ea
Een terugblik.
De onzichtbare vijand.
In een f ^yoliek
ZATERDAG 25 OCTOBER 1890.
ELFDE JAARGANG
No. 43.
Uitgever:
W. VAX DEX MI XCRIIOF-Sasscn.
Doze Courant verschijnt iederen Zaterdag.
Feuilleton.
EINDE.
8land «Ier liaan.
l.K. 5* Zondag N.M. 13 Maandag E.K. 21e Dinsdag. V.M. 28* Dinsdag
Sruhï tier Zon.
5, 10, 10, 22, 28 Oct. op G.S; G,17; G.2G; 0,37; G. 18; vin.; onder 5.?*, 3.17, 3.4, 4.31,
4.; I Dl.
Abonnementsprij s
voor Ven rat
franco per post
voor het buitenland
afzonderlijke nummers
per
kwartaal.
50 c.
65 c.
85 c.
6 c.
Prijs der Advertentiën:
ran 15 repel, 30 c.
elke regel meer c c.
groote letter» en vignetten naar planttruimte,
Advertentiën, 3maal geplaatst, worden 2ma.il berekend.
dvertantiën of Ingezonden
Stukken gelieve men Vrijdag
'vóór 2 uur 's-middags te be
zorgen aan het Bureau «Peel en
Maas" te Venray.
Iedereen heelt voor 't oogenblik
zijne oogen op het Duitsche rijk of
beter gezegd, op' Duitschlaud's jeugdi
gen doch machtigen keizer gericht.
Nu twintig jaren geleden ging een
woeste oorlogskreet op. Napoleon ver
klaarde Pruisen den oorlog, terwijl
hij niet inzag dat Pruisen's goed ge
oefende troepen zeer veel kans had
den zijne ordelooze beuden en Turcos
te vernielen. Napoleon die, nooit te
vet trouwen, Paus en kerk die hij
moest beschermen, op eene schandige
wijze had verlaten, waagt het nog
eens roekeloos, teneinde zijn rijk tot
den Rijn uit te breiden, oorlog te
voeren. De grijze Wilhelm komt ze-
genvierend uit den strijd, hij (Napo
leon) wordt verslagen en eindigt zijne
dagen in ballingschap.
Men heeft wel eens gezegd dat de
Kerk of Godsdienst aandeel heeft ge
had in de historische en rechtskundi
ge oorzaken van den oorlog. Is dit
zoo? Hoe men ook zoeke ofuavorsche
men zal er geen vinden. Hei is een
oorlog geweest enkel uit politieke
naijver en naiionale eigen liefde.
Napoleon III heeft hem vermetel ge
wild, om de pruisische macht neer
te slaan, welke Duitschland belieersch-
te en ten nadeele van het Fransche
overwicht, op het Europeesche vast
land de hoogste dreigde te worden;
hij heeft hem begonnen zonder de
noodige voorbereidselen, 0111 zijn door
twintig jaren van openbaar bederf tot
in de grondslagen verrotten troon to
steunenen hem ondernomen om de
grenzen van Frankrijk te verruimen.
Het voorwendsel, dat de uitbarsting
besliste was een klein geschilpunt,
gezocht in de opvolging tot den
armelijkon Spaanschen troon. Duitsch
land met Pruisen aan liet hoofd heeft
ter zelfverdediging de hem door Bo-
noparte toegeworpen handschoen op
genomen. Wij laten staan of Pruisen
Episode uit Napoleons oorlogen tegen Spanje,
5.
Slot.
Die prijs zal u uitbetaald worden, als gij,
hom vangt, maar ik verwacht de helft. Anders
moogt gy licrn zelf vangen of naar Pora terug
keeren, om misschien den kogel te krijgen,
omdat gij hot detachement iu een hinderlaag
hebt geleid.
Dat neem ik aan, hernam de wegwijzer.
Verlaat u er op, wat belooning ik ook krijge»
:k zal ze met u deelen.
Dat is niet alles, zeidc dc officier; ik ver-
rouw u, menschel), niet verder dan ik u zie,
en zal zorgen, dat gij mij in de duisternis
geene poets speelt; bij den minsten schijn van
verraad jaag ik u eeneu kogel door-de hersens.
in t geniep den strik had gespannen,
waarin Napoleon III door den oorlog
te verklaren, viel. Die valschhcid is
door geen enkel document bewezen.
Maar dit zelfs aangenomen, zou zulks
enkel aanloonen, dat die mogendheid
uit een onzekeren toestand trachtte te
geraken, welke toch op een grooten
oorlog moest uitloopen: wijl de ijver
zucht tusschen Frankrijk en haar,
na hare land vergrootingen van 1866
onuitdelgbaar was, en omdat zij langs
ge wapenden weg begeerde te geraken
tot de herstelling van een duitsch
Keizerrijk, hierin alleen door de fran
sche wangunst belangen gedwarsboomd.
In deze botsing van zuiverslaatkun
dige betwistingen en vergrootingszucht
had de godsdienst hoegenaamd geen
deel, noch van den kant van Napo
leon, die den oorlog uitlokte, noch
van de zijde van Wilhelm, die hem
aannam. Tegen elke gezonde beschou
wing strijdt het dus de oorzaken van
een feit als van godsdienstigen aard
voor te stellen, welke er zelfs den
schijn niet van hadden.
Als wij, behalve de geschiedkun
dig i>ö«-wcöiciAtrneu ac recinsRunaige
beginsels, waardoor tot den oorlog
beslist werd, opsporen, zullen wij be
vinden, dat de vaan van Frankrijk
er gansch andere dan kaïboüeke oc-
langeu vertegenwoordigde of s e tide.
Niet katholiek, want oareehtvaatcbg
was liet stoffelijk doei van dezen
oorlog: de verovering van door oor
sprong en taal duitsche provinciën
om ze bij het fransche gebied in te
lijven. Het opgedreund beginsel der
nationaliteiten, waarvan Napoleon ais
voorvechter in Europa was opgetre
den, werd hier geschonden, in open
lijke tegenspraak met dat nieuwe recht,
hetwelk hij voorstond. Eveneens niet
katholiek, want onrechtvaardig was
het zedelijk doel des oorlogs; de ge
wapende invoering in Duitschland van
de beginselen van 1789, in welker
naam Bonaparte, zooals hij verkon
digde, de transclic legers naar Ber
lijn deed oprukken. Deze, alle gods
dienstige en burgelijke orde omver
werpende beginselen, anti-katholiek
van aard en auli-chrislelijk in hun
maatschappelijke vruchten, zouden ge
noegzaam geweest zijn om eiken straal-
I)o Spanjaard antwoordde niet op deze be
dreiging en maakt® ook geen tegenwerping,
toen uien hem op liet paard zette en hem een
strik om den pols bond, waarvan een sterke
dragonder het ander eind vasthield. De officier
zelt nam zijne plaats ter linkerzijde van den
wegwijzer, wees nog eens op zijne pistolen,
gaf hot woord en sloeg weer mot zijne ruiters
don wog naar hot gebergte in.
De nacht werd door geene ster verlicht,
toen de dragonders, na twee uur rijdens op
binnenwegen, welker kronkelingen den gids
geen oogenblik twijfelachtig maakten, een
langen heuvel begonnen te beklimmen, dio
zich nochl hans zoo. langzaam verhief, dat het
den paarden weinig inspanning kostte. Zij
besteedden nog bijna twee uren om dozen borg
te bestijgen. Do officier began ongeduldig te
worden
Wilt gij ons hier tot den morgen laten
klimmen? vroeg hij den gids wantrouwend
aanziende; at kunt ge uw woord niet gestand
blijven en vreest gij vooruit tc komen?
Neon se nor, antwoordde de Spargaard
krans van katolicisme aan de door
Napoleon geheven banier te ontnemen,
zelfs indien hij ware opgetreden in
dezen oorlog als vertegenwoordiger
van de katholieke zaak. Maar dc on
gelukkige trad slechts op als verte
genwoordiger der revolutie.
Duitschland intusschen, uitgedaagd tot
een als allerblocdigst te voorzienen
oorlog, en daartoe uitgedaagd om een
bepaald nietig voorwendsel, maar met
klaarblijkelijk onrechtvaardige en voor
de natie allergevaarlijkste bedoelin
gen, trad op als verdediger van het
goed recht, dat altijd oud cn tevens
nieuw is, en wel verre van iu deze
aangelegenheid de bijzondere vaan van
liet protestantisme te doen wapperen,
ontplooide het die der internationale
orde en rechtvaardigheid, te lang reeds
door de met succes bekroonde rechts
verkrachting van Bonaparte in Europa
vertrapt. (Slot volgt.)
aan de bisschoppen van Italië, spre
kende over den strijd tegen de Kerk
Gods, zegt de II. Vader o. a
Begonnen is die strijd met onder
politieke voorwendsels het wereldlijk
gezag van do Pausen om\er te werpen
maar de ondergang van 's Pausen tij
delijk gebied moest naar de geheime
bedoelingen van verschillende leiders,
die later openlijk voor hun gevoelen
uitkwamen, slechts dienen our fte op
perste macht der Roomsche Opper
priesters te vernietigen of ten minste
tot dienstbaarheid to dwingen.
En otn geen twijfel mogelijk te la
ten omtrent het ware doel waarop
men afging, kwam reeds dadelijk dc
opheffing der kloosterorden, die een
belangrijken steun verleenden aan den
arbeid der evangelieprediking, door
hun medewerking in de heilige bedie
ning en door de verbreiding des ge-
loofs onder de heidenen.
Later werd tot hetzelfde doel den
geestelijken de verplichting opgelegd
van den krijgsdienst, met het nood
zakelijk gevolg: dat groote en veel
vuldige beletselen werden gesteld tot
met zacbte steiu. Integendeel, wij zijn dicht
bij de plaats, waar ik zeker ben, te vinden,
wat ik zoek. Laat het volk stil zijn en in óén
gelid marcheercn, zoodat zij op tién commando
klaar zijn het in galop te zetten, om den vij
and te omsingelen. Als de guerillas van onze
nadering iets bespeurden, konden zij ons in
de donkerheid nog ontsnappen.
Aangemoedigd door het vooruitzicht op een
snellen en gelukkigen afloop der expeditie,
volgde de officier dit voorschrift. Zij bevonden
zich nu op de hoogte van den berg. De bodem
was vlak en met heide bewassen, wat maakte,
dat men het getrappel der paarden niet ver
nemen kon.
Ik zio henzeide de Spanjaard met hol
klinkende slem. Daar gaat een man op on
noor; dat is de schildwacht.
Gij moet kattenoogen hebben, antwoord
de de Fransche officier. Het is helseh donker
en tk kan pas den kop, van mijn paard zien.
Daar! daar 1 riep de Spanjaard. Com
mandeer galop, senor, of zo ontkomen het nog
weei',
het aanvullen der rangen cn het be
hoorlijk vormen ook van de seculiere
geestelijkheid.
Men legde de hand op het erfdeel
der Kerk, door het nu eens ten een-
enmale verbeurd te verklaren, dan
weder het genot ervan ie binden aan
de buitensporigsto voorwaarden, ten
einde de Kerk en de geestelijkheid te
verarmen en hen te berooven van de
middelen, gevorderd om tc kunnen
leven en inrichtingen en werken te
kunnen in stand houden tot hulp van
hun goddelijke zending. Ook hierom
trent laten de verklaringen van dezelf
de leiders geen twijfel toe. «Om den
invloed van de geestelijkheid en van
dc geestelijke voroenigingen te ver
minderen, valt slechts één afdoend
middel aan te wendenberoof hen van
hun goederen en breng ze tot volsla
gen armoede!"
Van den anderen kant is de actie
van den Staat er geheel op aangelegd
om iu de natie alle godsdienstige cn
christelijke indrukken uit to wisschen:
van de wetten en van al wat officieel
leven heel. worden stelselmatig elke
godsdienstige inspiratie en eiu gous-
dienstig denkbeeld uilgeslotende
openbare manifestation van katholiek
geloof eu godsvrucht zijn óf verboden
óf zien zich onder allerlei drogredenen
op duizenderlei wijze bemoeilijkt.
Aan hot huisgezin worden de noo
dige grondslag en de godsdienstige
ordening omtrokken door de instel
ling van heigeen men burgelijk huwe
lijk noemt, en door de inrichting van
heL «ntWrwijs, dat geheel godsdienst
loos we»e» moet, dc lagere school
af lot het tnwversaaii: ouderwijs toe,
zooutrt «k jongen* generatie, zoover
het van tltop slaat afhangt, als het
ware noodwendig moet opgroeien zon
der eenig denkbeeld van godsdienst
eu verstoken blijft van de eerste en
noodzakelijkste begrippen van haar
plichten jegens God.
Dat is de bijl iu den wortel zetten,
en geeii meer algemeen en werkdadig
middel kan worden bedacht om aan
den invloed der Kerk cn van het ge
loof alles te onttrekken, do maat
schappij zoowel als liet huisgezin en
het individu! «Mot alle middelen het
clericalistne ondergraven in zijn grond
slagen en vooral zijn levensbronnen
doen uitdrogen, namelijk de school
en het huisgezin," ziedaar weder do
eigen verklaring van de schrijvers
der loge.
Men zal wclligl opmerken dat dit
alles niet enkel iu Italië gebeurt, maar
dat hier gewag gemaakt wordt you
een stelsel van regcering, dat alge
meen door de verschillende staten
wordt toegepast. Wij antwoorden dat
dit ons niet verzwakt, maar veeleer ons
versterkt in onze overtuiging, die wij
uitspreken omtrent de leeringen eu
handelingen der vrijmetselarij in Italië.
oorzoker, het stelsel door ons bedoeld
wordt aanvaard on in praktijk gebracht
overal, waar do vrijmetselarij haar god-
dclooze en verderfelijke macht doet
gevoelen en wijl die macht wijd cn
zijd zich uitstrekt, wordt het stelsel ook
wijd on zijd toegepast. Maar die toepas
sing heeft sneller en algcmccuer plaats
en leidt nicer tot uitersten in die landen,
waar de rogecringen meer onder den
invloed staan van de vrijmetselarij cn
zich moer moeite geven om haar belan
gen te bevorderen. Eu ongelukkig' be-
Miiui zivai nai!•-* up uix uu^thjuinv ÜAiuCl
hun getal.
De vijandschap tegen don Heiligen
Stoel is voor Italië eene bion van groote
ongelukken. De oorlog, den Paus aan
gedaan, wil voor Italië naar binnen zeg
gen diepe verdeeldheid tusschen het
officieelo Italië en het grootste deel der
wezenlijk goed katholieke Italianen.
Elke verdeeldheid nu is zwakheid; ver
deeldheid heeft ook dio beteekenis, dat
zij het land den goeden wil en de mede
werking onthoudt van dat deel dor na
tie, hetwelk door en door conservatief
is. Zij heeft voorts nog de beteeke
nis, dat zij in den boezem der naiie.
den strijd tegen den godsdienst, die
nooit iets goeds kan teweeg brengen,
eindeloos verlengt.
Naar buiten verneemt die strijd
met den Heiligen Stoel de katholie
ken der gelieele wereld van het land,
behalve dat hij Italië berooft van het
aanzien en den luister, die het on
feilbaar uit dc vredelievende betrek
kingen met liet Pontificaat zou ton
deel vallen. De strijd kost hot land
onnoemelijke offers en kan zijne vij
anden elk oogenblik een wapen in de
Au galop! riep de Franschtnan, zijn
sabel trekkende.
De dragonders drukten de rossen do sporen
in de zijden en renden voort. Evenwel waren
zij nog geen honderd passen vergereden, toen
het getrappel der p iarJen eenskl »ps ophield
en een gil van vertwijfeling in den donkeren
nacht opging. Daaronder liet zich duidelijk
een vreugdekreet verneiuju. Iu liet volgend
oogenblik was alles sul.
Den volgenden morgen vertoonde zich ce:i
gruwelijk schouwspel am de inwoners der
kleine stad Beneveut. die, d>or ecnige land
lieden er van verwittigd, in scharen kwamen
toeitroemen. Aan den voet van een afgrond
lagen, ecnige honderd voeten hoog, de lie ha
men van 3D. dragonders nv t hunne purden,
de meesten dood, allen gruwelijk geteisterd.
Een man iu boeren lracht be-von. 1 zie!) onder
henhij was dood, maar zijne- verstijfde vin
gers sloten nog vast, om den hals eens Fran
sehen officiers, dien hij waarschijnlijk iu den
doodsangst luid vastgegrepen. Men herkende
l.o.Q al» een inwoner van een naburig dorp.
Zijn naam was Ksteban Laik.
De weinige dragonders, die nog leefden,
weiden naar het naaste Fransche garnizoen
vervoerd. Zij berichtten, dat zij tol hot vangen
van ecnige {guerillas waren uitgetrokken, dat
zij die dachten tc overompolendoor hun weg
wijzer over een afgrond waren geleid, die voor
hi-n allen zoo verderfelijk was geworden.
Men zond eeno afJeding uit om do ongcluk-
kigen te begraven, en de lijken van den luite
nant Pisani, die het detachement gecomman
deerd had, van den wegwijzer en van 23
dragonders werden in één kuil gelegd. l>e
afgrond achter Bene vent draagt nog he-leu ten
dage den naam van -Fransclien sprong" dien
hij aan dit akelige voorval ontleende.
Van loon af werd in Oatalouie van den -on
zichtbare" niets moer vernomen.