare liefderijke bezorgdheid omvat
de stoffelijke zoowei ais de geestelijke
belangen der menschheid, zoo nocii-
thans, dïit zij sleets wijselijk den
meesten nadjuk legt op die, welke
vooral behartigd dienen te worden.
Zelfs de onverdachte Montesquieu
achtte zich in trouwe genoodzaakt,
haar deswege hulde te doen wederva
ren.
Eindelijk laat zij zich door niemand
en door niets ter wereld van haar
stuk brengen; zij dtipl^ geen toorn
noch tegenspraak, goe® list noch ge
weld; zij deinst niet terug voor moeiten
noch lijden en gaat regelrecht op haar
verheven doel af. Steals weet zij ten
bekwamen tijde hare maatregelen te
treffen, en uit den schat der haar
geopenbaarde waarheden, waaraan
het meuschdom zijn onverdelgbaar
geesteslevenspit verschuldigd is, dat
gene te putten, wat .edding"biedt en
^welvaart spreidt. a
geen dwaalspoor geraken.
Het onderscheid tusschen volle en af
geroomde melk beslaat alleen hierin,
dat de eerste meer vut be d, dan de
laatste, in gelkilte aan eiwitstoffen en
tien dagen gewogen. Door het gebruik
van de eerste soort molk groeiden zo
'door elkaar gerekend iets beter dan door
de centrifugemelk, maar het verschil
melksuiker ver£tb:Ilen ze niet Het i was zeer gering. Gemiddeld bedroeg do
als: zij" wil er liefst niot van hooron, -liet kas
teel is voor langen tijd geleden, ik geloof dat
liet vanavond juist tien jaar is, voor een groot
gedeelte afgebrand: on bygeloovige mensclien
vertéllen daar allerlei fabeltjes on ijzingwek
kende geschiedenissen van, welke zoo kinder
achtig zijn, dat hei u vervelen zou, ze aan te
hooien."
De smid schudde zijn hoofd als een razende,
cn deed mij vreezen dat hij zich een ongeluk
zou toebrengen, dronk zijn -sneeuwballetje"
uit en stond toen op om zijn klein smokertje
aan te stoken, zonder welk hot liorn niet mo
gelijk selieen iets to zeggen of to doen.
-'Wel verduiveldzeida hij, -ik zou je
er dingen van kunnen vertollen, mijnheer,
dat je haren er v.ri to bergo rijzen. Heeft
mijnheer, o'i l;;,i voorbijging, geen akelig
zuchten góito'i:' i?
- Ja 'i'w ordde ik lachend, -maar
dat was nutkk van den lel ion noordoosten
wind, welke door hoi berkenhout biies."
-WH, "t m e :t wat. mijnheer," sprak
hij weder flustciund aan mijn oor, terwijl hij
door een hevig schudden met zijn hoofd zyne
ontevredenheid te kennen gaf, dat hij om de
waardin niet ken spreken zooals hij wilde,
-wel, 't mocht wat! néén die zuchten, welke
daar worden gehoord, komen waarachtig niet
van den wind; vraagt het Krolis Blauw maar
eens, dio heeft niet alleen zuchten gehoord,
maar is bij zijn nek gepakt en door elkaar
goschud als eon waterrot, door iemand
een zonderlinge, akelige gedaante. Ik zal niet
zeggen wie ik deuk dat het was
«Is hot toch waar?" vroeg ik verwon
derd, bij zijn angstig gelaat toch een lucli niet
kunnende onderdrukken, omdat de wensch bij
mij opkwam, dat ik het wel eens gaarne had
willen zien.
«Lach niet, mijnheer," zei Peter, die
zich om mij kwaad maakte, «wantje bent er
De voedingswaarde der ge
centrifugeerde melk.
Doensche kalveren worden nooit op
karnemelk getraclecrd en ook in onze
provincie zijn reeds velé veehouders die
hun melk aan een fabriek leveren en dc
kalveren voeden met centrifugemelk zon
der nadoel voor de ontwikkeling' hunner
dieren.
nog goed afgekomen, geloof me, ze hadden..."
-.Me ook 'wel eens hij mijn nek knnnen
pakken," vulde ik aan. -Nu, uls hot daar dau
nog bij blijft, is hel nog zoö&liru niet.
-Zoo slim niet! dal zou ik denken, Kro-
lis Bluauw heit van sclmkfzés wokeu aan de
koorts gelogen, en zij dachton dat ie sterven
zou; 't is om je een toeval op je lijf te halen."
„Ja, dat wil ik wel goloovcr., als men
zoo ongevraagd in zijn nek wordt gepakt, dat
is niet zeer aangenaam," zeide ik, om liem te
vreden te stellen want niotlegcnsUiuide mijne
ontmoeting van dien avond- geloofde ik er
niets van; mijn oude ongeloof aan spoken had;
weer bij mij zijn intrek genomen en meer en
moer won de gedachte bij mij veld, 'dat ik met
een krankzinnige in aanraking was geweest..
Wat het echter mocht zijn, ik was nu blijde
in -Do gekroonde Posthoorn" te zitten, en
dio vreugde mam niet weinig toe, toen ik van
tijd tot lijft den wind lègèn de deur boorde
bulderen, mis witt do sluimering van Suilau
zeer onrustig Waakte.
-Nou weet ik niet of ïk goed gedaan
heb." zei Jasper, toen hij roet een groot glas
dampende, maar iets of wat aangelengde spi
ritus naar mijn tafeltje trad-mijnheer heeft
mo grog gevraagd en nou breng ik op mijn
eigen houtje pons; mijnheer moot ze reis pro-
boeren, ze is opperbest, ik heb zo tegenwoor
dig van oen voornaam likeurstoker te Amster
dam.''
-'t Is goed, Jasper," Zcide ik, -wij zul
len baar dadelijk eens onderzoekeu, en de
daad bij liet woord voegende, werkte ik .eeo
goede hoeveelheid naar binnen. -Nu ze is
goed, Jasper, ik ben over mijn iuil volstrekt
niet ontevreden," voegde ik hem toe.
Het deed den vroolijker. dorpswaard altijd
genoegen, wanneer men zijne waar prees, en
ook nu bracht mijne goedkeuring een lach van
tevredenheid om zijne lippen, terwyl hij zijne
vetgehalte van karnemelk is gemiddeld
iets grootelf dan dat van centrifugemelk,
maar kleiner dan dat van in aden (vlcu-
ten) onlrooinde melk." Gemiddeld beval
deze laatste 0,6 pet. vet, karnemelk 0,1
pet., centrifugemelk 0,2 pet.
Wat het gehalte aan eiwitstoffen en
melksuiker aangaat, kan men ze alle
drie gerust gelijkstellen, terwijl ze in
dat opzicht ook niet van volle melk ver
schillen. En dat het niet juist is in hunne
voedingswaarde alleen naar hel vetge
halte te booordeelen kan blijken uit het
volgende
Om na te gaan of werkelijk deinaden
afgeroomde melk beter is voor het fok
ken van kalveren en varkens dan centri
fugemelk, heeft docent Fjord in Dene
marken gelijktijdig op verscheidene
boerderijen voedingsproeven genomen
met kalveren en biggen, die zoo werden
ingericht, dat op elke boerderij voor .de
orq(ff.IjYPJ,{Dm. irehrnikt een eveti: groot
'tule dicióo; tJi-o -J.; '-.:- _ipj
De met dó haiid önrröo'mue méïK oé-
a an taf 'even óm
mogelijk onder in alle opzichten gelijke
omstandigheden verkeerde. Op elke
:'boei dorij werden de proefdieren in twee
groepen verdeeld, die geheel gelijk wer
den gevoed en behandeld, alleen met dit
onderschied, dat de eene groep met de
hand ontroomde melk kreeg, de ande
re eene precies even groote hoeveelheid
centrifugemelk.
De proefdieren waren eerst alle lang
zamerhand aan het voor hen bestemde
voeder gewend en werden alle om de
blauwe pogen iot zijne vrouw wondde, als
wilde bij zeggun-zie je wel, mijnheer is con
goeje proever, iiy weet het wél-.
Dc gelagkamer van -Dc gekroonde Post
hoorn" was, hoewel niet klein, toch met van
al to groötéu omvang en liet is dienstig voor
dea vérderen loop vau mijn verhaal, na de
eerste kennismaking met Jasper en zijne
vrouw, de "ligging van liet een en ander zoo
wat op te geven, opdat de lezer zich iatei' vol
komen op de hoogte van de toestanden zal
kunnen stellen.
De kamer zag er-zeor gezellig uit en mankte,
althans op een wdlteravond als dezen, bij het
bitiofeiitredau een allergunstigste!! indiuk;
sviuit men gevoelde terstond, dat, hoe onaan
genaam heibuiten cok mocht zijn, men hier
geheel op zijn gemak was. I) a waard en z;j:i
vrouw Was hut oak aan te zun, dut zij ic'.s
meer waven dan heden, die er .een bocren-
neruerg Oj na hitidva, en m :.uu ;>uig.uig bice;
hei Voor oen opnemer .not -verholen, dat J.
beschaving «enigen invloed op hen hdi uitge
oefend, en uien van Iton meer beleefdheid en
voorkomendheid mocht verwachten, dan dit
anders met lieden van hun slag liet geval is.
Jasper Klink was, tot voor twaalf j.»ar ge-
loden, bediende geweest up liet kasteel «Doo-
blenbai'g", en bad in zijn betrekkelijk nog al
winstgevend ambt ecu klein duifje ovei go-
gaard, dat door de onbekrompenheid van zijn
moester zeer was aangegroeid, toen d«/.o
hoorde, dat zijn oude, trouwe 011 eerlijke be-
diondo zeer veel neiging beloonde, de herberg
«De gekroonde Posthoorn" over te nemen en
zoodoende eens eigen meester te worden,
waar iedereen toch naar haakt.
l)e oude jonkheer ZeiUer van Doeblenburg,
had te moer geneigdueid zijn trouwen bediende
voort te helpen, omdat van zijn geluk nog hot
heil vau eone tweede afhing, en die tweede
gewichtstoeuame van een big vau de
eerste groep in tien etmalen 7,70 halvo
kilogrammen, die van de laatste 7,41.
Op 2 boerderijen was bet verschil om
gekeerd.
Het vetgehalte vau de met de haatl
geroomde melk varieerde op de verschik-
lende boerderijen, van 0,43 lot 0,74 pet.
en bedroeg gemiddeld 0,63 pet., dat
van de tfentrifugemelk 0,15 pet. (afwis
selende tusschen 0,11 en 0,21 pet.)
De resultaten van de proef met kalve
ren waren dezelfde. De gewichtsioena-
rae in 10 etmalen bedroeg bij de eerste
groep gemiddeld J,5 halve kilus, bi) d©
tweede 1 f,3. Het verschil in voedings
waarde van beide sooi ten melk bleek
dus zeer gering tc zijn. De kalveren van
de eerste groep waren in 20dagen even
veel in gewicht toegenomen als die van.
de tweede in 21 dagen. De biggen had
den eene even groote gewiebtsvermeer
de ring ondergaan in betrekkelijk 23 en
vatte volgens bovenstaande getallen per
100 pond 0,5 pond vet meer dan de cen
trifugemelk. Hierdoor bedroeg de meer
dere toename in lichaamsgewicht bij de -
eerste groep 0,4 pond.
Rekent men nu een pond boter op 6Q
cent dan kost een pond botervat f 0,70
(de boter geiekend op een gehalte van
bo pet. vet) en berekent uien een pond
toename in levend gewicht op 1 0,25,
dan verkrijgt men;
persoon was Berfha Linso, die reeds laiijj©
j wen op het kasteel do betrekking van kame
nier had waargenomen en Jasper zeer geschikt
als echtgenoüte was voorgokouien. waarom
hy haar dan ouk maar vroeg en haar ook.
kreeg.
Sinds waren rj gehuwd, en werden met
drie kiuderen gezegend: een zoon en eeua
dochter, waarvan de eerste acht en de tweede
zeven jaar telde; een oudere zoon Lud reeds
het tijdelijke ïuel het eeuwige verwisseld, eu
de guedc ouilors troosten zich met de gedachte,
dat hun kind voor hen in dea hemel bad.
Buide kinderen, door de zorgvolle moeder
reeds vroeg in den avond te bed gelegd, vvaiea
Jasper e:i zijn vrouw het al waarvoor zij leef
den; en mot hun vieren, ik zou haast zoggen
vijven, (winti Sultan do hond, nog altijd een
suuvcii r van Dueblèr.burg", mag niet ver
geten worden, daar rij geheel onnnsbaar voor
het huishouden bleek, en zoo wei g.diefd weid
door d.- ouders ais -r de kinderen, die doge»
i.vm o. lei. en des zomers door het
gras 'omleiden, of hom ook wel voor wagen of
s ode spande, als wanneer by de taak van een
hok moest vervullen} met hun vyven daa
maakten zij te zamen een gelukkig, ja beuy-
denswaardig huisgezin uit.
oud in zyne vrouw, die thana zeer
meer het vooikomen van kamenier
had (want Bcilha was nogal in omvang toe
genomen en looudc d-- blozende gezuiheid vmr
do brioiiüi, zijn iiiiosl. en toeveilaftt Schoon
Lij zich hec-r en meester voelde, liezat zijne
vrouw zeei' vei-! in*lood 'q> hem. en l.ij sloeg,
bij welke gelegenheid dim cok. bare raadge-
vir.r e i io ;it den wind. BSaar na ui ze, al
wei Jen 'ij dm; ok niet dadel .ik ielieriyk
door l.en; pgevolgd, meests 1 ia ovnrweging.
Dit was bijzonder bet geval met zaken der.
godsdienst betreffende.
II ci dt vervolgd.
Issper