IT en omstreken.
De onzichtbare vijand.
Inkuiling der aardappelen
ZATERDAG 27 SEPTEMBER 1890.
ELFDE JAARGANG
No 39.
Uitgever:
W. VAX DlX MUXCK.IIOF-Sassen.
Deze Courant verschijnt iederen Zaterdag.
ZIJ die zich nog
voor 1 October wen-
schen le abboneeron op „PEF.L en
MAAS" ontvangen de nog verseliij-
iiendcjiunimcrs gratis.
Hel lezen van liberale bladen.
Feuilleton.
België
§(and dor Maan.
L.K. 6® Zaterdag N.M. 14 Zondag E,K. 21® Zondag. V.M. 2S® Zondag.
Sland «lor /on.
5, 10, 10, 22, 28 Sept. op 5.18; 5,16; 5.30; 5,40; 5.50; v/in.; ouder 6.38, 0.27, 6.13, 5.53 5.45; n/m
Abonnementsprijs per kwartaal.
▼oor Venrat 50 c.
franco per post 65 c.
voor het buitenland 85 e.
afzonderlijke nummers 6 c.
Prijs der A.dvertentiën:
▼an 15 refrels 30 c.
elke regel meer 6 c.
groote letter* en vignetten naar plaatsruimte.
Advertentiën, 3maal geplaatst, worden 2maa] berekend.
Advertentiën of Ingezonden
Stukken gelieve men Vrijdag
vóór 2 uur 's-middags te be-
aorgen aan het Bureau «Peel en
Maas" te Venray.
(Slot.)
Onder de redenen die den Katholiek
verplichten het lezen van liberale bladen
te vermijden, stelden wij op de eerste
plaats de ergernis.
De tweede rede is de medewerking.
Dat toch Katholieken zich hiervan
overtuigeneen groot deel der kosten
van de liberale pers betalen zijen wel
zoo veel dat wanneer op een goeden
stond allen die hun geloof hoogschatten
en de Katholieke kerk. die hunne moe
der beminnen, hur. inteekening opzei
den, het niet lang zou duren ot verschei
dene daarvan zouden onmiddelijk te
niet gaan. Nu, stelt men zich dan niet
eenigerwijze verantwoordelijk voor de
schromelijke onheilen die ze veroorza
ken, door met zijn eigen geld tot hun
bestaan bij te dragen?
Van den anderen kant, zoo gij wilt
voldoen aan den licht begrijpelijker!
wensch om de dagelijksche gebeurtenis
sen te kennen en over de staatkundige
aangelegenheden te kunnen oordeelen,
dan ontbreken er toch waarachtig geen
katholieke bladen, naar ieders smaak
en belezenheid geëigend, die hetzij door
getrouwheid van berichten (voor zoover
dit inde dagelijksche pers mogelijk is)
hetzij door gezondheid van oordeelen,
Episode uit Napoleons oorlogen tegen Spanje,
1.
Op een fraaien Augustus-avond van 't jaar
181" trokken een dozijn infanteristen op oen
der wegen van Catalonie voort. Hoewel zij
Franscha uniform droegen, getuigde toch hun
Bruine gelaatskleur van oen zuidelijker oor
sprong, en de taal, waarin zij zich onderhiel
den, bewees, dat zij tot een der Italiaansche
regimenten behoorden, welke Napoleon in
soldij had genomen. Hunne gezichten waren
door de zon verbrand, hunno wapens blank
gepoetst, hun tred vast 011 regelmatig; het
waren blijkbaar mannen, die den dienst in den
grond kenden, en toch ontbrak hun iets van
de militaire houding en het vrij, ridderlijk
voorkomen, dat de keizerlijke Frnnsche troe
pen kenmerkte. Zij hadden liet aanzien meer
van goed gedisciplineerde bandieten dan ran
soldaten in Spanje doen kennen, waar de Ita-
Jianeu, wegens hunne wreedheid en plunder-
zucht, het meest gevreesd waren.
De sergeant, die de troep aanvoerde, was
een man van een barsch uitzicht, met eene
wilde gelaatsuitdrukking. Hoewel Italiaan
van geboorte, had hij het grootste gedeelte
van zijn leven in Parijs doorgebracht, en aan
de gruwelen dor revolutie deelgenomen. Zijne
kameraden vertelden, dat hij onder het sehrik.
hetzij eindelijk wegens wetenschappe
lijke en letterkundige verdienste, verre
boven de liberale bladen staan; in ver
scheidene dezer laatste weet. men niet
wat er den boventoon voert: de godde
loosheid der stellingen, de onbeschaamd
heid der leugens of de laagheid van stijl.
Men kent den vogel aan zijne vee-
ren, die bladen aan hunne artikelen.
Als een blad bijna dag op dag met Paus,
Priester en Kerk spot, katholieke in
richtingen, welke dan ook, met smaad
en schande bedekt, dan is de Katholiek
óf half onnoozel, óf zonder overtuiging,
wanneer hij zulke bladen onder zijn dak
duldt. Wanneer een blad met zijne ge-
meene vertellingen en onzedelijke aan
kondigingen voor iedereen, jong en oud
kinderen en dienstboden, in de huiska
mer te lezen ligt, dan moet het wegge
ruimd worden; want het is tegen alle
recht en billijkheid, het gansche huis
met zulk postpapier te vergiftigen. Dit
is eene verachtelijke verblinding want
het strijd tegen alle rede en karakter,
dagelijks kaakslagen met geld te beta
len.
Hierin moet eindelijk eene verbete
ring komen, en dient men te zien, dat
het meer dan onnoozel is, dat men de
mishandeling zijner overtuiging met zijn
eigen geld betaalt. Aan slechte bladen
is, helaas, nergens gebrek; zij komen
als paddenstoelen uit den grond op, en
zijn dan ook even schadelijk als de ver
giftige soort dezer plant.
Dat derhalve de Katholieken zooveel
mogelijk op katholieke bladen inteeke-
nen en op deze uitsluitend, en werkda
dig pogingen inspannen opdat anderen
hetzelfde doen. Op deze wijze zullen zij
het gevaar vermijden, dat, men bedrie-
ge zich niet, veel dreigender en grooter
is dan menigeen misschien denkt; zullen
zij de ergernis schuwen die steeds vree
sdij ker is naarmate zij minder wordt
ingezienzullen zij aanzienlijken buit
bewind ergens als beul was werkzaam ge
weest, en zich na drie dagen in een liniersre-
giment had laten opnemen. Later kwam hij
bij een Italiaansch korps en werd, daar hem
hot niet aan moed ontbrak, spoedig sergeant
doch zijn brutale aard en de donkere booze
geruchten van vroeger hadden het hem tot
hiertoe verhinderd, de epauletter. to verwer
ven. Weinig bemind bij de officieren, was
Pisani de gunsteling der soldaten die onder
zijne orders zicli vrij allerlei buitensporigheden
veroorloven konden, daar hij hun doorgaans
in wreedheid en plundering met zijn eigen
voorbeeld voorging.
Zijn detachement had thans bevel gekregen,
om een Spanjaard op te zoeken, die gevangen
genomen en gedwongen geworden was, om
bij liet Italiaansche korps te dienen, waarop
hjj natuurlijk de eerste de beste gelegenheid
had waargenomen om te deserteeren.
Een broeder van hem woonde in deze om
streken, en men vermoedde, dat hij bij dezen
eene schuilplaats had gezocht. Sergeant Pisani
en zijne alUecling waren uitgezonden, om don
vluchteling op te sporen, en daar deze op
dracht hen op vrij verren afstand van hunno
Fransche garnizoensplaats bracht en vrije ge
legenheid tot plunderen beloofde, hadden zij
zich volgaarne met de taak belast.
't Kan niet ver meer van het huis van
dien Lanz zijn, zeide Pisanie tot den korpo
raal, die naast hem marcheerde. In 't laatste
dorp zèi men ons, dat het nog maar eene mijl
was, en nu hebben we er yooi* 't minst al drie
achter ons. Wat zijn die mijlen lang in dit
verwenschte land! Terwijl hij zoo sprak,
kwam er eene kromming in den weg, die tot
ontnemen aan de vijanden dei' Kerk, die
met hun penningen in krachten en wa
penen aanwinnen om haar te bestrijden,
en zullen eindelijk, ir.dien zij daartegen
dien steun aan de Katholieke bladen
gaan schenken, zich een overvloed van
leesstof verschalfen niet slechts onschade
lijk en stichtelijk maar ook op staat-
en lettel-kundig gebied van ineer nut; en
terzelfder tijd langs den ruimen hun
aangewezen weg, de zaak van den gods
dienst, de Kerk en de gezonde zeden
leer bevorderen.
Hierbij bieden wij onzen lezers een
nieuw Feuilleton.
't Is zeldzaam, dat de landbouwer
onmiddelijk zijne aardappeloogst kan
verkoopen. Wil hij niet to veel verliezen
ondergaan, dan moet hij er voorzorgen,
dat voortbrengsel te bewaren, zonder
al te groote schade.
Die bewaring -b'#-./ v'-.vh overigens
op, hetzij de pachter die oogsten be
stemd voor de nijverheid, hetzij dat hij
ze behoudt voor het huisgezin of het
vee, hetzij hij zo later gebruiken wil
tot de voortbrenging; dit laatste punt
noodzaakt vooral eene goede bewaring.
De verschillende oorzaken van eeue
bederving der voortbrengselen, oorza
ken, welke men zoo spoedig mogelijk
dient te verwijderen, zijn; de verwar
ming, de vervriezing eu het licht.
De te bergen voortbrengselen zijn
in het algemeen waterachtig; in groote
massa opgestapeld, bekomen ze spoe
dig eene min of meer hooge luchtge
steldheid; deze verwarming zal do
verrotting verhaasten, zelfs wanneer
de luchtgesteldheid betrekkelijk gema
tigd is.
De koude is niet minder te vreezen;
de bevroren voortbrengselen bederven
hiertoe met. geboomte was omzoomd geweest;
hij leidde nu over een vlak land, dat alle spo
ren van vruchtbaarheid eu nijvere bebouwing
droeg. Velden met hoog opgeschoten mais
staken snijdend af hij het donker groen der
olijven on bij de lichtere kleur der wijnstok
ken, prijkende met heerlijke druiven, die reeds
begonnen te purperen in de zon. Rechts ging
liet oog over een wijd uitgestrekte vlakte,
links was het uitzicht meer beperkt, daar het
op een afstand van eene mijl door eene heuvel
reeks begrensd was, waarvan de hellingen met
berkeboomen waren beplant. Op deze heuvels
lichtte Pisani met zijn volk den koers, daar
zij den rijweg verlieten en een pad volgden,
dat door dicht beplante ooftgaarden voerde.
Na een marsch van tien minuten, kwamen
de soldaten uit het kreupelhout en geboomte
op eene vlakke ruimte, aau het eind waarvan
tegen een heuvel aanleunende, eene kleine
pachthoeve stond, die een aanzien van zinde
lijkheid en netheid had, zooals men het zelden
bij de woningen der Spaansche landbouwers
aantreft. De muren van het huisje bts ouden
uit donkere kiezelstenen, het dak was be
dekt met l iet en mos, en mei woekerplanten
bezaaid, die hare festoenen oorbij de vensters
lieten nederhangen. Aan de eene zij van het
huis was een tuin, aan de andere een schut-
stal, waaruit men het loeien van koeien en het
brie>chen van paarden hoorde. De plotselinge
verschijning der soldalen binnen honderd pas
sen van de woning verwekte onder do huisge-
nooten veel opschudding. Eon man die op
cenigen afstand van het huis. op een houten
bank gezeten had, stond haas.tig op, terwijl
hij den schijn van onverschilligheid aannam;
licht.
Opdat eene plant kunne groeien,
moet ze licht en warmte hebbenwel
nu wij moeten vreezen, dat onze te
bewaren voortbrengselen, eene eenig-
zins hooge temperatuur krijgende, in
aanraking komen met het licht, het
geen het ontstaan der botten bij den
aardappoi, het uitschieten van blade
ren bij de raap zou veroorzaken.
Als de opbrengst der aardappelen
overvloedig geweest is en men ze moet
bewaren en do verschillende oorzaken
van bederf wil vermijden, dan wordt
die oogst ingekuild.
Men maakt de kuilen der aardappe
len in drogen grond; de in te kuilen
aardappelen moeten niet bedorven zijn
of teekens van aanstaand bederf aan
bieden. Men maakt er eeneu hoop
van, niet hooger dan twee meters
boven den grond. Die hoopen zijn
meerendeels kegelvormig. Men bedekt
ze met stroo, soms mot bladeren en
mest en daarna met eene droge laag
aarde.
Ten einde de verwarming te voor
komen, welke 't gevolg is van de meer
of minder groote waterachtigheid dei'
knollen, moet men zorg dragen, hen
na het uitrukken, cenigen tijd op het
veld te laten staan. Met hetzelfde doel
alvorens den kuil geheel te dekken,
laat men de ingekuilde massa een
weinig verkoelen.
De kuilen moeten niet te omvang
rijk zijn.
Als men verplicht zou zijn den kuil
onmiddelijk met eene dikke laag te
bedekken, moet men zorg dragen in
liet bovenste gedeelte eene opening te
laten, die de verwijdering toelaat van
de dampen, welke het gevolg der ver
warming zijn. Bij het aankomen der
koude moeten die luchtschouwen goed
gesloten worden. Men sluit ze bij
middel van hooi, stroo, enz.
twee vrouwenhoofden verschenen een oogen-
lilik aan het venster, doch verdwenen even
schielijk weder, terwijl drie door de zou ver
brande kinderen, die buiten in hei. zand speel
den, achter de bank, waarop hun vader zat,
schuil zochten en de indringers met groote
oogen aanstaarden. De verwarring, die zijne
aankomst veroorzaakte, ontging sergeant
Pisani niet. Op een wenk van hem ijlden de
korporaal en twee man naar de achterzijde
van het huis; twee anderen vatten post bij
deu stal en liet achtergebouw, een andere
bleef als schildwacht bij net raam, dat in deu
tuin uitzag, de overige bleven bij het huis.
Zijt gij Lsleban L.uiz? vroeg Pisani op
barsclien toon, den boer stijf aanziende.
De Spanjaard knikte toestemmend.
Uw broeder Pedro is gedeserteerd, en
we zijn zeker, dat hij zien lucr ui huis ver
borgen houdt.
Dat is niet zoo, senor, antwoordde Lanz;
't is nu al weken, dat ik niets van hem ge
hoord heb.
Gelogen! riep de Italiaan dreigend. Is
hj niet hier, dun weet gij toch waar hij is.
Ik wil niet veel praatjes met u maken, maar
het huis doorzoeken, eu als dit niet helpt, dan
zal ik u wol aan hot spreken brengen. Hier,
Paolo en Giovanni, blijft bij den gevangene en
wil hij ontsnappen betaalt hem dun met de
stukken.
Met deze woorden betrad hij het huis, ge
volgd door de overige soldaten.
Na verloop van eenige minuten, liet zich
het gegil van vrouwenstemmen vernemen
j De Spanjaard fronste liet voorhoofd en. knarste
op do tanden. Hij zag op zijn huis cn verve1-
Kr zijn zekere droge en goed ver
luchte kelders, die geschikt zijn, om
do aardappelen te bewaren. De grond
moet droog en hard zijn. Men bedekt
hem vooraf met eene laag stroo,
bladeren of zelfs met droog zand.
Het is noodig, dat de kelder zooveel
mogelijk een zelfden graad van tem
peratuur behoude en dat hij vooral
beschut is tegen den vorst. Bij het
naderen der koude sluit men goed do
luchtgaten bij middel van met of stroo,
dat men mest aarde bedekt.
De Belgische ministerraad heeft dezer dagen
roet. de ministers van Staat een gecombineerde
vergadering gehouden, om to beraadslagen
over uitbreiding van het kiesrecht. Naar liet
heet, was de minister-president Beernnert be
reid om, evenals Janson verlang», het kies
recht te verbenen aan een ieder die lezen en
schrijven kan. De oud-minister Woeste, lei
der der katholieke partij in de Kamer, drong
echter aan op behoud van den census, met
zoodanige wijziging nochthans dat ook do
plattelands-arbeiders bij de stembus in aan
merking zouden komen.
De correspondent van de Porijsche O'au
lois geeft de navolgende schets van den minis
ter van den Pee reu boom
De minister der Posterijen, Telegrafie en
Spoorwegen is een zeer 01 igineelo eu gedistin
geerde persoonlijkheid, die zeer spoedig in
zijn land den hoogsten trap van populariteit
bereikt heeft. Dit is te merkwaardiger, om
dat hij geen enkele van die hoedanigheden be
zit, welke in deu regel den lof der muiigto
verwerven.
Minister Van den Pceroboom is een goede
veertiger 011 was vroeger advocaat ie Kort-
l ijk. hij is klein en slank van gestalte en heeft
in zijn voorkomen meer van een monnik dan
van een mail van de wereld. Hij staat alle
morgens ten 5 ure op, gaat naar de 11. Mis
i
geus op de bajonetten zijner wachters met het
oog van een man die iels wannopigs 111 zijn
schild voert.
Op dit oogenbhk kwamen twee jonge vrou
wen de deur uitstormen, met de uitdrukking
yan schi ik op het gelaat en door verscheideno
soldaten op de hielen gevolgd. Eerst schenen
zij voornemens bij den Spanjaard bescherming
te zoeken, doch, hem 111 het oog krijgende,
schenen zij besluiteloos.
Vlucht! Vlucht! riep deze. Bekommert
u niet om mij.
Ja, vlucht met haarlachte Pisani. Go
kunt over een uur terugkomen, dan zullen wij
weg zijn en kunt gij dezen hier begraven
Ea hij greep een geweer, trad op Lanz toe
en zette ueze deu loop op de borst.
Loopt! loopt! riep deze nogmaals da
vrouwen toe.
Heur dralen was haar nochthans verderfelijk,
geweest en zij bevonden zich al spoedig weder
in de handen der soldalen.
Komt, riep Pisaniwe hebben dat
vrouwvolk noodig. 0111 ons den weg te wijzen.
Laat haar met vrèe, mannen
En de Italianen betraden <-p nieuw het huis,
namen de vrouwen mede en dwongen haar,
hun alle deuren te openen en eiken hoek in
buis ie laten zien. Alles werd doorzocht, elk
meubelstuk op zij geschoven het hooi. op /ol-.
der omgewoeld, doch geeu. spoer van deu de
serteur gevonden.
tyordl vpwlytL