m oms
ZATERDAG 6 JUNI 1891.
TWAALF DE JAARGANG
Xo. 23-
Uitgever:
W. VAX DEX Ml'XCKilOF-Sassen.
Deze Courant verschijnt iederen Zaterdag.
Feuilleton.
Zorg voor het Veulen.
,L
^tanil der ^laan.
N.M. 5(; Vrijdag E.K. 13 Zaterdag V.M. 21 Zondag L.Iv. 27® Zaterdag^
Abonnementsprijs per kwartaal.
voor Venray 50 c.
franco per post 65 c.
voor het buitenland 85 c.
afzonderlijke nummers 6 c.
Stand der Zou.
3, 11, 21, Juni op 2.53; 3,47; 3.10; v in.; onder 8.2; 8t 11; 8.10; n'm.
Prijs der A.d ver ten tien:
van 15 rogels 30 c.
clko regel meer C c.
greote letters en vignetten naar plaatsruimte.
Advertentiën, 3maal geplaatst, worden 2maai berekend.
Advertentiën of Ingezonden
Stukken gelieve men Vrijdag
vóór 2 uur 's-middags te be
zorgen aan het Bureau »Peel en
Maas" te Venray.
I)e Ilistoriscli-Politische Blatter be
vatten een brief van den markgraaf
Composante waarin deze heer zeer be
langrijke inlichtingen geeft omtrent
bet budget van den li. Stoel. Wij
menen onzen lezers geen ondienst te
doen hier de lijst der jaarlijksche uit
gaven te laten volgen:
1. Ter beschikking van Z. II. fr. 500,000.
2. Voor de Kardinalen 700,000.
3. Voor de arme bisdommen 400,000.
4. Prefectuur der apost. paleizen- 1,800,000.
5. Staatssecretariaat 1,000,000.
6. Aan beambten - 1,500,000.
7. Scholen en andere instellingen» 1,200,000.
Te zamen fr. 7.1öU,000.
Het half millioen ter beschikking-
van den H. Vader, dient om de on
kosten van zijn buis te dekken en alle
anderen uitgaven te zijnen laste, die
onder geen ander hoofd zijn ingeschre
ven
Onder de uitgaven kan men reke
nen de verplichte geschenken aan
Vorstelijke Hoofden, alsmede aalmoe
zen en uitgaven voor weldadigheids
inrichtingen, door Z. 11. geslicht en
uit zijne particuliere middelen betaald.
De 700,000 fr. onder no. 2 aange
duid zijn voor de Kardinalen bestemd,
die te Rc^me verblijf houden. Deze
zijn ten getale van 25, en hebben
eene minimum-jaarwedde van 20.000
fr., hetgeen eene bescheiden som is
met het oog op de leefwijze, die de
Prinzen der Kerk naar hunnen hoogen
rang hebben te volgen, en in hunne
verplichting, om in de jaarwedden te
voorzien van een 12 tal dignitarissen,
o. a. van den Deken van het H. Col-
Maar de heer Verdenne handelt als een
rechtschapen man; hij gaf mij een bewijs,
waarbij hij alle proceskosten op zijne rekening
neemt, en u bovendien eene jaarlijksche toe
lage schenkt, waarvan het eerste kwartaal
bij den bankier M betaalbaar is."
Maar zij hoorde de laatste woorden niet
meer. Opstaande, bracht zij bare kleederen
en beur haar eenigszins in orde en verliet de
rechtszaal.
De advocaat poogde haar nog tei ug te
roepen, maar tevergeefs; bij omving geen
antwoord; zij had het gebouw reeds verlaten.
Buiten gekomen, sprak zij halfluid:
«Hij zal mij niet weigeren, eene enkele
maal haar te zien, eene enkele maal slechts."
Zij doorliep eenige straten der stad, zoo
haastig als hare uitgeputte krachten hot haar
toelieten, en kwam éindelijk aan het huis van
den heer Verdenne.
De groote deur was geopendde concierge
en de bedienden waren in di ukke be weging,
en een van hen hoorde ternauwernood de arme
vrouw, die met eene zwakke en bevende slem
verzocht om mevrouw Verdenne te spreken.
-Dat is onmogelijk, goedo vrouw," zeide
de aangesprokene, «onmogelijk, volstrekt
onmogelijk. En nu, ga uit den weg, indien gij
ten minste uw leven lief hebt,'" en baar bij
loge, den Vicaris Generaal van Z. H.
enz. enz.
De som van 4G0.000 fr. wordt voor
de behoeften van arme b sdommen,
seminariën en parochiën besteed. Deze
bisdommen meest in Italië gelegen,
genieten uit die bron gercgelden bij
stand. Het budget der apostolische
paleizen bevat al de uitgaven van het
Pauselijk Hol, het Vatikaan en de
gebouwen, die nog aan den 11. Stoel
behooren. Datzelfde budget voorziet
insgelijks in hot onderhoud der muse
ums en andere verzamelingen van het
Pausdom.
Het staatssecretariaat beschikt over
1 millioen; uit die som moet voorzien
worden in de jaarwedden der Nunsi-
ussen, Apostolische Legaten, enz. Het
secretariaat moet ook de lunctionna-
rissen, in Rome vertoevende bezoldi
gen.
Da 1,500,000 fr. voor beambten
ingeschreven, worden niet aan in wer-
kelijken dienst zijnde beambten uitbe
taald, maar aan pensioenen voor oud-
bottmbtow, die tluui tien l'icmüüleesclieii
inval van hunne betrekking en van
hun brood werden beroofd. Die som
wordt natuurlijk door sterfgevallen
van jaar tot jaar minder,
Op het eerste gezicht zou men dc
som van 1.200.000 fr. voor scholen
enz. al zeer hoog schatten; men ver-
getc echter niet, dat bijna al de vrije
Katholieke scholen van Rome, dooi
den 11. Stoel worden onderhouden,
en dat er zonder de pauselijke scho
len, weldra geene katholieken meer
te Rome zouden te vinden zijn. De
gelden der liefdadigheid zijn buiten
berekening gelaten, men kan er zich
een idee van voimen, als men be
denkt, dat regelmatig 0 beambten
zich met den weldadigheidsdienst be
zig houden.
den arm nemende, deed hij haar eenige passen
achteruitgaan, op hetzelfde oogenblik, dat een
open rijtuig, door twee paarden gelrokken de
koetspoort verliet. Du lieer Verdenne met
mevrouw, die Agnes op haren schoot hield,
waren de personen, die het gezelschap uit
maakten. Het rijtuig ging snel voor de ver
baasde oogen der arme voorbij. Zij bleet' bet
nastaren, zonder eigenlijk te weten, waarom.
«Gij ziet nu wel, dat mevrouw niet te
spreken is," vervolgde de conciergezij gaat
tiaar heen: waarnaartoe is mij onbekend, en
van terugkomen is nog geen sprake."
Maar de vrouw sprak geen woord, bleef do
bedienden in het gebouw nog eene wijl wezen
loos aanstaren en verwijderden zich toon, bleek
en met waggelenden tred.
De bedienden zagen haar na. Een van hen
zeide
-Het is vreemd, die vrouw gelijkt veel
op het schepsel, dat voor eenigen tijd zooveel
drukte hier veroorzaakt, euCns zooveel schrik
aangejaagd heeft."
«Onthoud haar dan wel, Karei, opdat
zij eene volgende maal de deur gesloten vinde,
indien het haar lust, eens weder hier te
komen."
«Arm schepsel," hernam de andere, «het
schijnt mij toe, dat spoedig een gasthuis of
krankzinnigengesticht haar tot verblijf zal
strekken 1"
De sommen onder de 7 gemelde
hoofden aangegeven, zijn de gewone
uitgaven van den H. Stoel; maar be
halve deze zijn er nog andere niet
j minder aanzienlijk. Zoo werden reeds
gedurende 3 jaren 500,000 fr. besteed
aan de voortplanting des geloofs,
waarvan de onderstandsmiddelen door-
bet Italiaansche bewind werden geroofd.
Kolosale sommen worden er ook be
steed tot ondersteuning van weten
schappelijke inrichtingen te Rome,
voor het verspreiden van nuitige wer
ken, enz. Noodzakelijke instellingen
aan kerken, navorscliingen in Ivata-
comben, enz. komen insgelijks ten
laste van den H. Stoel. Voor zijn
persoonlijk onderhoud wordt door den
H. Vader dagelijks slechts 5 fr. be
steed.
De eerste zorg voor het veulen staat
gelijk met de eerste zorg voor de merrie
na hare verlossing. Do moeder is hiel
de levensbron, waan; '--£Ru.|in le
venskracht put; beider wVizijn staat dus
met elkaar iu bet nauwste verband.
Gedurende de eerste dagen na de verlos
sing blijft de merrie met haar veulen in
den stal, om weer geheel op haar ver
haal te komen en haar jong ongestoord
te kunnen voeden. Na een paar weken
kan men haar weer voor lichten arbeid
gebruiken, evenwel gemiddeld niet lan
ger dan 3 uur per dag en ook niet onaf
gebroken. 't Rest zal wel zijn, dat de
merrie in den voor- en namiddag bezig
is, liefst kort bij huis, opdat het veulen
niet te lang van de moedermelk versto
ken blijve.
Wanneer zij langzamerhand weer
meer als werkkracht in aanmerking
komt, zij men er toch vooral op bedacht
dat zij geen kou vatte, 't zij door liet
drinken van veel koud water, na verhit-
VIB.
IN DEN VREEMDE.
Voordat nog in het minst de-afloop van het
proces kon gegist worden, had de heer Ver
denne reeds een reisplan gemaakt, dat zoowel
bij ongunstigen uilslag ids in het tegenover
gestelde geval zou gevolgd worden. Hierdoor
meende hij eene afleiding aan zijne vrouw te
bezorgen, die weldadig op haar zou werken,
en zich levens te onttrekken aan de vele ware
en onware voorstellingen, welke men zich
van het rechtsgeding maakte. Nauwelijks was
hij dan ook uit de pleitzaal wedergekeerd en
de eerste blijdschap voorbij, of daar de
toebereidselen voor eene verre en langdurige
reis gereed waren de familie Verdenne ver
liet hare woning, juist op hot oogenblik, dat
de weduwe Watiers yooi- hot huis den be
diende aansprak.
Hun eerste oponthoud was te Parijs waar
Bertha zich overgelukkig in de nabijheid van
haren man en Agues gevoelde, thans zeker
zijnde, dat niet andermaal eer.e noodlottige
gebeuitenis haar kind zou trachten te ont
nemen.
Na verloop van eenige weken verlieten zij
de wereldstad, en bezichtigden het merkwaar
dige van zuidelijk Frankrijk, waarna zij de
Alpen overtrokken, om zich naar Italië te
begeven, waar ..ij ge runnen tijd van plan
waren te verblijven, om achtervolgens al de
bezienswaardige plaatsen van dit merkwaardig
land te bezoekenGenua, Venetië, die ge
biedster der zee in vervlogen tijden; Florence,
de zetel der kunsten en wetenschappen; Rune,
de geheimzinnige stad, het middelpunt der
wereld, die de mcnschheid reeds sinds eeuwen,
óf door de kracht van wapenen óf door de
zachtheid van het II. Evangelie, behoerschte
Napels, Palermo en Syracuse; gedurende
weikeu tijd dc geest van Agues, onder den
ting, 't zij door hel staan meteen door
den arbeid verwarmd lichaam op tocht,
in koude winden of regen.
Hoe gezonder de merrie is, hoe beter
zich het veulen zal ontwikkelen. Dit
heeft bij zijn geboorte alleen kiezen; de
afwezigheid der tanden wijst er dus ge
noegzaam op, dat melk zijneenig voed
sel moet zijn. Spoedig echter komen do
tanden te voorschijn, waaruit we beslui
ten, dat bij de moedermelk ook langza
merhand eenig ander voedsel behoort te
komen
Na de 4e week moet het veulen wat
haver en geurig hooi leeren gebruiken;
daartoe geve men het een voederbakje
in den stal, waar de moeder natuurlijk
niet in moet kunnen komen. Rij de ha
ver, die niet gebroken behoeft te zijn,
doen sommige paardenfokkers later met
succes een weinig gebroken en gekookt
lijnzaad, vooral met het oog op het aan
slaande spenen.
Wanneer moet men hiermede aanvan
gen
'l Ic «VOO lel ijk non ha'iaallcr. Gj'-l Kier
voor op te geven, omdat de een zegt:
«doe het met drie," en de ander, «doe
het met vijf maanden." Hoe het ook zij,
in geen geval mag het to vroeg
plaats hebben, want het Lichaam moet
hoofdzakelijk uit eiwitstoffen opge
bouwd worden en deze komen in de
moedermelk overvloedig voor. In haar
is al het noodige voor den opbouw van
het lichaam in gepaste verhouding aan
wezig; waarom haar dan niet zoo lang
mogelijk als het voedsel bij uitnemend
heid behouden?
Als de merrie goed gevoed en met
verstand behandeld wordt, hindert haar
het zuigen van het veulen mots, ook al
is ze opnieuw weer drachtig, 't Is dus
een fout liet veulen voor den leeftijd van
drie maanden voorgoed bij zijn moeder
vandaan te doen en er zal moeielijk een
schoonen hemel, omringd door de merkwaar
digheden der natuur, de geschiedkundige her
inneringen, zoowel van oude als jongere dag-
teekoning, en de bewonderenswaardige schep
pingen der kunst en van het genie des men
sehen, ruimschoots gelegenheid vond om zich
te vormen. Maar ook met dat al hield de
deugd van Agues gelijken tred, en trad bij
haar zelfs op den voorgrond. Do godsdienst
behcerschte al haar doen on latea, on steeds
herinnerde zij zich de woorden van den groo-
ten Apostel: «Wat baat het den mensch,
de gcheele wereld te winnen, wanneer hij
schade lijdt aan zijne zielDeze spreuk was
haar wachtwoord; zij regelde naar ganse he
gedrag er n.aar, en werd, zooals wol le be
grijpen is, hierin door hare oudeis onder
steund. Van hare kindsheid af, was haar ge
leerd de wereld te beschouwen, zooals zij
werkelijk waseen pelgrimsoord, waarop
slechts schallen moeten verkregen worden
om eene eeuwige zaligheid te verwerven.
Met al deze grondregels v$n een christelijk
gezin kende zij weinig verdriet. Tien jaren
verliepen aldus, zoo snel en gelukkig, dat men
dikwijls moeite had om te geioovcn, dat een
zoo lang tijdsverloop reeds voorbij gegaau
was. Maar Agnes was er do spiekende ge
tuige van; nare kinderjaren waren voorbij,
en zij had den leeftijd van zestien jaren be
reikt. Hare opvoeding was bijna voltooid, en
overtrof verre do verwachting, die do heer
en mevrouw Verdenne van haar gekoesterd
hadden.
Agnes was voor hare ouders vol tcederhvid
en liefde, en vergold daardoor eenigszins hunne
zorgen. Deze kinderlijke liefde, zoo vurig eu
kippoloog te vinden zijn, die dit niot
onderschrijft.
Waar het kan moet dczoogtijl min
stens 5 maanden duren.
liet spenen moet zeer geleidelijk
plaals hebben: plotselinge overgangen
toch werken altijd nadeelig. Dr. Sans »ti
een hippoloog van naam, wil de ontwen
ning aan de moeder op' de volgende wij
ze voorbereiden en uitvoeren: In do lo
week is het veulen alleen 's morgens
niet bij zijn moeder; in dien tijd krijgt
het een soep van gekookte gerstc- en
roggemeel van gemiddeld i KG. In de
2e week wordt het veuh n 3 maal daags
tot de moeder toegelaten en krijgt het
de zooeveii vermelde soep met i.'a KG.
haver. In de 3o week tweemaal daags
bij do moeder en boven het laatst ge
noemde bijvoor nog 1 KG. hooi inden
nacht. In de 4e week éénmaal bij de
moeder, een zelfde soep met 1 KG, ha
ver en 2 KG. hooi. In de volgende week
niet meer bij de moe lor, 11(2 KG haver
2i)2 KG hooi en 1 KG booncn.
luov.l^noet iner in nvoropn.
stemming met den toenen/enden was
dom, dit rantsoen vermèérderen.
Volgens Stettegast, mede een bekend
hippoloog, kan men in het lo jaar geven
3 KG haver naast zooveel hooi als het
veulen lust. Om te voorkomen dat de
haver ongekauwd doorgeslikt wordt,
vermengt men haar mei stroohaksel, dat
echter niet te klein mag zijn, anders
toch zou liet eveneens ongekauwd naar
binnengaan en de maag met de scherpe
einden te zeer prikkelen, waardoor ko
liek zou kunnen ontstaan. Voorzichtig
heidshalve geve men geen nieuwe hater
en geen nieuw hooi. De voeding is een
allergewichtigste factbr in de jaaden-
fokkerij, gelijk ze het is bij al onze land
huishoudelijke dieren.
«Het paard zit in de haverkist", met
groote onuitwischbare letters rnoest dit
oprecht, versterkte mevrouw nog meer in
hare moederlijke illusion. Menigmaal ze wie
zij tot haren echtgenoot
-Zoudo Agnes ons wol zoo tocder be
minnen, als zij onze dochter niet ware l"
Verdenne glimlachte, en maakte eene toe
stemmende beweging. Indien hij echter zulks
juist had willen uitdrukken, had hij moeien
zeggen* Agnes is mijno dochter. Want hij
beminde haar met eene teederhoid, waar eau
de jaren de handen nog sterker aaneensnoer-
den; hij beminde haar om liet geluk, dat zij
zijne vrouw veroorzaakte; hij beminde haar,
zoo niet als dochter, dan tocli nis zijn ver
kregen goed; hij beminde haar, eindelijk,
omdat zij de goede eigenschappen en hoedanig
heden van hen beidon vereenigde.
Sinds eenigen tijd riejren verschillende za
ken den heer Verdenne naar hnis terug.
Ka eene rijpe overweging, besloot men ein
delijk te zamen te vertrekken, om hot onaan
gename eener scheiding te voorkomen. Eene
andere stad zou men echter tot woonplaats
kiezen. Immers, do tijd had den roep over hot
proces wel groote!ijks verzwakt, en mevrouw
zou niot andermaal in hare rechten als moedor
verkort worden; maar hoewel het verlangen
naar den geboortegrond to sterk was om er
weerstand aan te bieden besl mt men toch
Brussel te verlaten, 011 zich in Antwerpen
metterwoon neer tc zotten.
Wot 'U vercotyd.