7c Jan Reintjes van de Brieneplats
Veulen van vroeger.
Op de Brieneplats hadden wij vroeger een potstal. Dit was een koe
stal met een laaggelegen lemen vloer. De koelen konden in het
begin van de stalperiode amper bij de voerbak komen. In de loop
van de winter werden hierop heide- en grasplaggen gedaan. Daar
kon de gier en de mest intrekken. De heiplaggen werden gestoken
op de heide die toch binnen handbereik lag. Grasplaggen langs de
kant van de weg of in de weide. Iedere boer had een plaggenhoop
in de buurt van de stal om 'swinters als het vroor de koeien toch
een droge ligplaats te geven. Zo kwam het vee in de loop van de
stalperiode steeds hoger te staan zodat ze tegen het einde van de
stalperiode wéér bijna niet meer bij de voerbakken konden. Vaak
stonden ze nog hoger dan de voerbak. In het voorjaar werd de pot
stal 'uitgevaren'. Het mengsel van heide- en grasplaggen, mest en
gier, vormde een goede bemesting voor de magere zandgrond.
Als tweede bedrijf in deze streek (na Beetis Driek) heeft vader
in 1911 een 'Hollandse stal' gebouwd. Je weet wel, zo'n stal
waarop de koeien op stro lagen en waarbij achter de koeien een grup
was waarin de mest en de gier gescheiden werd en die iedere dag
uitgemest moest worden.
In die tijd was Meester Rutten uit Wanssum de grote stimulator
voor de BoerenstandDoor middel van spreekbeurten over akkerbouw
en veeteelt, trachtte hij de boeren in deze streek op een hoger plan
te brengen. Vader, die toch wel met z'n tijd meeging, verbouwde al
vóór 1910 de schaapskooi om. tot varkenshokken. De andere boeren
die veelal schapen hielden, zagen dit niet zo zitten.
Vader echter wa3 vastbesloten het te proberen en zei: Verdienen we
er geen geld mee, dan hebben we toch de mest ervan' en mest was
hier in die tijd erg schaars.
Een van de ergste voorvallen die ik mij uit deze tijd herinner
was toen er op ons bedrijf voor het eerst aan het Veulen 'mond- en
klauwzeer* uitbrak onder het vee. Al het vee moest worden afgemaakt.
Na eerst geschat te zijn, moesten de zwaarst zieke dieren naar een
gegraven kuil worden geleid, waar ze het genadeschot kregen. De
andere dieren werden geslaoht; een trieste zaak Stal, schuur en
'schop' (open schuur) alles hing vol met geslachte dieren. Zelfs
katten, hond en konijnen, alles moest er aan geloven. De bewoners
mochten 10 dagen het huis niet uit. Alles moest worden ontsmet.
Een goede kant van dit drama was, dat vader van het geld dat hij
voor zijn dieren kreeg, de schuld kon aflossen die nog op zijn
enkele jaren tevoren gekochte boerderij rustte.
