De Oude OVERJAS.
ZATERDAG 27 DECEMBER 1890.
EL DE JAARGANG
Uitgeve
W. YA\ DEN Ml'Xt .UOF-Sassen.
Deze Courant verschijnt ^Tederen Zaterda
Feuilleton.
Jv* c-= -
Si am! «Ier Maan.
L.K. 4# Donderdag N.M. 12e Vrijdag K. L. 18 Donderdag V.M. 26 Vrijdag
Stand
5, 10, 10, 22, 28 Nov. op 7.53; 7,59; 8.5; 8,9; 8.1
Abonnementsprijs per kwartaal.
'«wKSMÖSST* 50 e-
franco per poat
voor het buitenland
afronderlijke nummers
Advertentlën of Ingezonden
Stukken gelieve men "Vrijdag
vóór 2 uur 's-middags te be
zorgen aan het Bureau «Peel en
Maas" te Venray.
van 15
elke regei
groote lel;
Ad verten!
------ --«■PÏW
(Slot.)
Zelfs bij het gemeentewezen in zijn
meest oorspronkelijke vormen, gelijk
men dat zelfs bij minder ontwikkelde
volksstammen aantreft, heeft men pu
blieke gebouwen, zooals een raadhuis
enz.; en hun getal vermeerdert, in
dezelfde mate, als de aansluiting
krachtiger wordt. Het streven van
onzen lijd is daarheen gericht, een
aantal zaken, die voorheen of in 't
geheel niet, of hoogst gebrekkig wer
den geregeld, tot een onderwerp van
gemeentezorg te maken; en klaagt
men soms dat de uitgaven ten behoe
ve der gemeenschap tot een telkens
hooger cijfer klimmen, dan behoort
ook r.iet te worden voorbijgezien
dat la..6s dien weg op steeds meer
afdoende wijze in tal van behoeften
wordt voorzien. Het is niet mogelijk
eene juiste grens te trekken tusschen
hetgeen wel tot de bemoeiingen der
openbare gemeenschap behoort en wat
daarvan uitgesloten moet blijven; de
opvattingen daarvan wisselen met den
tijd en zijn van velerlei omstandig
heden afhankelijk.
Is, in menig opzicht, versterking
van de kracht en den invloed der po
litieke gemeenschap niet te vreezen,
omdat zij alleen in staat is, een leem-
1 te illen, ongewenscht achten
wij het, haar onmiddelijk op den voor
grond te stellen, voor nog gebleken is,
dat langs anderen weg het doel niet
is te bereiken. Want ontkend kan het
niet wolden, dat bij uitbreiding van
Naar
Indertijd, topn
ijeaux van het rail
ik tot collega ei
oud-ondero{licier,
loten in d^n opy)
"louriër geweest i
schreef, had hij,
zijn, zijhe tegenwoordige oeucKKuig gewiegd..
EW flinke kerel, die Vidal. Een type van
een ïraaf en eerlijk oudgediende. Hoewel hij
nauwelijks veertig jaren telde en er zich nog
jnaarlenkele grijze haren jn zijn blqnden baard
vertoonden, noemden wij hem allen op 't
bitreati «Vader Vidal". Maar niettegenstaande
dien jtltel, die gewoonlijk het gevolg is van
pene soort van familiariteit, hadden wij allen
respebt voqr hem, want wij wisten, dat hij in
de rue de Gvenelle, waar hij zijn kleine woning
had, zijüe zuster, eene weduwe met zes kinde
ren, onierl ield van het matige iqkomen,'t
welk zijrt tegenwoordige betrekking, zijn pen
sioen en zijn eerekruis hem bezorgden. Toch
zag hij altijd netjes uit. Geen stofje zat op
zijn overjas, waarvan de ledige mouw aan de
derde kn<J)p was vastgehecht, en het roode
lint werd zorgvuldig weggeborgen, wanneer
Vidal 's morgens vóór kantoortijd inkoopen
gaan doen en beoakt en beladen zich naar
zijne yonmg spoedde)
de openbare bemoeiingen het besef
van onze persoonlijke verantwoordelijk
heid wel eenigzins wordt uitgewischt.
Men stelt b. v. het bestuur zijner
gemeente gaarne aansprakelijk voor
de algemeene belangen met betrekking
op gezondheid en vergeet daarbij, dat
wij zelf, elk voor zich, tal van din
gen te doen of te laten hebben, die
betrekking hebben op de gezondheid
der personen die in onze nabijheid
moeten leven. Nog sterker komt dit
uit, wanneer bij eeuig onderwerp be
ginselen van zedelijken aard zijn be
trokken. Als zoodanig kan men de
armenverzorging beschouwen in haren
geheelen omvang. Er zijn vele men-
schen, die deze kiesche en moeilijke
zaak ook aan staat of gemeente zou
den willen opdragen, omdat men
daarvan betere behartiging van het
welzijn der ongelukkigen verwacht.
In sommige landen is men in die
richting verder gegaan dan bij ons;
een groot deel der ondersteunigsgelden
door wordt de belastingplichtigen opge
bracht. Het gevolg is, dat personen
moeten bijdragen, wier welstand zeer
weinig verschilt van dien der bewel-
dadigden, en dat de armenverzorging
omslachtig, ondoeltreffend is en veel
op dit gebied te doen valt. En juist
dit vele mogen we verwachten van
het verlevendigd gemeenschapsgevoel
dat zich vooral openbaart in gezame-
lijk en praktisch handelen. De onder
steunde van Staatswege is weinig meer
dan een nummer; de man, die de
hulp erlangt van een door verstand
en christelijk gevoel geleid bestuur,
is een broeder, dien men tot een hoo
ger peil tracht op te werken, een
mensch, voor wiens wel en wee men
persoonlijke zorg heeft te dragen.
Een verblijdend, verschijnsel mogen
wij het noemen, dat hot lot der min
bevoorrechten den grondtoon vormt
Daar ik destijds in zijne buurt woonde, gin
gen wij dikwijls samen naar huis. Met ge
noegen hoorde ik hem dan de campagnes ver
halen. die hij had meegemaakt. Soms, op een
warmen avond, noodigde ik hem uit, een glas
ahsint maf. mii-fo o-om iJi-Inlmn 1;|-
de uitstalkasten lagen verroeste pistolen, bak
jes vol knoopen, epauletten, vuil en verkleurd
door weer en wind, en buiten voor de deur
hingen eejjige oude, verscheurde offinors-over-
jassen, die, Iioewel door regen en zon ver
schoten en gehavend, nog den vierkanten
vorm der schouders bewaard hadden en daar-,
door het aanzien kregen, als omsloten zij nog
een menschelijk lichaam.
Yidal greep me bij den arm en toonde me
een overjas van een officier van het leger in
Afrika. «Kijk", riep hij, «dar, is de uniform
van mijl} regiment.... een kapiteinsrok 1" En
terwijl hij nadertrad, om hem wat van nabij
te bezien, riep hij, het nummer op de knoopen
bemerkende
«'t Is er een van mijn regiment, van 't eerste
zouaven-regiment
Maar plotseling bleef Vader Vidal roerloos
staan, zijn gelaatstrekken werden somber,
zijne lippen Reefden pn met een ontsteld ge-
van de ra en i gV ïM JB U D J 8 bi ifk, de
maatschappelijke en dec
litieke onderwerpen, than;' - /de orde.
Wij zien er het bewijJTh^ dat liet
gemeenschapsgevoel zich ^óder begint
te doen hooren; moge hu aangroeien
tot een kracht, die tc daden aan
spoort. Het is evenwel v. belang, bij
die besprekingen ook l' leerwegen
wie de naaste is om een
ken arbeid als taak te
en daartoe zichzelven rm
ken in de eerste plaats
king te stellen. Want i
len is eene verzwijzing 11
noodzakelij-
aanvaarden,
5 zijns'gelij-
ter beschik-
vele gevai-
iar »de ge
meente" slechts een voor? de hand lig
gend middel, om zich a?n de vervul
ling van een plicht te ont rekken.
De inboedel wordt doodde landbou
wers vrij algemeen tegen» rand verze
kerd, De woningen der pa^Aeo worden
meestal door deh eigetftV, u3"Svbuï?>-
gen dei eigengeërfden dobp hen zeiven
verzekerd. De uitzonderingen betreffen
hoofdzakelijk hen, die ui gemoedsbe
zwaren de verzekeringej nalaten. In
enkele streken wordt d$ verzekering
isplaatste zui-
Minder al-
van woning
ade onder de
idat de verze
gen nge ver-
of omdat zij,
door velen nagelaten uit n
nigheid of onachtzaamhei
gemeen is de verzekörin
of inboedel tegen brandsc
arbeiders. Gedeeltelijk o
keringspremie bij humu
diensten te zwaar druk;
voor het geval van braid, vertrouwen
op de liefdadigheid; gedeeltelijk ook
omdat verschillende maatschappijen
weigeren woningen of inboedels van zöö
geringe waarde, als bij/vele arbeiders
in gebruik zijn, te verzelpren.
De verzekering van ten oogst of het
vee is veel minder algemeen, \\oral
wordt veelal het vee buiten de vèneke-
ring gelaten.
Verzekering tegen ziekte of sterfte
van he; vee is wel niet zeldzaarh.Vluch
nog verre van algemeen. Vele g-'o te
veehouders achten het voordeeligcr ^el
ven het risico te dragen. Voor de kieite
boeren en arbeiders met één, twee of
drie koeien, geldt dit motief niet. Inte
gendeel de ziekte en de sterfte van een
rund kan in zulke gevallen eene ware
ramp worden, die door verzekeiing zou
zijn te voorkomen, Dat zij betrekkelijk
nog weinig verzekerd zijn, ligt eensdeels
aan den ongunstigen ffhancieelen toe
stand, waarin zij verkeei en en de be
trekkelijk hooge premicn, die door de
verzekeringsmaatschappij nog moet ge
vorderd worden, anderdeels ook aan
onbekendheid met de zaak zelve, het
ontbreken van agenten of locale veree-
n i gin ge n.
In vele gemeenten zijn veefondsen
opgericht, die een localen werkkring
hebben en waarvan de resultaten als
gunstig worden vermeld
Tëgén hdgelsmg" wiïrm bijua
zekerd. Vernielende hagelbuien zijn
betrekkelijk zeldzaam; de schade die
zij aanrichten in eene bepaalde streek
is daarentegen zeer groot. Verzekering
tegen hagelslag tegen matigepremie zou
daarom alleen mogelijk zijn, indien zij
overeen zeer ruim gebied ingang vond.
Thans bestaan nog slechts enkele onder
linge vereenigingen, welk geheel op
zich zelve werken en van kleine omvang
zijn, waardoor hei risico te groot blijft.
Bovendien ontbreekt het nog aan gege
vens ter bepaling der verhoudingen
voor de verschillende streken van ons
land.
De verzekering tegen brand geschiedt
bij talrijke, zoowel binnen- als buiten-
landsche maatschappijen en op verschil
lende voorwaarden.
laat mompelde hij
«Mijn Godals 't de zijne eens was":
Met een ruk draaide hij 'J. kleedingstuk om
en nu werd ik in 't midcen in den rug een
klein rond gat gewaar, veiborzaakt door een
rn nmr ver-
bezinnende, zei hij
«Welnu, ik zal je de historie vertellen.
Maar, zoo waarlijk als je een eerlijk jong-
mensch bent en ik vertrouwen in je stel, moet
je me, als ik geëindigd heb, vertellen of ik
schuldig ber. door te handelen zooals ik heb
kapiteins niet in den ruggetrolfen."
Maar hij scheen mij rat te verstaan en
bromde slechrs eenige onvrstaanbare woor
den. Eindelijk mompelde h halfluid:
-Hoe komt die hier? H< slagveld van Me-
legnano is anders ver va den boulevard de
Grenelle. O, ik weet w«, er zijn van die
schurken, die de legers )lgen en de lijken
plunderen. Maar waarom die jas juist hier,
op twee passen afstand; van de Militaire
School, waar zijn regimet gekazerneerd is
En hij moet hier voorbijzien, hij moet die
jas herkennen! O, T schijiwel een spooksel!'*
«Kom, Vidal", zei ik, «ireelc niet zoq raad
selachtig, maar vertel in liever, wat voor
herinneringen die oude
terugroept
'k Geloof, dat ik niets
dal geen twee glazen a
want hij wierp piij een vintrouwenden, bijna
vreesayhtigen blik tpe;
\s voor uw geest
ihpQrd had, als Vi-
int liaj gedronken.
naar plotseling zich
slechte gewoonten der Afrlkaansche militairen
had aangenomen. Wanneer men den kouden,
strakken blik der blauwe oogen ontmoette en
het taankleurig gelaat met den rossigen knevel
zag, kreeg men onmiddelijk den indruk dat de
Dorstige iemand was, met wien men voor
zichtig moest zün.
Toen ik in dienst trad, was zijn lijd juist
om, maar hij had opnieuw geteekend en ik
herinner mij nog, hoe hij met nog twee andere
drinkebroers zijn handgeld ging verteeren en
na verloop van drie dagen in do kazerne werd
gebracht met eene diepe wonde aan 't achter
hoofd. die hij in eene vechtpartij met eenige
Arabieren had opgeloopen. De Dorstige genas,
kreeg veertien dagen provoost en verloor zijne
sergeantsstrepen. Dit was de tweede maal,
dat hij die verloor. Zonder zijn slecht gedrag
zou hij zeker reeds officier zijn geweest, want
hij had een goede opvoeding ontvangen. Mij
kreeg ze echter, dank zij de goedgunstigheid
Be gewoonte om bij de eene of an
dere maatschappij te assureeren, is vaal;
genoeg motief om de uitsluiting van an-,
dere te verklaren. Dalzelfde geldt vau
de voorkeur, die nu eens gegeven wordt
aan de onderlinge verzekering, dan
weder aan de verzekering met vaste
premie». In sommige streken hecht
men meer aan de voordoelen der vaste
premiën, in andere geeft men de voor
keur aan onderlinge yerzekeringsmaat-%
schappijen, elders weder komen beide
verzekeringen even veelvuldig voor.
Over het algemeen zijn de premiën
hoog, soms tot 7 pro rudle- Door ver-,
scheidene verslaggevers is in het licht
gesteld, dat de premie niet in verhou
ding slaat tot het risico.
Bovendien, wordt geklaagd, dat vele
contracten aanleiding geven tot china-,
nes,- dat de polissen zoo zijn geredigeerd
dó i de overeenkomst ten slotte veel
vo utloeliger voor de maatschappijen ia
dan men grond had to verwachten en
dat in elk geval van werkelijke schade
de landbouwer niet vergoe i krijgt,
waarop hij meende te moe rekenen
dérlinge verzekeringsman*^ tpijei',
die bijna zonder uitzondering uitsteken
de resultaten opleveren. Zij werken in
beperkten kring, worden met zeer ge
ringe kosten geadministreerd en de be
langhebbenden staan voortdurend onder
eikaars controle.
De gevallen van brand zijn in deze
streken uiterst zeldzaam, de premiën,
die jaarlijks betaald worden, zeer ge-,
ring. Kr zijn verscheidene van derge
lijke vereenigingen, die een krachtig
ïeservefonds hebben gevormd en waar
van do leden reeds sedert jaren niets of
zoo goed als niets betalen. Inderdaad
een sprekend bewijs dat over het alge
meen onderlinge verzekeringsmaat
schappijen meer dan noodigzijn, opdat
do landbouwers niet langer onnoodig
van zijn chef, anderhalf jaar late:- terug.
Maar nu kregen we een nieuwen kapitein,
een jongen Corsikaan, Gentile genaamd. Mij
was pas van de Militaire Academie gekomen,
vol ijver en zeer streng. Natuurlijk ontving
de Dorstige nu telkens straf, dan weer wegens
j-»ns dronken-
eiu hem zijn
iheppen toon
naar ik zal u
or&tige ant-
naar wie den
dien hij den
irtuiging zijn
aX-tüiV m\
gel.-;, zichten,
Kort daarop brak de oorlog
los en wij scheepten ons in naar far'' 'PPe'en- Eon
haal echter van den oorlog niet.
spoediger tot de zaak te komen. Br
den slag bij Melegnano, waar ik nf?)
verloor, zooals je weet, waren wij in ge if
tierd in een klein dorp, en vóór ons te la
inrukken, hield de kapitein eene ioespraam'^*
waarin hij op den voorgrond stelde, dat w(er*
ons in een bevriend land bevonden en bet dus
onze plicht was om den bewoners niet den
minsten overlast aan te doen. Mij, die zich
niet behoorlijk gedroeg, zou voorbeeldig ge
straft worden. De kapitein had gelijk, dat be
grepen we zeer goed. maar de Dorstige, die
wankelend steunde op zijn geweer, haalde de
schouders op cn 't was een geluk voor hem,
dat de kapitein den m«nachtenden glimlach
niet zag. waarmede hij zich verwijderde. In 'fc
midden van den nacht werd ik eensklaps wak-*
ker. Ik sprong van mijn led, op do binnen»
s te la