m De Dorpsgeneesheer. ZATERDAG 12 OCTOBER 1889. TIENDE JAARGANG. No. 41. Uitgever: W. VAN DE\ MUM Deze Courant verschijnt ÜIOF-Sassen. iederen Zaterdag. Maatschappelijke nooden. Feuilleton. Voor den uitheemsche PEEL Stfuncl der Maan. Oct. E.K. 2e Woensdag.JV.M. 9* Woensdag. L.K. 17® Donderdag. N.M. 24e Dondtrdag. 31eDond. E.K MAAS Stand der Zo n. 5, 10, 10, 22, 28 Sept. op G. 9, 0.17, G.27. 0.39 0.50; v/in.; onder 5.20, 5.15, 5. 2, 4.10, 4 37n/m. Abonnementsprijs per kwartaal. voor Venray 50 c. franco per post 65 c. voor het buitenland 85 c. afzonderlijke nummers 6 c. Prijs der Advertentiën: ▼an 15 rebels 30 c. elke regel meer 0 c. groote letters en vignetten naar plaatsruimte. Advertentiën, 3mnal geplaatst, -worden Smaai berekend. Advertentiën of Ingezonden Stukken gelieve men Vrijdag vóór 2 uur 's-middags te be zorgen aan het Bureau »Peel en Maas" te Venray. De historie weet geen tijdvak aan te wijzen, waarin de ontwikkeling op allerlei gebied eene grootere uitbrei ding heeft verkregen, eene ruimere vlucht heeft genomen, dan dit het geval was in de laatste halve eeuw. De stoom en de electriciteit waren de hoofdfactoren dier ontwikkeling. Zij deden de afstanden verdwijnen en de aarde ineenkrimpen tot een vrij onbeduidendeu bol. Door den stoom hebben de werktuigen van voortbrenging en vernieling eene vol maaktheid gekregen, die, zou men zeggen, de grenzen van het bereik bare nadert. Kwam een man met een oog als Napoleon I op aarde terug, de wereld ware hem in de betrekkelijk korte spanne lijds, sedert zijn sterven ver- loopen, volkomen ontgroeid. Zelfs op een modern oorlogsveld zou zich deze adelaar der veldslagen niet meer te huis gevoeleu. Maar al heeft de moderne tijd zijne kracht tot voortbrengen op haast ein- delooze wijze vermeerderd, al heeft hij veelal met succes aan de oplos sing van veel mechanische en enkele wetenschappelijke vraagstukken gear beid, toch is hij er volstrekt niet in geslaagd om de sociale kwesties zicli van het lijf te houden. Integendeel, de moderne tijd geeft aan de toe komst in de vraagstukken, deu arbeid betredende, een probleem ter oplos sing over, zóo moeilijk als nog ooit ben vraagstuk zich voordeed. 13. Het marmeren gelaat van lady Mary bleef kalm en gevoelloosmaar hoevele boezo hartstochten moesten, onder dat masker van schijnbare bedaardheid, haar hart niet bijna doen barsten. Ik stond dus op den drempel der deur, toen het rytuig, waarin Eva Meredith zat (ik zal voortgaan haar bij dezen naam te noe men), het voorplein van het hotel opreed. Eva stak mij met aandoening de hand toe. - Heb dank, heb dank, mijn vriend!" lispelde zij. Zij wisebte de tranen weg, welke hare oogen bevochtigden en haar zoontje, een beeldschoon knaapje van drie jaren ging hare nieuwe woning binnen. Ik ben zoo angstig fluis terde zij mij toe. Het was dezelfde zwakke vrouw, geknakt door den rampspoed, bleek en zwaarmoedig, welke geene hoopvolle ver wachtingen op deze aarde meer koesterde, maar alleen haar betrouwen stelde in God en in zijne belofte van een beter leven. Ik ging aan hare zijde en terwijl zij, nog altijd in rouwgewaad, de oogen vol tranen, de eerste treden van den trap beklom en haar zoontje, dat nog langzamer liep dan zij, behoedzaam vasthield, verschenen lady Mary en haar kind boven aan den trap. Lady Mary had een bruin fiuweelen kleed aan, prachtige armbanden Onder den machtigen invloed van den stoom hebben zich in uitgebreide middelpunten groote bevolkingen saamgetrokken. Fabrieken, waarin de stoom door duizende handen bediend wordt, wer den als de kern waarom zich in meerdere of mindere dichtheid de werkkrachten groepeerden. De eeuw van den stoom kende niets anders als ijzeren wetten. Zooals tusschen de stalen rails de locomotief in bedwang wordt gehou den, evenzoo beheerscht de ijzeren wet van vraag en aanbod de dui- zendaroiige werkkracht, liet persoon lijke, het menschelijke werd uit het oog verloren en de menschelijke arbeid werd geboekt als een deel en een klein deel van de kosten van voortbrenging. Steeds losser werden de betrekkingen, de banden tusschen werkgever en werknemer, terwijl in de opeenhooping van de arbeids kracht de werklieden meer en meer aanleiding vonden om zich te vereeni gen en van hunne kracht te doen blijken. En wanneer we nu vragen welken invloed een halvee eeuw *var. ijrer .ciil stoom op de maatschappelijke toe standen heeft gehad, dan kan het antwoord kort zijn. Die halve eeuw heeft ontevredenen gemaakt. Ontevredenen hij duizenden tien en honderd duizenden. Sedert de latere jaren is men er wel aan begonnen om tegenover de arbeiders-wereld andere, betere wegen te bewandelen, is men wel gedwon gen geweest de harde wet van vraag en aanbod uit de handboeken van moderne oeconoraio te schrappen, maar het kwaad is gesticht en het opdringen van een geheelen nasleep kwade gevolgen is niet zoo gemakke- sloten om hare polsen, een smal gouden ket- tingje omgaf haar voorhoofd, dat inderdaad eene kroon waardig geweest ware. Zij nader de met vaste tred, opgeheven hoofd en trotschen blik. Op deze wijze zagen deze moe ders elkander voor de eerste maal. Wees welkom, mevrouw, sprak lady Mary, Eva Meredith groetende. Eva poogde te glimlachen en beantwoord de dien groet met innemende goedheid. Hoe zou zij hebben kunnen vermoeden, dat men haar haatte, zij, welke niets kon dan bemin nen Wij begaven ons naar de kamer van lord Kysington. Mevrouw Meredith, welke zich ter nau- wernood kou staande houden, trad liet eerste binnen, deed eenige schreden, en knielde naast den leuningstoel van haren schoonva der. Zij nam haar zoontje in hare beide armen en hem op de kniën van lord Kysington plaat sende, liep zij, eensklaps in eenen vloed van tranen uitbarstende zie daar zijn zoon Lord Kysington zag het kind eene ge ruime poos sirak aan. Naar mate hy de trek ken van den door hem verloren zoon herken de, werd zijn blik vochtig en liefdevol. Er kwam zelfs een oogenblik, waarin hij zijnen ouderdom, den loop des tijds, de doorgestane rampen vergat, en zich weder in do gelukkige dagen terug dacht, toen zijn eigen zoon nog als kind op zijne kniën zat. William. William mompelde hij mijne dochter; liet hij er op volgen, Eva Meredith bij de hand nemende. Mijne oogen vulde zich met tranen. Eva had eene familie, een beschermer, een ver mogen; ik was gelukkig en dit is misschien lijk te keeren. Erkend moet won en dat de ar beiders-bevolking in de eeuw van den stoom is verw iarloosd. Ter nauwernood werd ir. zijne lichame lijke behoeften voorz.cn, maar zijne zedelijke en godsdienstige behoeften werden door de wekgevers bijna overal over 't hoofd gezien. De oude inrichtingen, de daarvoor bestemde personen konden al liet ruwe mate rieel, dat van alle kanten naar de bevolkiiigscentra's en de groote fa brieksplaatsen vooral heenstroomde, niet verwerken. En zoo dreef een deel dier bevolking als van zelf af naar de wateren der sociaal-demo cratie. De ontevredenheid openbaart zich in werkstakingen. Mon vraagt zich af wat er bij eene nog grootere ver wildering van zeden als nu reeds bereikt is, voor onze steden met hunne duizenden handen, ter ver woesting opgeheven, zou terecht komen. Maar voorshands meenen do werklieden' een genoegzaam krachtig wapen te hebben ir ie werkstakin gen. Eu ijjndorf'rt-'f doy.o een krachtig wapen. Voor te Londen is dit geblekeD. Evenals te Rotterdam waren het daar in de eerste plaats de arbeiders aan de zeebooten, die het werk staakten. Maar onderstel eens, dat hetzelfde wachtwoord ook uitgaat tot de arbeiders aan te spo ren, kortom tot allen, die voor de voeding van het groote monster, dat Londen heet en een bevolking telt ongeveer gelijk aan die van Nederland, te zorgen hebben. Hoeveel dagen zou dat monster van aanvoer van buiten kunner. ver stoken blijven, voordat de reusachtige maag capituleerde? Hoelang had Lon den het nu nog kunnen volhouden. de reden, waarom ik aangedaan was. Het kind, dat stilletjes op de kniën van zijn grootvader was blijven zitten, had geene blijdschap of geene vrees betoond. Wilt gij mij liefhebben? vroeg hem de grysaard. - Het kind richtte het hoofd op, maar gaf geen antwoord. Verstaat gij mij? ik zal uw vader zijn. Ik zal uw vader zijnherhaalde het kind met eene zachte stem. - Verschoon hem, sprak nu zijne moe der; hij is altoos alleen geweest, hij is nog zoo jong, het zien van zoovele vreerode men- schen maakt hem bang. Later, milord, zal hij uwe liefderijke woorden beter begrijpen. Maar ik zag het kind aan, ik beschouw de het aandachtig en herinnerde mij mijne vroegere vreeselijke vermoedens ten zijne opzichte. Helaas! die vermoedens verander den thans in zekerheid, en alleen eone moe der had, ten gevolge van hare jeugd, liefde en onervarenheid, zoo lang van haar ongeluk onwetend kunnen blijven, - Tegelyk met mij en even als ik zag lady Mary liet kind opmerkzaam aan. - Nimmer in mijn geheel leven zal ik de uitdrukking van haar gelaat vergeten: zij stond in liet raidden der kamer, haar scherpe blik was onafgewend op den kleinen geves tigd en scheen tot in het hart dos kinds te willen doordringen. Naarmate zij liet aanzag, schoten hare oogen bliksemstralen, haar mond opende zich als om te glimlachen, hare ademhaling was hijgende en afgebroken, even als wanneer men eene vreugde volle ge beurtenis verbeid. Zij staarde, bloef staren. zonder een gevoeligen knak te krij gen in zijn wereldhandel? Eene goede georganiseerde werksta king met toevoer en steun van bui ten op een of ander punt uitgebro ken en volgehouden, moet, dunkt ons, altijd slagen en ook het toegeven aan onbillijke eischen kunnen afpersen. X. IJ. veehandel, zee schrijll de Londensche correspondent der N. R. 67.is deze week veelbeteekend geweest. Zij heeft den heer Henry Chaplin zien optreden als eerste minister van laudbouw en reeds 16 hij aan den gang gegaan, om ons te toonen dat hij waakt en werkt voor den Britschen landman, zijn lieveling. Een gansche reeks van jaren heb ben de veefokkers en veehandelaars van Sleeswijk-Hoistein de vrijheid gehad om rundereu en schapen van daar hier in te voeren, gedurende het tweede semestor. TV;- iaar echte»' is li rs. T- elfder ure heeft ile heer Chaplin d< begeerde vergunning niet willen geven, op grond van een paar gevallen van mond- en klauwzeer, die, lang gele den, uit Hamburg naar Sleeswijk- Holslein waren overgebracht. De aangetaste dieren kwamen echter nibl in aanraking met den eigenlijken veestapel en in Juli jl. werd Slees wijk-Hoistein ambtelijk geattesteerd vrij te wezen van eeuigerlei besmet telijke veekwaal. Daarop kwam het gewone verzoek om bet vee van Juli tot December hier toe te laten. De aanvraag van den Duitschen gezant werd gesteund door lord Salisbury en lord Cranbrook en zoo zeker waren do handelaars en fokkers van hun zaak, dat er duizende beesten gereed stonden om te worden overgebracht en dat er stoombooten daartoe gezonden waren naar Sleeswijk-Hoistein. Men kan nagaan, welke teleurstelling en ont steltenis gebaard werden door het feit, dot de nieuwe minister haistarrig weigerde de aangezochte vergunning te geven. Het gebeurde zij een les voor Nederland Laat belanghebbenden daar zorg dragen, dat er niet het allergering ste ooit aan te mel ken valle op Neder landscue runderen en schapen, die hier levend ingevoerd worden; want met een man als Chap.lin. is niet ie gokken. Men vergetc nooit, dat hij eon protectionist, een gezworen vijand van alle buitenlaudsche landbouw- en veeproducten is. Ja, hij erkent dat het zuivere protectionisme geen kans heeft hier wederom een geloofs artikel van den Staat te worden, gelijk weleer; maar zulk een erken ning staat in geenen. dcele gelijk: met een verloochening van protec tionistische beginselen, eerder met een betuiging, üat hij dié beginselen dadelijk zou gaan toepassen, als hij slechts de macht er toe had. Met zoo'n man zij men in Neder land op zijn hoede. Het zal niet aan Chaplin liggen, als het besluit, om den wederinvoer onzer levende beesten te gedoogen, andermaal inge trokken wordt en dit voor immer, zoolang luj alihaus zijn invloed kan doen gelden. Er was op haar gelaat hoop. twijfel, ver wachting te lezen Eindelijk erlangde haar haat degewenschte zekerheid, een juich toon van inwendige zegepraal steeg op uit haar hart, doch kwam niet over hare lippen. Zij richtte zich in hare geheele lengie op, het op Eva, hare overwonnene vijandin, een ver achtenden blik vallen en nam daarop weder eene onverschillige houding aan. Nadat wij nog eenige oogenblikken ver toefd hadden, verzocht ons lord Kysington. afgemat door zijne hevige gemoedsbeweging, zijne kamer te vei laten. Hij bleef verder den geheelen uvonil alleen. Toeu ik den volgende ochtend, na een slapeloos doorgebrachte» nacht, mij naar do kamer van lord Kysington begaf, waren al de leden zijner familie daar reeds bijeen. Lady Mary bad den kleinen William op ha ren schoot: het was de tijger, die zijnen prooi vasthield. Welk een schoon kind begon zij. Zie eens, milord, welke zijdeachtige, blonde ha ren, hoe glanzend zijn zij in de zonneschijn! Maar zeg eens lieve Eva, is uw zoon tje altijd zoo stil en afgetrokken? Hij mist alle levendigheid en opgeruimdhejd aan zijne jaren eigen. Hij is altoos zwaarmoedig, antwoord de Eva Meredith, Helaas! van mij kon hij niet leeren lachen. Wij zullen ons beijveren, om heiq te vermaken on wat op te vroolijken, hernam lady Mary. Kom aan, lief kind, omhels uw grootvader, steek de armen naar hem uit en zeg hem, dat gij hem lief hebt. William verroerde zich niet. Weet gij niet hoe men iemand moet omhelzen? Hary, mijn vriendje, omhels uw oom, en geef uw neefje een goed voorbeeld. - Hary sprong op de kniën van lord Kysing ton, sloeg zijne beide armpjes om zynen hals en lispelde: - Och, oom! wat heb ik u lief! Nu is het uwe beurt, lieve W'illiara, zeide lady Mary. - William bleef onbewegelijk zitten, zon der zelfs de oogen naar zijn grootvader op ie slaan, - Een traan rolde over do waqgen van Eva Meredith. - Het is mijne schuld, sprak zij, ik heb mijn kind slecht opgevoed! - Zij trok William met oeno zenuwachtigo aandoening op haren schoot, en de tranen, die uit hare oogen opwelde, vielen op hot ge laat van haar zoontjehij voelde ze niet 011 viel aan het door een nameloos wee geprang de harte zijner moeder in slaap. - Doe uw bes», sprak lord Kysington tot zijne schoondochter, dat William minder eenkennig en bloodo worde. lk zal daartoe alles aanwenden, wat in mijn vermogen is. antwoordde Eva op den toon van een gehoorzaam kind, en misschien zal ik slagen, indien lady Mary de goedheid Wilde hebben, om mij te zeggen, hoe zij hot aangelegd heeft om haren zoon zoo opgeruimd en levendig te doen zijn. - Hij het uitspreken dezer woorden keek de mistroostige moeder naar den kleinen Hary die aan de voeten van lord Kysington speel de, en vervolgens naar haar slapende» zoon. Wordt vervolgd.

Peel en Maas | 1889 | | pagina 1